31 Aralık 2010 Cuma

Kanada Göçmenliği Başvuruları ve Yasal Temsilciniz

Son zamanlarda çok konuşulan konulardan biri de Türkiye’de yerlesik bir Kanada göçmenlik firmasının yüksek miktarlarda para aldığı ve bunun karşılığında insanlara Kanada göçmenlik hayalleri vererek dolandırdığı iddialarıdır.

Mesleğim de Kanada göçmenlik konusu olduğundan bu konuyla iligili olarak bir yazı yazmak artık zorunlu oldu.

Kanada dünyada en fazla daimi göçmen veya dönemsel işçi alan ve öğrenci kabul eden ülkelerden biridir. Bunun yanında dünya genelinde bir çok insanın yaşamayı hayal ettiği bir ülke konumundadır.

Türkiye’den de haliyle Kanada’ya bir hayli ilgi ve alaka var. Türkler Kanada’ya gelmek için yollar araştırıyor. Yasal yollardan gelmek isteyenlerden tutunda yasa dışı yolları araştıran ve hatta bunun için servet ödemeye hazır insanlara bile rastlanabiliniyor.

Talep fazla olunca doğal olarak konuyla alakalı bir çok internet sitesi, forum, mail grupları ve yurtdışı eğitim & göçmenlik danışmanlığı yapan siteler vs. var. Suistimale açık bir konu olduğundan kötü niyetli kişiler de ortada cirit atıyor.

Bu tür firmalara ya da kişilere para kaptıran, yıllarca bekletilen kişilerin yorumlarını sosyal paylaşım sitelerinde ama özellikle mail gruplarında bol bol okuyoruz.

Peki ne yapabiliriz? Başvuru sürecinde ve sonrasında kişisel olarak önlemimiz ne olabilir?

Önlemler konusunda öncelikle şunu belirtmeliyim. Başvuru tipi ve süreci ne olursa olsun tüm adaylar pek gerçekçi olmayan ifadelere inanmamalıdır. Mesela aklıma gelenler şunlar.

“Kanada bu yıl 150 bin göçmen alacak” Cümle doğru da kullanılış şekli yanlış. Bu cümle içinde kullanılan bir ilanda insanları aldatmaya yönelik kullanılıyor. Sonuçta Kanada her yıl tüm dünyadan alıyor göçmenleri sadece bizim ülkeden değil ayrıca her gelenin girebileceği bir sistem varmış iması yatıyor. Böyle bir şey yok. Göçmen adaylarından istenen çok önemli kriterler var.

“Kanada Türkiye’den 200 mali müşavir alacak” Allah allah benim niye haberim olmadı acaba?

Bir yıldan daha kısa sürede Kanada Göçmenlik şansı!” Çok iddialı bir cümle, aslında doğru da olabilir ama programın cinsini bilmek gerekiyor çünkü bazı programlarda başvuruların sonuçlanması 3 yılı bulabiliyor.

“Kanada göçmenlere kapılarını açtı” Kapatmışmıydı ki? O kapı hep açık. Bu şekilde yanıltıcı bir ifade olabilir mi? Sanki sadece bugün açık o kapı. İyi hemen gidelim Kanada’ya.

“Çok sayıda aşçı alınacak?” Kim alacak? Ne zaman alacak? Hangi programla gidecek insanlar? Önüne ve arkasına istediğinizi koyabilirsiniz. Çok genel ve hiç bir şey ifade etmeyen bir cümle.

“Kanada’a yüksek ücretli çalışma fırsatı” Kanada’daki bir işveren sizi görmeden, mülakat etmeden nasıl işe alabilir? Hadi oraya gittiniz diyelim ve Kanada’da mesleğinizle ilgili bir iş bulabildiniz –ki bir sure için bu da çok zor- ama orada verilen ücretler ile Türkiye’de verilen ücretler niye karşılaştırılır ki? Tabii ki orada verilen ücretler Türkiye’dekinden fazla ama bu orada çok zengin bir hayatın size beklediği şeklinde anlaşılırsa o zaman bu cümle aldatıcıdır. Sonuçta Kanada kazanıp Kanada’da harcayacaksınız ve orasıTürkiye’ye göre pahalı bir ülke.

Diğer bir önlem de Kanada göçmenlik başvurusu işlemleri eğer bir temsilci vasıtasıyla takip edilecekse –ki kendiniz de kendi işleminizi yapabilirsiniz- mutlaka bir avukat ya da bir göçmenlik danışmanı ile takip etmelidir. Avukatlar eyaletlerin barolar birliginden, göçmenlik danışmanları (immigration consultants) da http://www.csic-scci.ca/ adresinden takip edilerek bulunmalıdır.

Üçüncüsü de bir çok avukat, ya da göçmenlik danışmanı müşterilerinden aşama aşama para almaktadır. Yani göçmenlik programları ve katedilen aşamalara göre ödemeler yapılmalıdır ve bunlar kesinlikle yazıya dökülmelidir. Yazıya dökülen anlaşmalar mutkala anlaşılır bir dille yazılmalı ve okunmalıdır.

Aday kendisine verilen, imzalatılan veya kendisinden istenen herşeyin bir kopyasını mutlaka saklamalıdır. Bu evraklar daha sonra ihtilaf çıktığında delil niteliğinde kullanılmaktadır. Aday başvuru konusunda bilinçlenmeli ve gerektiğinde kontrolü elinde tutumalıdır.

Son olarak da Kanada’ya Job Offer -İş Teklifi- ile giden kişiler şunu bilmeli ki Job Offer veren şirket adayı Kanada’da işe almak zorunda değildir. İnanması zor ama doğru. Job Offer bir niyet göstergesidir ve maalesef onu veren isverene herhangi bir sorumluluk yüklememektedir dolayısıyla bu belge sadece Göçmenlik prosedorlerinde kullanılan bir belgedir. Kendisine Job Offer ayarlanarak işlemleri yapılan kişi mutlaka bunun bilincinde olmalıdır.

2010 yılının son makalesini yazdım. 2011 yılının herkese sağlık mutluluk ve başarılar getirmesini temenni ediyor bol kazançlı günler diliyorum.

Murat Kandemir (CCIC, FCMI)

28 Kasım 2010 Pazar

Kanada Yatırımcı Programını Yeniden Açıyor!


1 Aralık 2010 tarinden itibaren Kanada Yurttaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı (CIC), bir süre önce durdurduğu yatırımcı programına yeni başvurular kabul etmeye başlayacak.

Tabi beklenildiği üzere yatırımcı programında bazı değişikliklere gidildi. Yapılacağı daha önceden de bilinen yeni değişiklikler yatırımcı adayların sahip olması gereken toplam malvarlıklarının 800.000 dolardan 1.600.000 dolara çıkarılması ve Kanada’ya yapılması gereken zorunlu yatırım miktarının 400.000 dolardan 800.000 dolara çıkarılması olarak özetlenebilir.

Yatırım miktarı olan 800,000 dolar bir defada ödenip 5 yıl sonra faizsiz olarak geri alınacak ya da yatırımcı bu miktarı Kanada finans kurumlarından birine bir defalık 200,000 dolar ödeyerek bu yükümlülüğü yerine getirebilecek. Bu durumda finans kurumu 800,000 doları Kanada’ya ödeyecek ve yatırımcı finans kurumuna bu hizmetin karşılığı olarak sadece 200,000 dolar ödeyerek bu zorunluluğu yerine getirmiş olacak.

Kanada Yurttaşlık ve Göçmenlik Bakanı, Kenney, “Değişiklikler gerekliydi” diyerek sürdürdüğü yorumunda, “Son 10 yıldır şartlarda bir değişiklik yapılmamıştı fakat değişen ekonomiye ayak uydurmak zorundayız” diye konuştu.

Kanada yatırımcı programı benzer göçmen kabul eden ülkelerin yatırımcı programlarına göre en az yatırım miktarı isteyen bir programdı. Bu değişikliklerle Federal Yatırmcı Programı diğer ülkelerin yatırımcı programlarına benzerlik saglayacağı umuluyor.

Bilindigi üzere Federal Yatırımcı Programı geçen sene Haziran ayında çok fazla başvurunun olması ve bekleme süresinin uzaması sebebiyle durdurulmuştu. Yatırım programında istenen yatırım miktarlarındaki arttırım başvuran adayların sayısını düşürecek ve Kanada’ya ekonomiye somut katkısı olacak adayları çekecek diye düşünülüyor. 26 Haziran 2010’da durdurulan Yatırımcı adayı programı başvuruları bu senenin Aralık ayında tekrar başlayacak. Bu altı aylık dönemde CIC, biriken bir çok dosyayı eritmeyi amaçlamıştı. 1 Aralık 2010 tarihinden itibaren olan başvurular yukarıdaki yeni kriterlere göre değerlendirilecek.

Bakan Kenney ayrıca bu konuda, “Yüksek yatırım miktarı eyaletlere ve bölgelere yeni istihdam yaratma ve ekonomik kalkınmada kullanılacak daha fazla yatırım parası demek” diye konuştu.
Ayrıca Kanada Yurttaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı (CIC) artık twitter’de. CitImmCanada adını twitter’den takip edebilir Bakanlığın son duyurularını görebilirsiniz.

Peki ya Quebec Eyaleti Yatırımcı Programı?
Federal Yatırımcı Programına bir alternatif olan Quebec Eyaleti Yatırımcı Programıda yeni değişikliklere gidip yeni kriterlere göre basvuruları kabul edeceğini açıklamıştı. Federal Yatırımcı Programında zorunlu yatırım miktarının artacağı biliniyordu ve bu programa olan başvuruların 26 Haziran 2010 tarihinden bir süre durudurulmasına karşın Quebec Eyaleti Yatırımcı Programı başvurularını bir süre kabul etmeye devam etmişti.

Federal Göçmenlik başvurularının durdurulmasından tam 4 ay sonra da Quebec bir moratoryum yayınlayarak 13 Ekim 2010 taihinde geçerli olacak yeni kriterlere göre başvuruları kabul edeceğini belirtti.

Aranan şartlar ve istenen minimum yatırım miktarı Federal Yatırımcı Programına göre ayarlandı.
Federal Yatırımcı Programı tüm Kanada’yı kapsarken Quebec Yatırımcı Programı sadece Quebec’te yatırım yapmak ve yaşamak isteyen kişilere açık. Küçük farklar haricinde her iki yatırımcı programı da aynı şartlara ve gerekliliklere sahip.

Aşağıda benzer yatırımcı göçmen programı olan ülkeler ve istenen minimum malvarlığı toplamı ile zorunlu yatırım miktarları yer almaktadır.

Uluslararası Yatırımcı Göçmen Programları
Minimum Net Malvarlığı (Kanada Doları)
Minimum Yatırım
(Kanada Doları)
Kanada/Quebec (eski)
800,000$
400,000$
Kanada/Quebec (yeni)
1,600,000$
800,000$
Avusturalya
2,157,525$
1,438,350$
719,175$ (yerel program)
İngiltere
3,331,400$
1,665,700$
Yeni Zellanda
765,500$
1,148,250$
ABD
--------
1,031,700$
515,850$(bölgesel program
Murat Kandemir (CCIC, FCMI)
Kaynakça
1. www.cic.gc.ca Media Centre / News Releases-2010: Canada re-opens Immigrant Investor Program
2. www.cic.gc.ca Media Centre / Backgrounder / New federal Immigrant Investor Program will bring to Canada more resources to fund economic development and job creation initiatives
3. Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı, CIC, twitter hesabı CitImmCanada

31 Ekim 2010 Pazar

Vatandaşlık Sınavındaki Son Değişiklikler



15 Mart 2010 tarihinden bu yana yeni çalışma kitapçığı –Discover Canada: The Rights and Responsibilities of Citizenship –(Kanada’yı Keşfet : Vatandaşlığın Hakları ve Ödevleri) dağıtılmaya başlanmış ve bu sınav kitapçığında bulunan bilgilerin sorulabilmesi için sınavın da güncellenmesi gerekmişti.

15 Mart 2010’dan bu yana uygulanan sınav yeni kitapçıktaki soruları da kapsıyor fakat eski yönetmeliğe göre uygulanıyordu. Başvuran kişinin yeni sınav kitapçığındaki bilgilere göre değerlendirilmesi için bir düzenlemede değişiklik yapılması gerekti. Bu amaçla 30 Eylül 2010’da imzalanıp 13 Ekim 2010’da ki Resmi Gazetede (Canada Gazette) yayınlanan yeni uygulama 14 Ekim 2010’dan itibaren resmen uygulamadadr.

Yeni test kitapçığı üzerinden yapılacak olan yeni sınav vatandaşlık değerinin güçlendirilmesi ve yeni test sisteminin güvenirliğinin sağlanması amacıyla Citizenship and Immigration Canada (CIC)-Yurttaşlık ve Göçmenlik Kanada- tarafından sürdürülmektedir. Sınav aynı zamanda başvuran kişinin yeterli İngilizce veya Fransıza dil bilgisine sahip olup olmadığını da test etmektedir.

Güncellenen Düzenleme
30 Eylül 2010 tarihinde düzenlemelerde yapılan değişiklikler yürülüğe girmiştir. Değişikliklerin amacı sınava girecek kişinin Kanada hakkında bilgi ve Kanada vatandaşlığının sorumlulukları ve imtiyazları hakkında bilgi seviyesini ölçmektir. Yeni düzenlemeler aslında CIC’ye de, başvuran kişilerin geniş bir yelpazede bilgilerini ölçmesi için yetki vermektedir.

Bu yeni düzenlemelerle sınava girecek olan kişiler eğer ulusal sembolleri bilir ve;
· Kanada siyasi ve askeri tarihi ana konularını,
· Kanada sosyal ve kültürel tarihinin ana hatlarını,
· Kanada’nın fiziksel ve siyasi cografyasını,
· Kanada devlet sistemini ve
· yukarıda sayılmayan Kanada’nın diğer özelliklerini bildikleri takdirde;
Kanada hakkında yeterli bilgi sahibi olduklarını kanıtlayabilmektedirler.
Aynı zamanda vatandaş olmak için sınava girecek kişilerden aşağıdaki konularda yeterli bilgisi olduğu kanıtlandığında Kanada vatandaşlığının haklarını ve sorumluluklarını bildikleri farzedilir. Bu konular;
· Kanada demokratik sistemine katılım,
· Kanada toplumuna entegre olma, gönüllü çalışma, çevreye saygı ve Kanada’nın doğal, kültürel ve mimari kimliğine sahip çıkma,
· yasalara ve özgürlüklere saygı gösterme,
· ve burada sayılmayan diğer Kanada vatandaşlığının sorumlulukları ve haklarıdır.

Bilinmesi zorunlu sorular artık yok
Önceleri uygulanan vatandaşlık sınavında bazı soruların mutlaka bilinmesi gerekiyordu. Bu zorunlu olan sorular üç adetti ve bunlar oy verme, seçilme ve oy verme prosedörleri ile ilgiliydi.
14 Ekim 2010’dan itibaren bilinmesi zorunlu sorular artık sorulmayacak.

Uygulama
Daha önce sınava girip de bilinmesi zorunlu sorulara yanlış cevap veren adaylar tekrar teste çağırılıyor ya da hakim karşısına çıkıyordu.
Yeni düzenlemelerin yürürlüğe girdiği şu günlerde bilinmesi zorunlu olan soruları bilemeyen adaylar yeni bir teste çagrılacak ya da sözlü görüşme için gün verilecek.
Geçiş dönemi aşağıdaki durumlara göre çözülecektir.

14 Ekim 2010 tarihi itibariyle yeni bir test ya da sözlü mülakat için çağırılmayanlar:
Zorunlu olan soruları bilmediği için sınavı kaybedip hala yeni bir sınav günü ya da sözlü görüşme günü verilmeyenlere artık yeni bir sınav günü verilmeyecek. Bu kişiler doğrudan vatandaşlık hakimine kaybedilen testin tekrar gözden geçirilmesi için gönderilecektir.

14 Ekim 2010 tarihi itibariyle kendilerine yeni bir sınav günü verilenler
14 Ekim 2010 tarihinde ya da sonraki bir tarihte kendilerine yeni bir sınav günü verilenler yeni verilen sınavın iptal edildiği kendilerine bildirilecektir. Bu kişilerde kaybedilen testin tekrar gözden geçirilmesi için doğrudan vatandaşlık hakimine gönderilecektir.

14 Ekim 2010 tarihi itibariyle kendilerine sözlü mülakat günü verilenler
14 Ekim 2010 tarihinde veya sonra kendilerine vatandaşlık hakimi ile görüşmesi için gün verilen adaylar için önce vatandaşlık hakimine sorulacak. Vatandaşlık hakimi ya önceki test sonuçlarını değerlendirmek isteyecek ya da sözlü mülakatta karar kılacak. Eğer vatandaşlık hakimi önceki test sonucunu gözden geçirmeyi dilerse bu durum adaya bildirilecektir.

Test uygulaması
Vatandaslik testleri lokal ofislerde uygulanmaya devam edecektir. Artık sınavdaki tüm sorular eşit değerde olacaktır. Sorulan 20 sorunun 15 veya üzerini dogru olarak bilen adaylar sınavı başarıyla geçmiş sayılacaktır. Nihai karar yine de vatandaşlık hakimindedir.

Daha önce sınava girip de minimum 15 puanı alamayan adaylar ya yeniden sınava çağrılacak ya da sözlü mulakata davet edilecektir.

Sınavın süresi yine 30 dakika olacaktır.
Çalışma kitapçığı www.cic.gc.ca websitesinden online olarak görülebilir veya indirilebilir. Kitapçığın size posta ile gönderilmesini istiyorsanız 1-888-242-2100 nolu telefonu arayabilirsiniz.

Sınava girecek adaylara başarılar dilerim.

Murat Kandemir (CCIC, FCMI)

30 Eylül 2010 Perşembe

Arranged Employment Offer ve Arranged Employment Opinion Belgeleri

Bugünkü yazımda size Arranged Employment Opinions (AEO) –Önceden Ayarlanmış İş Fikri- ve türleri hakkında bilgi vermeye çalışacağım. Konu uzun olduğu için elimden geldiğince özetlemeye çalışacağım.

Federal Nitelikli Eleman Federal Skilled Worker göçmenlik başvurularında Bakanlık Talimatları Kategori 2’de de kullanılan AEO nedir? Nereden nasıl alınır? Süresi ne kadardır? İş teklifinin işverene bir yaptırımı varmı dır? gibi tüm sorulara cevap arıyacağız.

Öncelikle şu konuda netlik sağlayalım. Arranged Employment, AE (Ayarlanmış İş) IRPA –Immigration and Refugee Protection Act, IRPA -Göçmenlik ve Mülteci Koruma Yasası-nda şöyle tanımlanmış;

R 82 - Arragned Employment means an offer of “indetereminate employment in Canada” either:
-approved by Service Canada; or
-combined with a valid and eligible Work Permit
for purposes of supporting an application for permanent residence in Canada.

“Indeterminate” in buradaki anlamı tam olarak ne zaman biteceği belli olmayan iş teklifi anlamındadır. Yani kişiye yapılan iş teklifi tam zamanlı ve daimi bir iş teklifi olmalıdır. Buradan şu mana da çıkabilir ki part-time, dönemsel veya mevsimlik iş teklifleri bu kapsam da geçerli sayılmamaktadır.

Süresinin dışında iş teklifine konu olan mesleğin NOC (National Occupation Classification-Ulusal Meslek Sınıflandırması)’da belirlenen Beceri seviyesi O, A veya B olmalıdır.

Bir AEO, Arranged Employment Offer (Daimi İş Teklifi) işçiye Federal Nitelikli Eleman Başvurusu 2. Kategoriden ekstra 10 puan ve uyum kategorisinden de ekstra 5 puan olmak üzere işçiye toplam 15 puan kazandırabilir.

Bir şirketin alacağı elemanın yaptığı FSW başvurusunda kullanılmak üzere HRSDC/SC tarafından işverene verilen AEO (Arranged Employment Opinion), işçinin FSW başvurusunun hızlı bir şekilde sonuçlanmasını sağlar. Buradan da anlaşılacağı üzere AEO (Arranged Employment Opinion) işveren tarafından HRSDC/SC’ den alınır. Pozitif olarak alınan (negatifi bir işe yaramaz) AEO alınacak işçiye gönderilir ve işçide bu belgeyi kendi FSW başvurusunda kullanır. Bu belge tek başına kişinin Kanada’da çalışması için yeterli değildir sadece HRSDC/SC’nin işverenin bir işçiye verdiği İş Teklifi (AE) konusundaki fikridir.

HRSDC/SC birimi işverene AEO verirken aşağıdaki noktaları değerlendirir:
-iş teklifi verilen kişinin Kanada’ya gelince yapacağı iş,
-teklif edilen iş için Kanada’ya gelen işçiye ödenecek tutar ve çalışma koşulları,
-işverenin ve işteklifinin gerçek olup olmadığı ve
-iş teklifinin sürekli olup yarım zamanlı veya sezonluk bir iş olup olmadığı
Service Canada’nın onayladığı bir AEO sadece Federal Nitelikli Eleman başvurunuzda kullanılmak içindir. Maalesef size Work Permit-Çalışma İzni konusunda yardımcı olmaz.

Work Permit (Çalışma Müsaadesi) alma durumunda işveren HRSDC/Service Canada’dan onaylı Labour Market Opinion-İş Gücü Pazarı Fikri) almalıdır.

Arranged Employment Job Offer’in kabu edilmesi bazı faktörlere bağlıdır. Bu faktörler yine IRPA’nin 82 (2) maddesinde özetlenmiştir.

R 82 (2) “(the applicant will be credited with the 10 points) if they are able to perform and are likely to accept and carry out the employment......”

“Able to Perform” –Başvuranın önceki iş deneyimi ve Kanada’da bu işi yapıp yapamyacağı veya karşılacabileceği meslekle ilgili varsa Lisans/Regülasyon gereklilikleri –elektrikçilikte olduğu gibi- konusunu aydınlatır.
“Likely to Accept and Carry Out” –Başvuranın bu işte çalışma niyeti ve AEO’nun (iş teklifinin) gerçek olup olmadığından bahseder.

AEO başvurusuna konu olan İş Teklifi (Job Offer)
Şimdi de biraz İş Teklifinden bahsedelim. İş Teklifi kesinlikle işveren tarafından
düzenlenmeli ve imzalanmalıdır. Alınacak işçiden beklenen işin tanımı ve işçinin
görevleri belgede açıkça belirltilmelidir.

Alınacak işçinin yapacağı iş Kanada’da bir regülasyona tabi olup olmadığıda
önemlidir. Eğer bir lisans alma zorunluluğu varsa bu durumda göz ardı
edilmemelidir. Zira bu durumda belki iş teklifini kullanarak Service Canada onaylı
bir AEO alınabilir ama işlemlerinizi yapan vize ofisi (mesela Ankara ofisi) size vize
vermede sıkıntı çıkarabilir. Ayrıca iş teklifinin geçerlilik süresi 4 yıl olmalıdır.
İş teklifi mektubunda alınacak işçiden beklenen İngilizce seviyesi kesin olarak
belirtilmelidir. İşçinin alacağı ücretde belirtilmeli ve kesinlikle düşük
gösterilmemelidir.

İş teklifini veren işyeri en az bir yıldır iş dünyasında olmalı ve en azından bir Kanada
vatandaşına iş vermiş olmalıdır. Service Canada’ya yapılacak AEO başvurusu için
İşverenden de bir takım evraklar istenmektedir.

Evraklar şunlardır;
Doldurulmuş ve imzalanmış EMP 5257e formu,
Halihazırda ve bir önceki seneye ait Business License (İşyeri Ruhsatı), eğer yoksa
Son 12 aylık İş Lease Anlaşması,
CRA numarası,
CRA T4 Summary of Remuneration belgesi,
CRA Form PD7A’nın bir kopyası,
Antetli kağıda imzalanmış bir İş Teklifi
Başvuru evrakları tam ve eksiksiz olduğunda Service Canada 18 hafta içinde
işverene mutlaka bir cevap verecektir.
Kanunen HRSDC/Service Canada her AEO başvurusu için işverene telefon etmek zorundadır. Bu telefonla HRSDC/Service Canada iş teklifinin gerçek olup olmadığı ve işverenin şu anki maddi durumunu irdelemek durumundadır. HRSDC/Service Canada bir kere arar. İş Teklifini imzalayan kişiyle görüşmek ister. İmzalayan kişiye ulaşamadığında HRSDC/Service Canada başvuruyu reddecektir. HRSDC/Service Canada aradığında telefon görüşmesi yaklaşık 30 ila 60 dakika sürmektedir.

HRSDC/Service Canada’nın işverene sorabileceği muhtemel sorular şunlardır;
‘Bu işçiden nasıl haberdar oldunuz?’
‘İşçiyle iş görüşmesi yaptınız mı?’
‘İş görüşmenizi telefonda mı yoksa yüz yüze mi yaptınız?’
‘İşin sıfatı, gereklilikleri ve varsa lisans zorunlulukları hakkında sorular’
‘Şu an için alacağınız elemanın işlerini nasıl yapıyorsunuz?’
‘Nasıl bu elemanı bekliyorsunuz? O gelene kadar ne yapacaksınız?’
‘Neden bu elemanı seçtiniz?’
‘Gazetede bu işe adam bulmak için ilan verdiniz mi?
İşverene Service Canada daha fazla evrak veya doküman talebi yapabilir. Şirket vergi iade bildirimleri, mali tablolar ve iş yeri ile ilgili daha fazla kanıt sorulabilir.
İş teklifinin gerçek olup olmadığı konusunda şüphe varsa,
Alınacak işçiye ödenecek ücret çok düşük gösteriliyorsa,
İşverene telefonla ulaşılamıyorsa,
NOC’ye göre bu meslek bir lisans gerekliliği varsa,
Dil konusu mektupta belirtilmemişse,
Aynı işverenden birkaç AEO başvurusu alınmışsa
İş teklifinin bir kopyası başvuruya eklenmemişse AEO başvurusu reddedilir.

Arranged Employment Offer, AEO sonrasında Vize Verilmesi ve Kanada İçindeki Sorumluluklar
İş teklifi gösterip de Kanada’ya gelen göçmenlerin üzerinde bir zorunluluk yoktur. Göçmen Kanada’ya giriş yaptıktan sonra iş teklifi aldığı firma da kesinlikle çalışmak zorunda değildir. Bu belge bir iş kontratı sayılmadığından işvereni bağlayıcı değildir. Kısacası AEO bir teklif ten öteye gitmez.
Bu belge iş teklifini alan kişinin Kanada’ya vardığında kendisini işe alacak bir potansiyel işverenin varlığını ispat eder.

Bu konuda daha fazla bilgi için
Human Resources and Skills Development Canada
Citizenship and Immigration Canada (Federal Skilled Worker Class)

Murat Kandemir (CCIC, FCMI)

Makalede Kullanılan Kısaltmalar
Service Canada , SC HRSDC olarak da adlandırılan birim. Tüm LMO, AEO
başvurularını sonuçlandıran birim.
Labour Market Opinion, LMO İşgücü Pazarı Fikri,
Arranged Employment , AE Ayarlanmış bir İş
Arranged Employment Offer, AEO Ayarlanmış bir İş Teklifi
Arranged Employment Opinion, AEO Yine HRSDC pozitif veya negatif olarak verilen belge,
National Occupational Classification Ulusal Meslek Sınıflandırması, (NOC)
Work Permit, WP Çalışma Müsaadesi
Canada Revenue Agency, CRA Kanada Maliyesi
Federal Skilled Worker Class Federal Nitelikli Eleman Sınıfı
Yasal Uyarı: Bu blog kaydında bulunan bilgiler sadece bir fikir belirtmek ve yardımcı olmak amacındadır ve bilgilerin doğruluğunu araştırmak okuyanın kendi sorumluluğudur. Bu bilgilerden kaynaklanacak herhanbi bir sorumluluk yazara yüklenemez.

30 Ağustos 2010 Pazartesi

Kanada’daki İlk Günleriniz


Türk toplumuna hizmet veren kurum ve kuruluşları gördükçe gururlanıyoruz ve yeni neslin ve bizden sonra gelenlerin Kanada’ya entegre konusunda eski gelenler gibi sorun ve sıkıntı çekmeyeceklerini gördükçe rahatlıyoruz.

OCASI
Bugünkü yazımızın konusu Ontario Council of Agencies Serving Immigrants -Ontario Göçmenlere Yarıdımcı Olan Kurumlar Konseyi (OCASI)- adlı bir birliğin hazırladığı bir rehber. ‘First Days Guide -İlk Günlerim Rehberi’ olarak adlandırdıkları bu rehberde Kanada’ya yeni gelen birisinin arayacağı tüm bilgiler detaylı olarak verilmiş.

Özellikle ilk iki hafta içinde yapılacaklara yoğunlaşmış olan rehber hayli detaylı yazıldığından burada ancak bir özetini verebiliyorum. Kanada’ya gelenler için yapılacaklar listesinin de yer aldığı rehberde liste şöyle sıralanmış.

-Kalacak bir yer bul
-Sosyal Sigorta Numarasına (Social Insurance Number, SIN) başvur,
-Sağlık Kartına (Health Card, OHIP) başvur,
-Kanada Çocuk Yardımına (Canada Child Tax Benefit, CCTB) başvur,
-Banka hesabı aç,
-Ehliyet için başvur,
-İş bulma konusunda bilgi topla,
-Evine yakın bir yerleştirme merkezi (settlement agency) bul,
-Evine yakın bir yerde Sağlık Ocağı (Community Health Centre) bul,
-Evine yakın bir yerde İş Bulma Kurumu (Employment Resource Centre) bul,
-Evine yakın bir yerde kütüphane bul,
-Bir işçi/çalışan olarak haklarını öğren,
-Bir kiracı olarak haklarını öğren,
-Çocukların nasıl okula kaydedildiklerini öğren,
-Sokakları ve otobüs güzergahlarını gösterir bir harita al,
-Eşin ve çocukların için İngilizce kursu bul ve
-Alışverişinizi nerede yapacağını öğren.

Şehriniz ve ulaşım
Bir ülkeye göç edildiğinde herhalde en önemli işlerden birisi de insanın kaldığı şehri ve şehir içi ulaşımı öğrenmesidir. Araba kullanıyorsanız sokakları ve ana caddeleri eğer toplu taşımayı tercih edecekseniz evinizden şehir merkezine ve/veya okul ya da işyerinize nasıl gideceğinizi iyice öğrenmelisiniz. Bulunduğunuz şehirde toplu taşıma ve güzergahları haritası edinerek yolunuzu kaybetmeden özgürce seyahat edebilirsiniz.

Settlement Agency veya Newcomer Information Centre, NIC
Göç ettiğiniz şehirde mutlaka size yardımcı olacak sosyal bir kurum vardır. Settlement Agency’ olarak adlandırılan bu sosyal kurumlardan ücretsiz olarak faydalanabilirsiniz. Bir çokları evraklarınızın tercüme edilmesi, evraklarınızın doldurulması, bulunduğunuz mahalle hakkında bilgi, ücretsiz İngilizce dersleri veya iş arama/bulma ve iş görüşmesi teknikleri gibi çok önemli konularda hizmet sunarlar.
Eğer Toronto, Peel Region (Brampton, Caledonia, Mississauga) veya Ottawa’ya yerleştiyseniz Newcomer Information Centre (NIC) -Yenigelenler Bilgi Merkezi- ne gidebilirsiniz. NIC sizi size en yakın topmlum merkezine (community centre) gönderecektir.

Kalacak yer
Taşınacağınız evi seçerken bir çok kriteri göz önünde bulundurmalısınız. Özellikle arabanız yoksa kiralayacağınız ev otobüs duraklarına ya da metro istasyonuna yakın olup olmadığı önemli olabilir. Bunun dışında eviniz okul, hastane, oyun alanları, ibadethane ya da marketlere yakın mı? Yakın olmasının bir önemi yok demeyin alışverişlerinizi sıklıkla yaptığınız düşünüldüğünde bunun önemi ortaya çıkacaktır. Ayrıca kiraya genelde elektrik ve su dahildir ama bazı yerlerde onlarda dahil değildir bunu da iyice araştırın.

Ev kiralarken dikkat etmeniz gereken bir diğer husus da vereceğiniz depozittir. Depozitinizi peşin, money order ya da kişisel çekinizle yapabilirsiniz. Ama mutlaka karşılığında makbuzunuzu alın.
Kira kontratları genelde 12 aylık yapılır. Aylık kira tutarı, kiranın ne zaman ve ne kadar artacağı, elektrik, su ve diğer giderlerin kiraya dahil olup olmadığı ve tutulan yer ile ilgili diğer tüm bilgiler bu kontratta yer alır. Kontratınız bittiğinde tekrar yeni kontrat yapabilir ya da aylık olarak kaldığınız yeri kiralamaya devam edebilirsiniz. Evi boşaltmaya karar verdiğinizde de 60 gün öncesinden yazılı olarak evsahibinizi bilgilendirin. En önemlisi kiracı olarak haklarınızdan haberdar olun.

Sağlık
Ontario Sağlık Sigortası (OHIP)’e başvurmak
Ontario Health Insurance Plan, OHIP -Ontario Sağlık Sigortası- temel ve acil hastane masraflarını karşılar. OHIP ilaçları ve diş tedavisini karşılamaz. Doktorlar, gittiğiniz hastaneler veya klinikler OHIP kartınızı her defasında kontrol ederler bu nedenle hastane veya doktor randevularınızda OHIP kartınızı yanınızda bulundurun.

Ontario’da en az üç ay yaşamadan OHIP kartına başvuramazsınız. Ontario’da yaşamaya başlar başlamaz OHIP için başvurabilir fakat kartınızı üç ay geçtikten sonra alırsınız.

OHIP kapsamı için Ontario’nun Sağlık ve Uzun Dönem Bakım Bakanlığı (Ontario Ministry of Health and Long-Term Care) ofisine gitmeniz yeterlidir. 1-800-268-1153 nolu telefondan size en yakın ofisi bulabilirsiniz. Eğer Ontario’dan arayacaksanız 416-327-4327 nolu telefondan da bilgi alabilirsiniz.
OHIP başvurusu için bir form doldurmanız gerekecektir. Bunun yanı sıra göçmenlik statünüzü ve Ontario’da yaşadığınızı ispatlayan belgeler gerekecektir. 15 yaş ve üstü çocuklarınız varsa onlar da sizinle gitmelidir. Başvurunuz ve evraklarınız tamam olduğunda OHIP kartınız size gönderilecektir.

Özel Sağlık Sigortası
Üç aylık bekleme süresini kapsayan özel bir sağlık sigortası yaptırmak iyi bir fikir sayılabilir. Canadian Life and Health Insurance Ombud Service (CLHIO) ‘ya sigorta şirketleri hakkında danışabilirsiniz. Telefonları 1-800-268-8099.

Ayrıca özel sağlık firmaların bir listesini de settlement.org sitesinde de bulabilirsiniz. Belirli bir firma ile görüşeceğiniz zaman bu üç aylık sigorta kapsamı ‘visitors to Canada’ olarak adlandırılır. Kanada’ya yeni gelenler için sigorta kapsamı olup olmadığını sigorta şirketlerine sormalısınız.

İş bulma
SIN (Social Insurance Number), Sosyal Sigorta Numarası
Vergi ile ilgili yazımı yazarken SIN numarasına dikkat çekmiştim. Kanada’da çalışabilmek için SIN numarası almak zorunludur. Bir işverenin SIN numarası olmayan birini çalıştırması yasalara aykırıdır.
SIN numarasına başvurmak için size en yakın Service Canada Centre ofisi bulmanız gerekiyor. 1-800-206-7218 nolu telefondan adresinize en yakın ofisin yerini öğrenebilirsiniz. Başvuru esnasında bir form doldurmanız ve göçmenlik statünüzü ispatlayan evrakları ibraz etmeniz gerekecektir.

SIN kartınıza işvereniniz bakabilir hatta bankalarda hesap açarken kartınız sizden istenebilir fakat bu numara şahsa ait özel bir numaradır. İlerde oluşabilecek kimlik hırsızlığı yada her türlü sahtekarlıktan korunmak için SIN numaranızı herkese göstermeyiniz. Kartınızın gizliliğine dikkat ediniz.

İş bulma
Birçok yeni gelen göçmen aynı soruyu sorar. Ontario’da iş bulmak kolay mı? Tecrübenize ve becerilerinize göre bir işi bir süre bulamayabilirsiniz. İş görüşmelerinde sıklıkla ‘Kanada iş tecrübesi’ sorulur. Neden? Belki de bazı işverenler bunu Kanada kültürüne, diline ve iş ortamına adapte olduğunuz şeklinde yorumlar. Bu yüzden dir ki kendi becerilerinizi ve tecrübeleriniz işverenlere göstermenin ve onları ikna etmenin bir yolunu bulmalısınız.

Birçok tanıdığımın yaptığı bir yöntem faydalı olabilir. Mesleğiniz ile ilgili bir yerde gönüllü olarak çalışmanız. Böylelikle Kanada tecrübesi ile ilgili sorulara bir şekilde yanıt vermiş olursunuz.

Dil becerileri
Ontario’da konuşulan dil İngilizce’dir. İyi bir İngilizce size iş bulmada yardımcı olacaktır. Bulunduğunuz şehirde Türkçe konuşan birini tabii ki bulacaksınız. Fakat Ontario’da sürekli olarak yaşayacaksanız İngilizce’yi iyi öğrenmelisiniz.

İş Kültürü
Ontario’daki çalışma ve iş yapma kültürü başka ülkelerden farklı olabilir. Kanada işyeri kültürü hakkında bilgi edinmek gerekiyor. Settlement.org adresinde Find a Job kısmında bu konuda bilgi bulunmaktadır.

İş Arama
İş aramada herkesin tecrübesi farklı olacaktır. Bazıları aylar içinde iş bulabilirken bazılarının iş bulması yıllar alabilir.

Kullanacağınız ve dağıtacağınız CV’niz (Kanada’da Resume deniyor) İngilizce diline çevrilmiş ve Kanada standarlarına uygun olmalıdır. Türkiye’de ki CV’lerde resim ve doğum yeri gibi bilgiler bulunurken Kanada’da bu bilgiler CV’lerde yer almaz. Bunların yanı sıra resume’nizi de başvuracağınız iş sektörüne göre ayarlamalısınız.

Eğitim
Çocuklarınızı okula yazdırmak
Ontario’da kanuna göre 6 – 18 yaş arası tüm çocukların okula gitmesi zorunludur. Fakat okula başlama yaşı okul öncesi ile birlikte 4 veya 5 yaşında başlar. 1 – 8 sınıflar ilk öğretim ve 9 – 12 sınıflar da lise sayılmaktadır.

Devlet liseleri halk liseleri veya Katolik liselerinden oluşur. Çocuklar okula ana-babalarının göçmenlik statüsüne bakılmaksızın alınır. Yasal olarak çocuğunuzu okula yazdırmada sorun yaşamamalısınız eğer yaşarsanız hukuki bir yardım alınız.

İngilizce öğrenmek
Kanada’ya vardığınızda İngilizce’nizi ilerletmeniz iyi bir fikir olabilir. Yeni gelenler için İngilizce eğitimi olanakları çok fazladır.

Daimi ikamet statünüz varsa gidebileceğiniz en iyi yetişkin İngilizce kurs programı LINC (Language Instruction for Newcomers to Canada) olacaktır. Bazı LINC programlarında çocuklarınıza bile bakılır. LINC programları bir çok okulda ya da toplum merkezlerinde verilir.

LINC başvurusu için bir yerleştirme ve seviye tespit sınavı yapılır. Assessment Centre’lerde yapılacak bu sınav için bilgileri settlement.org adresinde bulunabilir.

Göçmenlik ve Yurttaşlık
Citizenship and Immigration Canada, CIC
Yurttaşlık Göçmenlik Kanada (Citizenship and Immigration Canada CIC) ye 1-888-242-2100 nolu telefonda ulaşabilir istediğinizi sorabilirsiniz. 7 gün 24 saat bilgi alabileceğiniz bu telefonda sabah 8 akşam 4 arası müşteri hizmetleri ile canlı konuşabilirsiniz.

Permanent Resident (Maple Leaf) Card -Daimi İkamet Kartı-
Kanada’ya vardıktan sonra PR kartınız size mektup ile gönderilecektir. Kanada’ya girdiğinizde Göçmenlik ofisine gidip adresinizi vermeniz gerekiyor. Eğer ülkeye ilk giriş yaptığınızda göçmenlik ofisine ev adresinizi vermediyseniz bir an önce yapmalısınız.

Ev adresinizi CIC’ye bildirdikten sonra 30 gün içinde kartınızı posta yoluyla almış olmalısınız. Eğer kartınızı 30 gün içinde alamazsanız CIC’yi aramanız gerekir. Eğer CIC’ye ülkeye giriş yaptığınızda ev adresinizi vermezseniz ve üzerinden de 180 gün geçerse maalesef kartınız iptal olacak ve kart başvurusunu yeniden yapmanız gerekecektir.

İkamet zorunluluğu
Daimi ikamet kartınızı (Permanent Resident Card) aldıktan sonra Kanada dışına seyahat edebilirsiniz. Kanada dışında bulunabileceğiniz gün sayısı 3 yılla sınırlandırılmıştır. Son beş yıllık dönemde en az 730 gün fiziksel olarak Kanada içinde bulunmalısınız. Kartınızın son kullanma tarihi olduğu için gitmeden önce kartınızı eğer gerekiyorsa yenilemelisiniz.

First Days Guide Yasal Hizmetler, Polis, avukat tutmak, kütüphaneler, eğlence, telefon etmek, posta hizmetleri ve acil telefon hizmetleri gibi konularla devam ediyor.

Rehberin tamamını görmek için http://www.settlement.org/site/FIRSTDAYS/home.asp
Ben en gerekli sayılabilecek kısımları özetledim. Daha ayrıntılı bilgi için rehberin tamamını okumanızı tavsiye ederim. Kanada’da bir çok şeyi yaşayarak ve tecrübe ederek öğreneceksiniz. Başınıza bir iş geldiğinde mutlaka bir bilene sorun ya da akradaşlarınıza danışın. Bilmediğiniz bir ülkede bilmediğiniz emin olmadığınız bir şey yapmayın.

Murat Kandemir, (CCIC - FCMI)