Kanada Ekspres Giriş Göçmenlik Sistemi Hakkında Merak Ettikleriniz

Kanada göçmenliğinde artık hayatımıza yeni bir kavram giriyor: Ekspres Giriş (Express Entry). Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren ekspres giriş göçmenlik programı altında Kanada’ya göçmen alımını gerçekleştirecek.

Ekspres giriş sistemi kulağa yeni bir göçmenlik programı gibi geliyor fakat durum öyle değil. Yeni sistemde yürürlükte olan federal nitelikli eleman sınıfı (FSWP), federal kalifiye işçi sınıfı (FSTP) ve Kanada tecrübe sınıfı (CEC) programlarından birine uygun olan adaylar ekspres giriş sistemine göre Kanada’ya göçmen olarak gidebilecekler. Yani ekspres giriş sistemi göçmen adaylarının internet ortamında kabul edilmesinden öte bir şey değil.  

Yeni sistemle birlikte hükümet kendisine kimi göçmen olarak seçeceği konusunda yetki vermiş oluyor. Eski sistemde belli kriterlere uyarak yeterli puan alabilen herkes başvurabilirken yeni sistemde belli kriterleri taşıyan ve aday havuzunda toplananlar içinde uygun görülenler göçmen olarak seçilecek.

Hükümet 2012 yılından beri üzerinde çalıştığı ve eyalet ve bölge partnerleriyle istişareler yaparak hızlı geçiş sistemini geliştirdi. Çeşitli ulusal sivil toplum örgütleri, ticaret odaları ve işveren birlikleri ve ilgili tüm kuruluşlar federal hükümete katkıda bulundu.  

Belli bir işte çalıştıracak işçi bulamayan Kanadalı işverenlerin işgücü eksikliğini gidermek için kullanılacak olan ekspres giriş sistemi sadece arzu edilen yabancıların kullanabileceği bir sistem haline getirildiği düşüncesiyle eleştirilerin hedefi oldu. Bazı avukatlar yeni sistemi siyasi söylemle uygulanmaya çalışılan ve şeffaf olmayan bir sistem olarak görüyorlar. 

Restoranlar, perakende satış ve turizm sektörünün çeşitli meslek ve sivil toplum kuruluşları Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik bakanı Chris Alexander’e yazdıkları ortak bir mektupla düşük beceri gerektiren mesleklerde çalıştıracak Kanadalı bulamadıklarını ve ekspres giriş sisteminin düşük beceri gerektiren meslek gruplarını da içermesini istediler.  

Son altı aydır kamuoyunda konuyla ilgili haber ve bilgi paylaşımı çeşitli medya organlarında paylaşılmıştı. Tüm bunları yakından takip ederek buradan kamuoyuna açıklamaya çalıştık. Yeni yıla sayılı günler kala artık elimizde ekspres giriş sistemi hakkında bilmediğimiz bir şey kalmadı. Elimizdeki son bilgilerle birlikte buradan ekspres giriş sistemini tekrar anlatmaya çalışalım.

1 Ocak itibariyle başlayacak yeni sistemde başvurular iki aşamadan oluşacak. Birinci aşamada Kanada’ya gitmek isteyen göçmen adayları önce bir ekspres giriş profili oluşturacaklar. İstihdam bankasında (job bank) oluşturulacak profil için ücret alınmayacak. İkinci aşamada ise başvuranların arasından düzenli aralıklarla yapılacak çekilişlerde (ayda bir olması planlanıyor) Kanada’ya istenen göçmen adaylarına göçmenliğe başvurmaları için davetiye, ITA (Invitation to Apply) gönderilecek. ITA alan göçmenler başvuru yaparak altı ay içinde Kanada’ya yerleşebilecekler.

Yeni sistemde de puan yöntemi uygulanacak. Havuzda bulunan göçmen adaylarına iş teklifi, eyalet adaylık statüsü ve eğitim, iş tecrübesi, yaş ve transfer edilebilen beceriler gibi insan sermayesi faktörlerinden puan verilecek. Bir adayın alabileceği en yüksek puan 1.200 puan olacak. 

  

Ekspres giriş sistemi sayesinde tüm kapsamlı bir şekilde sınıflandırılarak havuz oluşturulacak ve kapsamlı sıralama sistemi, CRS (Comprehensive Ranking System) ile tüm ekspres giriş sistemindeki yabancı göçmen adayları çeşitli faktörlere göre puanlandırılacak. Kanada’dan iş teklifi alan ya da herhangi bir eyaletçe aday gösterilen göçmen adayına 600 puan verilecek. Bu adaylar öncelikli olarak görülecek.  

Adayın insan sermayesi ve transfer edilebilen beceriler kapsamında verilecek en yüksek puan 600 olacak. Puanlamada dil yeterliliği, yaş, eğitim seviyesi, iş tecrübesi, Kanada’da iş tecrübesi gibi faktörler göz önüne alınacak.

Mesela 20-29 yaş arası aday 110 puan alacak. 17 yaşından küçük ve 45’ten büyük adaylar yaştan puan alamayacaklar. Doktora eğitimini tamamlamış aday 150 puan alabilirken lise mezunu aday sadece 30 puan alacak.

Bir örnek vermek gerekirse. 27 yaşında, bekar, yüksek lisans sahibi bir yazılım mühendisi yaştan 110, eğitimden 135, İngilizce dilinden (en fazla) 136, ikinci dil bilgisinden (en fazla) 24, Kanada iş tecrübesinden (en fazla) 80, transfer edilebilen meslek becerilerinden (en fazla) 100 olmak üzere en fazla 585 puan alabilecek.  

45 yaşında, evli ve finans ve yatırım analisti bir göçmen adayı ise yaştan 0, üniversite eğitiminden 120, İngilizce ve/veya Fransızca dil yetkinliğinden (en fazla) 150, Kanada iş tecrübesinden 70, eşten dolayı 40, transfer edilebilen meslek becerilerinden 100 olmak üzere (en fazla) 480 puan alabilecek.

Çeşitli dönemlerde çekilişler gerçekleştirilecek ve kendilerine davetiye gönderilen göçmen adaylarının başvurularını 60 gün içinde yapmaları gerekiyor. Havuzda bulunduğu halde bir yıl içinde davetiye almayan adaylar yeni bir profil açarak tekrar havuza girmek zorunda kalacak.

Herhangi bir meslek ve kota olmadığı için her türlü meslekten göçmen adayları ekspres giriş sisteminde şansını deneyebilirler. Ekspres giriş sistemine başvurmak isteyen göçmen adayının mesleği ulusal meslek sınıflandırması (NOC) kodu 0, A veya B sınıflarından olması gerekiyor. Düşük beceri gerektiren meslekler (C) kabul edilmiyor.   

Kanada’ya göçmek isteyen yabancılar iş arayan Kanadalıların kullandığı federal istihdam bankasında (Job Bank) hesap oluşturmaları gerekiyor. Bu sistemde iş tecrübesi olan adayın mesleğinin NOC kodunu bilmesi de gerekiyor. 

Yeni sistemde hükümet iş arayan göçmen adaylarıyla işçi arayan işverenler arasında arabulucu rolü oynayacak. Ayrıca işverenler 2015 sonrasında Job Bank işgören havuzunda istedikleri bilgi ve beceride işçileri arayabilecekler.  

Yabancı işçi arayan işverenler önce İş ve Sosyal Gelişim Bakanlığı (ESDC) İstihdam Bankası (job bank) kayıt yaptıracaklar ve aradıkları işçi için hazırladıkları iş ilanını yayınlayacaklar. Diğer ilan şartlarını da yerine getirdikten sonra iş ilanının en az 30 gün süreyle sitede duracak. Herhangi bir Kanadalı veya daimi ikamet sahibi göçmen işçi bulunamazsa işverenler yabancı işçi aramasına gidecek. İstedikleri bir yabancı işçi bulduklarında da işveren onun adına İş Gücü Pazarı Etki Değerlendirme (LMIA) belgesine başvuracak. İşveren bu belge olmadan istediği yabancı işçiyi Kanada’ya getiremeyecek.  

Daha önce istenen dil testi yine gerekiyor. İngilizce ve/veya Fransızca dillerinde kabul edilen sınavlara (IELTS/CELPIP vs.) girerek alınan test sonuç belgesi dil kriterinden alacağınız puanı belirlemenize ve ispatlamanıza yarayacak. Test sonuç belgesi 2 yıl geçerli.  

Kanada dışında eğitim almış göçmen adaylarından istenen eğitim ve değerlendirme raporu (ECA)’da alınması gerekiyor. Üçüncü bir kuruluş tarafından verilen eğitim değerlendirme raporuyla Kanada standartlarına göre eğitim seviyeniz belirleniyor ve size denklik raporu şeklinde veriliyor. Beş yıl geçerli olan ECA ile ekspres giriş sistemi başvurusunda eğitim denklik seviyenizi belirlemiş ve ispatlamış olacaksınız.

Kanada’da ulusal meslek sınıflandırması (NOC) listesinde belirlenen mesleklerin birinde kalifiye iş gören olarak en az bir yıllık iş tecrübesi olanlar ECA raporu almayabilirler ama yine de tüm göçmen adaylara ECA raporu almalarını tavsiye ederim.

Eskiden olduğu gibi ECA raporlarını Toronto Üniversitesi (Comparative Education Service: University of Toronto School of Continuing Studies), Uluslararası Denklik Değerlendirme Hizmetleri (International Credential Assessment Service of Canada) ve Dünya Eğitim Hizmetleri (World Education Services) adlı STKlar vermektedir. Başvuran kişi eğer doktor ise ECA raporunu Kanada Tıp Konseyi (Medical Council of Canada) ve eczacı ise Kanada Eczacılık Sınav Kurulu’ndan (Pharmacy Examining Board of Canada) alması gerekmektedir.  

İstatistiklere göre 2011 yılında Kanada’ya gelen göçmenlerin ortalamaya yaşı 31 ve şu anda toplam göçmen nüfusunun ortalamaya yaşı ise 47.

Hükümetin planlarına göre 2015’te 65.000-75.000 arası göçmen FSW, FSTC ve CEC sınıflarından Kanada’ya göçmen olarak gelecek. 46.000-48.000 arası göçmenin de eyalet aday programları vasıtasıyla ülkeye getirilmesi planlanıyor. 

Bu arada yeni yılın herkese sağlık, mutluluk ve başarı getirmesini temenni ederim.

Murat Kandemir, 31 Aralık 2014

2014’e Veda Ederken Değişen Kanada Göçmenlik Sistemi Üzerine

2014 yılını bitirmemize saatler kala bu son yazımızda değişim gösteren Kanada göçmenlik sistemi ve muhtemel sonuçlarına değinelim dedik.

Kanada’daki dokuz yıllık muhafazakar parti iktidarı 2015 yılında genel seçimlere hazırlanıyor. Başbakan Stephen Harper ve ekibi her alanda olduğu gibi göçmenlik ve vatandaşlık konularında da oldukça tartışmalı değişikliklere imza attı. Bazıları çok eleştirilirken bazıları ise olumlu karşılandı.  Eskisine oranla son dokuz yılda oylarını sürekli arttıran Muhafazakar Parti özellikle Liberallere oy veren göçmenlerden de oy aldıklarını söyleyerek 2015 seçimlerine emin adımlarla gireceğine inanıyor.

Biz son on yılda iktidar partisi tarafından yapılan ve Kanada göçmenlik sistemini etkileyen çok fazla değişiklik ve revizyon gördük. Çeşitli göçmenlik programlarının uygulamalarındaki bu değişiklikler ve revizyonlar sistemin geleceği açısından ipucu veriyor.

Kanada vatandaşlık kanununu ele alalım mesela. Bildiğiniz gibi vatandaşlık kanununa uzunca bir süre dokunulmamış ve hükümet çeşitli sebepleri öne sürerek bu alana da el atmış Kanada Vatandaşlığını Güçlendirme Kanunu adı altında yeni bir kanunu parlamentodan geçirerek yürürlüğe koymuştu. Yeni kanunla vatandaş olmak zorlaşmış ve kurallar daha sıkı hale getirilmişti. Artık önceden başvuran kişiden hiç sorulmayan vergi beyannamesinin yapılıp yapılmadığı sorgulanır hale geldi. Değişiklikler Haziran 2014’te yürürlüğe girdi ve değişiklikler şimdiden hayatımızı etkilemeye başladı bile. Artık Kanada vatandaşı olmak için daha fazla beklemek gerekiyor ve gelir vergisi beyannamemizi verip vermediğimiz kontrol ediliyor. Ayrıca başvuru esnasında Kanada vatandaşı olduktan sonra Kanada’da yaşamaya devam edip etmeyeceğimiz de incelenecek. Güvenlik gerekçeleriyle Kanada vatandaşlığının hükümet tarafından geri alınması hakkı da getirildi.

Çeşitli göçmenlik çevreleri değişiklikleri anayasaya aykırı buluyor ve itiraz ediyor. Ayrıca 2014 yılı için 300 dolar olan vatandaşlık başvurma hakkı 2015 yılı içinde 530 dolara yükseltiliyor. 2014 yılı içinde 260.000 kişinin Kanada vatandaşı olduğunu ve bu rakamın bir öncesi senenin iki katı olduğunu da ekleyelim.

2014 yılının herhalde en çok konuşulan konularından biriside hükümetin yeni tasarladığı ve 1 Ocak 2015 itibariyle yürürlüğe girecek olan ekspres giriş sistemiydi.

Kanada’nın göçmen alımını idare etme yöntemini toptan değiştiren bu sistemde artık belli meslekler ve kotaları bulunmuyor. Kanada’ya gelmek isteyen yabancılar internet ortamında bir sitede kendi profillerini oluşturuyor ve bu profilde tüm meslek becerilerini, eğitim ve dil yeterliklerini belirtiyorlar. Meslekleri Kanada’da başarı göstereceğine inanılan kişilerden daha sonra kendilerine gönderilecek davetiye ile göçmenlik başvurusu yapması isteniyor. Kulağa hoş gelen bu sistemde düşük beceri gerektiren meslekler kabul edilmeyecek. Özellikle restoranlar ve barlar bu durumdan şikayetçi. Başka eleştiriler de var. Mesela yabancı işçi arayan kişi en az bir ay işçi ilanı verecek ve aradığı işçiyi Kanadalılardan bulamazsa yabancıyı getirmesine izin çıkacak. Ayrıca yabancı geçici işçi çalıştıran ve çalışma izni bitecek olanları elinde tutmak isteyen işverenler ne yapacak? Orası da muallak.

Uzun bir süre kapalı kaldıktan sonra tekrar açılan ve pilot program şeklinde uygulanacak olan yatırımcı göçmen programında göçmen adayın koyacağı zorunlu fon risk sermayesi olarak kullanılacak.

10 milyon dolarlık net varlığı olan ve 2 milyon dolarlık yatırımı 15 yıl süreyle yapmayı taahhüt eden göçmen adayların dil, eğitim ve iş tecrübesi gibi programın diğer kriterlerini yerine getirmesi gerekiyor. Bu kriterler yatırımcı göçmen adayının Kanada iş çevresine ve toplumuna hızlıca adapte olmasını sağlayacak.

Yeni pilot proje 2015 Ocak ayında başvuru almaya başlayacak ve proje kapsamında yıl içinde aileleri ile birlikte sadece 50 göçmen başvurusu kabul edilecek. Sayı olarak o kadar az milyoner kişi için yapılan tek göçmenlik programıdır bu herhalde.

Aile sponsorluğunda da yapılan bazı değişikliklere sıkıntıları beraberinde getirdi. Artık bildiğiniz gibi iki seneden az ilişki geçmişi olan ve çocuksuz olanlar yabancı eşlerini Kanada’ya iki yıllık geçici göçmen olarak ülkeye getirebiliyor. Aile sponsorluğu başvurusu yapanların ilişkileri iki sene gözlemlenecek. İki sene sonra geçici ikamet sahibi olan taraf daimi ikamet alabilecek. Ayrıca sponsor olan eş beş sene için başka birisine sponsor olamayacak. Tabi yurtdışından getirdikleri eşleri tarafından kandırılan Kanadalıların boşandıktan sonra bir sonraki eşine sponsor olabilmeleri için beş yıl beklemek zorunda kalması da eleştirilere sebep oluyor.

Sosyal hizmetler sunan bazı sivil toplum kuruluşlarına göre Kanada’da yeni gelen göçmen kadınlara yönelik şiddetin olabileceğine dair yeterince kanıt var. Her altı günde bir Kanadalı kadının eşi veya sevgilisi tarafından öldürüldüğü göz önüne alınırsa göçmenlik kanununun ilgili revizyonlarının aile içi şiddete olan muhtemel etkisini irdelemek gerekiyor. Kanada’ya sponsor edilerek getirilen geçici ikamet sahibi kadınlar aile içi şiddet gördüklerinde göçmenlik statüsünü düşünerek olayı polise rapor etmiyorlar. 

Kanada aile sponsorluğu hem Kanada içinde hem de dışından yapılabiliyor. Eşlerden birinin Kanada dışında olması aile sponsorluğu başvurusunun öncelikli değerlendirilmesine sebep oluyor. Bunun yanında çeşitli sebeplerle Kanada’da bulunan ve Kanadalılarla evlenerek ülke içinde aile sponsorluğu yapanlar daha fazla beklemek zorunda kalıyorlar. Uzun süre beklemenin dışında beklerken kendilerine başvurularının ilk onayı alınmadan çalışma izni verilmiyor. Bu da aile geçindiren birçok kişiyi zor durumda bırakıyor. Aile üyelerinin Kanada içinden yaptıkları aile sponsorluğunun ilk onayı alması neredeyse 16 ay sürüyor. Bu süre içerisinde yabancı eşe çalışma izni verilmiyor ve sağlık sisteminden de yararlanamıyor.

İktidarın tüm bu değişikliklerinin halkça benimsenip benimsenmediğini 2015 seçimleri sonrasında ve yapılan tüm kanun değişikliklerinin sosyal sonuçlarını önümüzdeki yıllarda göreceğiz.   

Murat Kandemir, 30 Aralık 2014 

Kanada Anne-Baba ve Dede-Nine Göçmenlik Programı (PGP) Tekrar Açılıyor

Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı (CIC) 19 Aralık 2014’te yaptığı bir basın açıklamasıyla 2 Ocak 2015 tarihinden itibaren aile büyükleri sponsorluk programının (PGP) kapılarını tekrar açacağını duyurdu.

Mississauga’daki başvuru inceleme merkezi (CPC) tarafından alınacak başvuruların mutlaka kargo ile gönderilmesi gerektiği ve CPC’nin halka açık bir ofis olmadığı için şahsi başvuruların kabul edilmeyeceğini hatırlatalım. 

Kargo firması posta iletim makbuzuna postanın teslim alındığına dair kaşe ve imzanın atılması ve teslim tarihinin yazılması gerekiyor.

2 Ocak 2015’te açılacak olan programa en fazla 5.000 adet başvuru alınacak. Kota dolduktan sonra yapılan başvurular sahiplerine aynen iade edilecek.

2012’den bu yana toplamda 70.000 anne-baba ya da büyükanne-büyükbaba Kanada’ya geldi. Oldukça uzu süren aile büyükleri göçmenlik programı çok değişikliklere uğramış ve son iki yıldır kapalı tutulmaktaydı. Bakanlık kapalı tutulduğu süre içinde süper vize geliştirmiş ve göçmenler anne-babalarına uzun süre vize alarak ziyaretçi olarak Kanada’ya getirebilmekteydi.

Kanada vatandaşı veya göçmeni çocuklarını Kanada’ya ziyaret etmek isteyen aile büyüklerine özel tasarlanan ve bir girişte 2 seneye kadar geçici oturum imkanı sağlayan “süper vize” oldukça popüler olmuş ve şu ana kadar 45.000 süper vize yüzde 80 kabul oranıyla verilmişti.

Birazda sponsor olabilme şartlarından bahsedelim. Sponsor edilmek istenen anne-baba ve/veya dede-ninelerin Kanada’da yaşayan çocukları ya da torunları olması gerekiyor.

Sponsor edilecek kişiler sponsorluk başvuru sürecinde hem sağlık hem de güvenlik araştırmalarından geçmek zorunda. Türüne bağlı olmak kaydıyla bazı sabıka kayıtları olan kişiler Kanada güvenliğine risk oluşturabileceği düşüncesiyle Kanada’ya kabul edilmeyebilir.

Genel olarak 18 yaşından büyük Kanadalılar ya da Kanadalı göçmenler Kanada dışında yaşayan anne-babalarına ya da dede-ninelerine sponsor olabilirler. Tabi bunun bazı istisnaları var.

Daha önce başka birisi için sponsor olup hükümetle o kişi için sponsorluk destek anlaşması (sponsorship undertaking) imzalamış fakat yükümlülüklerini yerine getirmemiş olanlar, mahkemenin belirlediği çocuk ya da eş nafakasını düzeni ödemeyenler, sakatlık yardımı dışında devletten sosyal yardım (welfare) alanlar, cinsel tacizde dahil olmak üzere ciddi bir suçtan dolayı hüküm giyenler (hükmün ciddiyeti, ne zaman oluştuğu ve Kanada’da af alınıp alınmadığı gibi detaylar önemli), göçmenlikten doğan ve ödenmeyen borçları olanlar, hapishanede olanlar ve iflas başvurusunda bulunanlar herhangi birisine sponsor olamazlar. Burada listelenmeyen ama sponsorluğu engelleyen başka sebepler de olabilir.

Anne-babaya ya da aile büyüklerine sponsor olmak demek onları Kanada’da finansal açıdan da desteklemek demektir. Bu yüzden bu desteği verebilir olduğunuzu kanıtlamanız gerekmektedir. Gelir ve yıllık kazanç tutarınızın belli bir seviyenin üstende olması ve bunu kanıtlamanız beklenir. Daha önce birisine sponsorluk maddi destek taahhüttünüz varsa ve süresi hala bitmediyse (genelde 10 yıldır) yeni bir sponsorluk başvurusu yapmanız reddedilebilir. Daha açık ifadeyle sponsor edilen kişi Kanada’da sosyal yardıma muhtaç olmadan yaşayabilir olmalıdır. İmzalanan sponsorluk anlaşmasıyla Kanada’ya sponsor ettiğiniz aile büyüklerine 20 yıl süreyle maddi destek sağlamak zorundasınız. Bu süre zarfında anne-babanız maddi devlet yardımına başvurursa devlet onlara ödenen sosyal yardımları sizden isteyecektir.

Gelir ispatı için işyerinden referanslar ve destekleyici belgelerin dışında Kanada Vergi İdaresi’nden alınan vergi ölçüm bildirgesi (Notice of Assessment) ve/veya Option C belgesi mutlaka sunulmalıdır.

Daha önce de söylediğimiz gibi sponsor edecek kişi başvuru tarihinden itibaren son üç yıl içinde minimum belirli bir geliri olduğunu ispat etmek zorundadır. Yani 2015 yılında başvuru yapmak istiyorsanız 2011, 2012 ve 2013 yılı toplam geliriniz eşik seviyeden yüksek olmalıdır.

Ayrıca aile büyüklüğüne de dikkat çekmek isterim. Sadece karı-kocadan oluşan aileler 2 sayılırken 18 yaşından küçük çocuklara göre artış gösterecektir buna sponsor etmek istediğiniz kişi sayısını da ekleyerek toplam aile büyüklüğünü bulun. Son üç yıl için beklenen gelir eşikleri aşağıdaki gibidir.

Anne-baba ve Aile Büyükleri Sponsorluğu için Aranacak Federal Gelir Seviyesi Tablosu
Aile Büyüklüğü	Minimum Gelir 2013	Minimum Gelir 2012	Minimum Gelir 2011
2 kişi	$37,708	$36,637	$35,976
3 kişi	$46,354	$45,040	$44,229
4 kişi	$56,280	$54,685	$53,699
5 kişi	$63,833	$62,023	$60,905
6 kişi	$71,991	$69,950	$68,689
7 kişi	$80,153	$77,879	$76,475
7 kişiden sonra her bir kişi için eklenecek tutar	$8,148	$7,929	$ 7,786

Murat Kandemir, 29 Aralık 2014

Kanada Eş Sponsorluğu Başvurularında Gecikmelere Hazırlıklı Olun

Kanada içinde yapılan eş sponsorluğu başvurularının bir yıldan fazla sürmesi birçok aileyi zor durumda bırakıyor.

15 Aralık 2014 tarihli CBC haberine göre Yeni Zelandalı bir adam birlikte olduğu Kanadalı eşi ile yaptıkları sponsorluk başvurusunun hala sonuçlanmaması nedeniyle Ontario’daki ailesini geçindirmekte zorlanıyor.

Haberde adı geçen ve 2013 yılı Şubat ayından beri Kanada’da yaşayan Yeni Zelandalı Blair Hacche, Kanadalı nişanlısıyla birlikte 13 aylık çocuklarını büyütüyor. Bu senenin Temmuz ayında eş sponsorluğu sınıfından daimi ikamet başvurusu yaptı fakat şu ana kadar ön kabul alamadı ve dolayısıyla çalışma izinsiz olarak Kanada’da ailesini geçindirmeye çalışıyor.

Çalışma izni olmaksızın doğru dürüst bir işte çalışamayan adam evin taksitlerini ve faturaları ödeyemediğinden yakınıyor.

Üniversite mezunu bilgisayar programcısı olan Hacche Kanadalı eşi ile birlikte eş sponsorluğu başvurusu yaptı.

Eş sponsorluğu başvurusu iki aşamalı olmakla birlikte birinci aşaması 16 ve ikinci aşaması neredeyse 8 ay olarak toplamda iki yıllık bir süreç. İlk önce ön değerlendirme yapılıyor ve sonrasında Kanada’ya sponsor edilen kişinin sağlık ve güvenlik soruşturmasının olduğu ikinci aşamaya geçiliyor.

İlk aşamayı bitirmeyen kişiler çalışma izni alamıyorlar. Çalışma izin başvurusu yapsalar bile reddediliyor. Aile sponsorluğu başvurusunun ilk aşaması bitmeyen Hacche’nin bu arada yaptığı çalışma izni başvurusu reddedildi.

Hacche çalışamadığını ve geçinmek için borçlandığını belirtiyor.

Hacche’nin durumunda çalışma izni isteyen birisinin Kanada’da kendisine ayrıca sponsor olacak bir işveren bulmasından başka şansı yok.  

Kanada’da yaşayan ve sponsor edilen eşler çalışma izni elde edemediğinde yasa dışı olarak çalışmak zorunda kalabiliyorlar.

Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı (CIC) sürecin uzun sürmesi üzerine yapılan şikayetlere aynı şekilde karşılık veriyor. Kanada dışından başvurun!

Kanada dışında yapılan eş sponsorluğu başvuruları Kanada içinden yapılanlara göre daha hızlı sonuçlandırılıyor. Aile parçalanmış olarak sayıldığı için ortalama iki ay içerisinde önce Kanadalı sponsor onay alıyor daha sonra sponsor edilen onaylanıyor. Kanada dışında yapılan başvurular ülkeden ülkeye değişiklik göstermekle birlikte en fazla bir senede sonuçlandırılıyor.

Tabii başvuru sonuçlanana kadar Kanada dışında beklemek henüz çocuk sahibi olan Hacche gibiler için çok zor. Ailesini bırakıp Yeni Zelanda’ya dönmek Hacche için kabul edilemez bir seçenek gibi görünüyor.

Kanada’da 10 bin kişi aslında Hacche gibi eş sponsorluğunun tamamlanmasını bekliyor. Bu kişiler başvuruları onaylanana kadar çalışma izni alamadıkları gibi eyalet sağlık sisteminden de faydalanamıyorlar. Sağlık sisteminden faydalanamamak oluşabilecek sağlık risklerini de beraberinde getiriyor.

Çeşitli otoriteler sponsorluk başvurusunun tamamlanmasını bekleyen yabancılara çalışma izni verilerek sorunun çözüleceğini belirtiyorlar. Geçici çalışma izni alan yabancılar aile sponsorluğunu beklerken çalışabilir ve ailelerinin geçimini sağlayabilirler.

Kanada ülkeye gelen uluslararası öğrencilerin beraberinde getirdiği eşlerine geçici çalışma izni veriyor. Ayrıca bu eşler Kanada eyalet sağlık sigortasından da yararlanıyorlar. Kanada’da iltica edenler de mahkeme süreçleri devam edene kadar çalışabiliyorlar.

CIC, Kanada içi aile sponsorluğunun neden uzun sürdüğü ile ilgili bir yorum yapmıyor. Sonuçlandırılmayı bekleyen dosya sayısının yüzde elli oranında azalttığını söyleyen CIC başvuruların hızlı bitmesini isteyenlere Kanada dışından başvuru yapmalarını tavsiye ediyor.

Türkiye’den Kanada’ya eş sponsorluğu yapacaklara tavsiyem eğer hızlı bitmesini istiyorsanız Türkiye’de bekleyin çünkü eşler eğer farklı ülkelerde yaşıyorsa CIC aile birleşimine öncelikli davranmak zorunda kalıyor. Eşinizle Kanada’da beklemek istiyorsanız uzun süre beklemeye hazırlıklı olun.

Murat Kandemir, 23 Aralık 2014 

Kanada’nın Yeni Yatırımcı Göçmen Programı Açıklandı

Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanı Chris Alexander geçen hafta Kanada’nın yeni yatırımcı programını kamuoyuna tanıttı. Bir süredir kapalı olan eski yatırımcı göçmenlik programına göre oldukça yenilenen yeni programıyla Kanada, ekonomisinde inovasyon, ekonomik büyüme ve istihdam yaratmayı amaçlıyor.

Pilot program şeklinde uygulanacak olan yatırımcı göçmen programında göçmen adayın koyacağı zorunlu fon risk sermayesi olarak kullanılacak.

10 milyon dolarlık net varlığı olan ve 2 milyon dolarlık yatırımı 15 yıl süreyle yapmayı taahhüt eden göçmen adayların dil, eğitim ve iş tecrübesi gibi programın diğer kriterlerini yerine getirmesi gerekiyor. Bu kriterler yatırımcı göçmen adayının Kanada iş çevresine ve toplumuna hızlıca adapte olmasını sağlayacak.

Yeni pilot proje 2015 Ocak ayında başvuru almaya başlayacak ve proje kapsamında yıl içinde aileleri ile birlikte sadece 50 göçmen başvurusu kabul edilecek.

Harper hükümeti eski yatırımcı göçmen programını 2012 yılında durdurmuş ve bir yıl sonra da tamamen yürürlükten kaldırmıştı. Eski sistemdeki mali yükümlülükler yeni sisteme göre oldukça düşüktü. Eski sistemde yatırımcı göçmen federal hükümete 5 yıl sonra faizsiz geri ödenmesi karşılığında 800.000 dolar veriyordu karşılığında da kendisi ve ailesi için daimi ikamet statüsü kazanıyordu. Yatırımcı tarafından konulan bu para federal hükümet tarafından diğer eyalet hükümetleri ile koordineli olarak tüm Kanada’da istihdam yaratma çalışmaları için kullanılıyordu.

Yeni sistemde yatırımcı göçmenin koyduğu para risk sermayesi fonunda değerlendirilecek.   

  

Deyim yerindeyse sadece milyonerlerin başvurabileceği bir programa dönüşen yatırımcı göçmen programında kabul edilecek kişi sayısının 50 olması programın çok küçük kapsamlı bir program haline dönüştüğünün kanıtı.

Çeşitli göçmenlik çevreleri, yeni yatırımcı programının, hükümetin yatırımcı göçmenlik programının durdurulması sonrasında 2014 Ekonomik Eylem Planı çerçevesinde yatırımcı programını revize edeceği konusunda aldığı karar ve bunun bütçede geçmesi sebebiyle 2015’te yürürlüğe gireceğini belirtiyorlar.

İlk etapta en fazla 500 başvuru alınacak ve bunlardan sadece maksimum 50 başvuru kabul edilecek. Kabul edilmeyen tüm başvurular sahiplerine aynen iade edilecek. Kabul edilen başvuruların altı ayda sonuçlanması hedefleniyor.

Benzer yatırımcı göçmenlik programları tüm dünyada 30’dan fazla ülkede uygulanıyor.

Murat Kandemir, 19 Aralık 2014

Daha Fazla İnsan Kebek Dışına Göçediyor

Kebek (Quebec) Eyaleti’nden Kanada’nın diğer eyaletlerine olan göç giderek devam ediyor. Salı günü eyalet tarafından yayınlanan istatistiklerinde doğruladığı gibi özellikle 2013 yılında daha önceki yıllara nazaran daha fazla insan eyaletin dışına taşınmış.

Eyaletin geçen sene kaybettiği 13.100 kişinin çoğunlukla Ontario ve Alberta’ya gittiği raporla doğrulanıyor. Kebek İstatistik Kurumu verilerine göre 7.100 Kebekli Ontario’ya ve 4.700 kişi de Alberta’ya göç etti.

Eyalete geçen sene dünyadan 52.000 yeni göçmen yerleşti. Bu sayının üçte birinden fazlası Afrika kıtasından geldi.   

Kebek eyaleti 1963 yılından beri vatandaşlarını diğer eyaletlere kaptırıyor. 2013 rakamları eyaletler içi göç kaybının 1995 referandum ve sonraki iki yılın kaybına eşit. Rapor eyaleti terk eden kişilerin niteliği ve neden terk ettikleri hakkında bilgi vermiyor.

Eyaletin göçmenlik bakanlığı sözcülüğü ofisinden yapılan bir açıklamada bakanlığın insanların neden eyaletten ayrıldıkları hakkında bilgilerinin olmadığı ve sebepler üzerinde araştırma yapılması gerektiği yorumunda bulundu.  

Kebek eyaletinden başka eyaletlere kaçışın en büyük sebeplerinden birisinin daha iyi şartlarda çalışmak olduğu belirtiliyor.

Özellikle son 10 yılda Kebek ve Ontario eyaletlerinin yanı sıra Alberta’nın da göçmenler için  popüler hale geldiği ortaya çıktı.

Yeni gelen göçmenlerin dışında gençlerde eyaletler arası göç yapıyorlar.

İş fırsatları, dil ve vergi oranları Kanada’da insanların eyaletler arası göçün ana sebepleri olarak gösteriliyor.

Murat Kandemir, 17 Aralık 2014 

Sağlık Profesyonellerine Kanada’da Alternatif Kariyer Olanakları

Mesleklerin ağır bir şekilde yetki sahibi meslek odaları tarafından regüle edildiği Kanada’nın sağlık sektöründe hem lisans almak hem de çalışabilmek oldukça zor. Sağlık profesyonelleri yabancı göçmenler tecrübe sahibi oldukları mesleklerde çalışamıyor ve hayatta kalabilmek için her türlü işte çalışmak zorunda kalıyorlar.

Mesleğinin ve tecrübesinin Kanada’da tanınmadığını gören göçmenler kendilerini değersiz hissederek çaresiz durumda kalabiliyorlar. Bu göçmen adayları edindikleri özel bilgi ve becerileri Kanada’da kullanmak üzere geliyorlar ve bu özel mesleki becerilerin Kanada işgücü piyasasında değerlendirilmemesi ise bir kayıp olarak görülüyor.  

Back in Motion, Simon Fraser Üniversitesi ve Teknoloji ve Bilimde Kadınlar Derneği tarafından organize edilen Kanada’da Alternatif Sağlık Kariyerleri organizasyonunda göçmen sağlık profesyonellerinin mesleki beceri ve tecrübelerini transfer edebilme şansları masaya yatırıldı.

Farklı devlet kurumu, sağlık sektörünün çeşitli meslek odalarından davetli dokuz konuşmacı uluslararası eğitim almış sağlık profesyonellerine hitap etti. Konuşmacılar Kanada’da başarılı bir kariyer için aktif olarak network bağlantılarının yapılması, açık görüşlü olunması ve alternatif kariyer seçeneklerinin değerlendirilmesi, kişisel gelişimin gözetilmesi ve pozitif bir tutum geliştirmenin gerekli olduğu üzerine görüş birliğine vardılar.

British Columbia (BC) eyalet hükümeti tarafından finanse edilen Health Match BC, ücretsiz iş bulma desteği veren bir organizasyon olarak çeşitli meslek odalarında kayıt, lisans alma, eğitim denklik ve uygunluk kriterlerinin yerine getirilmesi gibi konularda sağlık alanlarında kariyer sahibi göçmen adaylarına hizmetler veriyor. Organizasyon, eyalette çalışacak medikal laboratuvar teknisyenleri gibi sağlık uzmanlarının eksikliğine de dikkat çekerek BC’nin Kuzey ve İç bölgelerinde iş şansı olduğuna vurgu yapıyor.

Apollo Healthcare Project Management’ten katılan Edoye Probeni özellikle sağlık bakım yönetimi alanında iş olanakları hakkında konuştu. Sağlık alanında tecrübesi olanların bu tecrübelerini sağlık yönetimi alanlarında kullanabileceklerini ifade etti. Aynı zamanda uygun görülen kalifiye kişilerin proje yönetimi uzmanı sertifikası alarak iş bulma şansını arttırabileceğini ifade etti.

Devlet, iş çevreleri, öğretim ve sağlık kurumlarının ortaklaşa yürüttüğü ‘Innovation Boulevard’ projesinden katılan Dr. Sarah Lubik ve Dr. Carolyn Sparrey, çeşitli kariyer olanakları hakkında konuştu. Innovation Boulevard insanların hayatlarını kolaylaştıran sağlık teknolojilerinin geliştirilmesi alanında hizmetler veriyor.

Bağımsız proje müdürü, araştırmacı ve aynı zamanda Kanada Laboratuvar Teknolojileri Derneği’nde çalışmalar yürüten Keith Johnson uluslararası sağlık laboratuvar teknisyeni eğitimi almış kişilerin Kanada’da medikal laboratuvar teknisyeni yetkinlik belgesi almak için karşılaştığı zorluklarına değindi ve hayvan sağlık teknolojisi uzmanı, biyoloji teknisyeni, biyoteknoloji laboratuvar elemanı, kimya teknisyeni, besin teknoloji uzmanı, sağlık bilgi yönetimi uzmanı gibi alternatif kariyer yolları önerdi.

Eyalet Sağlık Hizmetleri Otoritesi’nden (PHSA), Carol Jeffs özellikle zihin sağlığı alanında var olan kariyer olanaklarını anlattı ve BC Zihin Sağlığı ve Uyuşturucu Madde Kullanımı Hizmetleri müdürlüğünün çalışmalarını anlattı. Çocuk ve gençlik zihin sağlığı, eyalet bölgesindeki yeme bozuklukları programı ve kadın üreme zihin sağlığı gibi programlarda istihdam ve gönüllü çalışma fırsatlarından bahsetti.  Bunların yanı sıra hastalık, sağlık okuryazarlığı, kalite analizi gibi alanlarda araştırma görevlisi olma şansı ve PHSA’da proje yönetimi pozisyonlarında çalışabilme olanaklarını anlattı.

Eğer Kanada’da iş arayan bir sağlık profesyoneliyseniz tecrübenizin olduğu alana yakın başka alternatif alanlarda çalışmak zorunda kalabilirsiniz. Önce çalışmak istediğiniz alandaki meslek odasını bulup lisans alabilmenin yollarına bakın. Eğitim ve aynı alanda farklı kariyer seçenekleri ise B planınız olsun.

Murat Kandemir, 15 Aralık 2014               

ABD’de Alışveriş Yapmak Kanada’dan Daha Ucuz

Yeni yasa tasarısı ile rekabet kurumu Kanadalıların Amerikalılarla aynı ürünler için daha fazla ücret ödediği yönündeki iddiaları araştıracak ve delil toplayacak.

Çeşitli araştırmalar televizyon setleri, araba, araba lastikleri gibi bazı ürünlerin Kanada’daki perakende satış fiyatları Amerika’dakine göre yüzde 10-25 daha fazla.

9 Aralık 2014’te Toronto Star’da yayınlanan Madhavi Acharya-Tom Yew imzalı habere göre Kanada ve ABD arasındaki bu fiyat farkı üzerine federal hükümet yeni bir yasa tasarısı hazırladı.

Kanada’daki perakendeciler yasa tasarısını destekliyorlar fakat tasarının soruşturma açmak ve Kanada’da fiyatları daha yüksek tutan firmaların kamu oyuna açıklanması gibi yaklaşımları eleştirilerin odak noktası.

1 Kanada dolarının 87 ABD senti olduğu bugünlerde fiyat farkı doğal olarak azalıyor.   

Şeffaf Fiyat Yasası (Price Transparency Act) olarak adlandırılan yasa tasarısı Salı günü Ottawa’nın gündemine alındı. Kanada Endüstri Bakanı James Moore yasanın ürünlerini Kanada’da daha fazla fiyata satan üretici ve dağıtıcıların belirlenmesi ve kamuoyuna sunulması amacını taşıdığını belirtti.

Bakan Moore, yasanın Kanada’da perakende satış fiyatlarını belirlemeyeceğinin de altını çizdi. 

Yasa tasarısı, ABD-Kanada fiyat farkı konusunda Senatonun soruşturması sonrasında Kanada hükümetinin 2014 bütçe görüşmelerinde konu ile ilgili olarak çalışma yapacağını vadetmesi üzerine gündeme alındı.

Senato komitesi büyük çokuluslu firmaların ürünlerini Kanadalı müşterilerine daha fazla ücretle satmasından yüksek gümrük vergilerini ve Kanada’daki maliyetlerin yüksekliğini sorumlu tutmuştu.

Yasanın kabul edilmesiyle rekabet komisyonuna sınır ötesi alış verişlerin iki ülke perakende satış fiyatlarının farklı olması hakkında delil toplama yetkisi ve konu hakkında rapor hazırlama ve kamuoyuna sunma yetkisi verilecek. Bu yetkilerin etkili olacağı ve fiyatları arzu edilen seviyeye çekeceği iddia ediliyor.

Bunun yanı sıra iki ülkede farklı üretim giderlerinin olmasının ürünlerin fiyatlarının farklı olmasında rol oynadığını da kabul etsek bile ABD’li müşterilerin Kanadalılara göre bir ürün için yüzde 25’ler oranında daha az ücret ödemesini açıklayamayız.

Kanadalılar iki ülke arasındaki fiyat farkından dolayı Kanadalı perakende firmalarını suçluyorlar. Kanada Perakende Konseyi başkanı Diane Brisebois, yasa teklifini destekliyor. Konu ile ilgili olarak açıklama yapan Canadian Tire firması yönetim kurulu başkan yardımcısı Duncan Fulton’da fiyat farklılıklarının sorumlusu olarak gösterilen farklı tarifeler, gümrük harçları, nakliye ve ulaştırma giderleri ve işçi çalıştırma farklılıklarının en fazla yüzde 10 fiyat farklılığı yaratması gerektiğini belirtiyor.

Fulton’a göre sektördeki perakendecilerin çoğunluğu fiyat stratejilerini hakkaniyetli olarak belirlerken küçük bir grubun ürünlerini pahalıya sattığını belirtti. Fulton yeni yasa sayesinde  rekabet komisyonunun elde ettiği yetki ile bu küçük grubu etkileyerek tüm sektörde fiyatlamayı daha makul seviyeye çekeceği görüşünde.

Federal hükümetin iki ülke arası nakliye, ulaştırma, gümrük vergileri, gaz ve elektrik fiyatları ve işçi çalıştırma maliyetlerinin farklı olması ve özellikle bu farklılıkların üzerinde durulması gerektiği ve konu hakkında bir şey yapılacaksa bu farklılıkların göz önüne alınmasının daha gerçekçi olacağı görüşünde olanlar da var.

Moffatt’ın araştırmasına göre 1 Ocak’tan itibaren Çin, Hindistan, Güney Kore ve Brezilya’nın da dahil olduğu 72 ülkeden ithal edilecek 1.300 kalem ürün için gümrük tarifeleri artacak ve bunun Kanadalı tüketicilere maliyeti 330 milyon dolar olacak.

İki ülke arası kur farklılıklarını da dikkate almamız gerekiyor. Bir ABD dolarının 1.14 Kanada doları olduğu şu günlerde 13.99 ABD dolarına satılan bir ürünün Kanada’da fiyatının ortalama 15.99 Kanada dolarına denk olduğunu bilmek gerekiyor.

Tüketiciler Kanadalı perakendecileri suçlarken perakendeciler de tedarikçileri suçluyorlar. Tedarikçilere sorulduğunda da onlarda artan maliyetleri sebep gösteriyorlar.

Bu durumdan mustarip olanlar Kanadalı tüketiciler. Kanada federal hükümeti konuyu yakından takip ediyor.

Kanadalı tüketiciler internette alışverişin yaygınlaşmasıyla almak istedikleri ürünlerin iki ülkedeki satış fiyatlarını karşılaştırabilirler. Bazı ürünlerde fiyat farklılıkları kesinlikle var. 

Güç tüketicinin elinde.  

Murat Kandemir, 11 Aralık 2014