Kanada vize, geçici oturum ya da çalışma izni
başvurununz reddedildiyse ret kararına karşı aksiyon alabilirsiniz.
Mesela aldığınız ret kararını Kanada federal mahkemesine
götürebilirsiniz.
Okumak, çalışmak ya da ziyaret etmek üzere Kanada’ya gitmeye
karar verdiniz. Bütçenizi ve işyerinden izninizi ayarladınız ve Kanada’ya vize
başvurusunu yaptınız.
Heyecanla sonucu beklerken başvurunuzun ret edildiğini
öğrendiniz. Tüm planlarınız alt üst oldu. Yaptığınız rezervasyonlar iptal oldu
ve tabiki büyük bir hayal kırıklığı yaşadınız.
Peki Kanada’ya yaptığınız başvurular reddedilmesine
karşı ne yapılabilir? Ve büyükelçilikler ret kararını neye dayanarak veriyor?
Geçtiğimiz hafta Calgary’de Kanada federal mahkemede
Gurtej Singh Sangha’nın davası görüldü. Sangha ve ailesi Kanada’daki
akrabalarının evlilik yıldönümü kutlamasına katılmak için ziyaretçi vize
başvurusu yapmış ve başvuruları yetersiz para miktarı sebebiyle reddedilmişti.
Sangha vize ret kararını federal mahkemeye götürdü. Kanada’da
sadece 11 gün kalmak isteyen Sangha kendine ait hem taşınır hem de taşınmaz malvarlıklarını
göstermişti. Vize isteyen aile 235.437,00 Kanada doları karşılığı tüm malvarlıklarına
ait belgeleri sunmuştu. Kendi malvarlıkları dışında Kanada’dan davetiye
gönderen aile de maddi destek anlamında belli miktarda para göstermişti.
Elçilikten daha sonra istenen detaylı açıklamada ailenin
vize başvurusunu ret eden elçilik kararında başvuruda sunulan tüm dokümanların
incelediği ve başvuran kişilerin Hindistan’da yeteri kadar yerleşik olmadıkları
ve bu yüzden bağlarının güçlü olmadığı kanısına varılarak reddedildiği belirtildi.
Ailenin
itirazını değerlendiren federal mahkeme ise vize görevlisinin makul olmayan bir
şekilde ailenin malvarlığını ve Hindistanla olan bağlarını görmezen geldiğine
hükmederek verilen vize ret kararını yok saydı.
Kanada son yıllarda özellkle Trump etkisiyle birlikte birçok
insanın yerleşmek istediği ülkelerin başında gelmeye başladı. Dünyanın bir çok yerinden
insanlar Kanada’ya okumak, çalışmak ya da yerleşmek için gelmek istiyorlar.
Türkiye’den
de yapılan başvurularda ret kararlarının iyice arttığını söylemek yanlış olmaz
sanırım. Vize başvurusunda vize memurunu ilgilendiren asıl nokta başvuran
kişinin Kanada’dan geri döneceğine ikna olmasıdır. Yani vize memuru Kanada’ya
ziyarete giden kişinin Türkiye’ye geri döneceğine ikna olmasıyla vizeyi onaylayacaktır.
Eğer
geri döneceğinize dair belli kanıtlar (geride kalan aile üyeleri, iş, malvarlığı,
sağlık durumları vs.) sunulmuşsa ve yine de ret alınmışsa bunun sebeplerinden
birisi vize memurunun dosya üzerinde yeteri kadar vakit harcamaması olabilir.
Bir
memurun vizede sunulan tüm evrkları gözden geçirmesi ve vize başvuru sahibinin
yazdığı niyet mektubunu okuması gerekiyor. Oldukça meşgul olan görevlilerin başvurulara
yeteri kadar vakit ayıramadığı bilinen bir gerçek. Başvuru sayılarının
artmasına karşın başvurulara cevap verecek memur sayısı fazla değil. Bu yüzden
vize memurunun yaklaşık 100 sayfadan oluşan bir başvurudaki tüm evrakların
inceleyeceğini kimse beklemesin.
Vize
kararlarının artık yapay zeka ile verildiği de söyleniyor. Başvurularda kullanılacak
yapay zeka (AI) karar verme sistemi yaklaşık bir buçuk yıldır önce Çin’de
kullanıldı. Daha sonra Kanada’nın Ankara ve Delhi’deki elçiliklerinde AI karar
verme sistemi kullanılmaya başlandı.
AI sisteminin başvurularda nasıl kullanıldığı tam
bilinmiyor. AI’nin mi yoksa insan vize memurunun mu başvurları daha iyi
değerlendireceği de tam kestirilemiyor.
Vize başvurularında kullanılması iyice yaygınlaşacak
olan AI sistemi ilerde başımızı ağrıtacak gibi görünüyor. Vize başvuru süreçlerinde
AI sisteminin insan vize memuruna göre başvuruları olumsuz bir cevapla sonuçlandıracağını
söylemek istemiyorum ama ret kararlarının artık ülkelerce paylaşılması sonucunda
ilerde örneğin ABD’ye ret alan birisininin Kanada için otomatik olarak ret edileceğini
rahatlıkla söyleyebiliriz.
Kısacası
şunu özellikle söylemek isterim. Aile bağları, yetersiz para, seyahat geçmişi noksanlığı
ve ziyaret sebebi gibi sebeplerle ret alanların ret aldığı temelleri üzerinde
çalışarak tekrar başvuru yapmasını öneriyorum.
Yapılan yeni başvuruda yine ret alınırsa ret kararı
federal mahkemeye götürülebilir. Federal mahkemede alınan bir karara göre vize
memurları tarafından verilen ret kararının rasyonel olması ve kararın rasyonel
bir analizide olması gerekiyor. Ret alanalara yazılan standart mektuplarda ret
kararının rasyonel kararlar olmadıkları rahatça görülebilir.
Vize reddi alanların ne kadarı ret kararını federal
mahkemeye götürüyor? Çok küçük bir kısmı. Hem zaman hem de dava açmanın maliyeti
yüksek. Ama şunu da belirtelim ki federal mahkemede kazanma oranı yüksek.
Ret almaktan korkma aksiyon almamaktan kork.
Murat Kandemir, 27 Şubat 2020