Kanada’da yaşayan herkes her sene Nisan ayı sonuna kadar vergi iade bildirimi (Income Tax Return) yapmak zorundadır. Bu bildirimle vergiye tabii kazançlar, kanunen bildirilebilecek kesintiler belirlenip duruma göre devlete ödenecek verginin tesbiti yada devletten alınacak vergi iadesinin belirlenmesi amaçlanır.
Ayrıca bazı sosyal haklarınızı (aylık çocuk yardımı –child tax-, Çocuk Bakım Yardımı Universal Child Care Benefit veya GST credit) alabilmeniz için de Kanada’ya henüz varmış olmanız ya da sene içinde hiç çalışmamış olsanız dahi vergi iade bildiriminizi yapmalısınız. Hersene bu bildirim yapılarak talep ettiğiniz tüm haklara uygun olduğunuz müddetçe kavuşursunuz.
Kanada’da Gelir Vergisi Kanunu’na göre kimlerin vergi iadesi bildiriminde bulunmaları gerektiği belirtilmiştir.
Öncelikle Kanada’da gelir vergisi yönünden ikamet eden kişi olup olmadığınızı tesbit etmelisiniz. Bu da ikamet bağlarınızın olup olmadığı ile çözülebilir. Bu hususta eğer;
- · Kanada’da bir eviniz,
- · Kanada’da sizinle yaşayan eş veya bakmakla yükümlü olduğunuz birisi,
- · Bir araba ya da mobilya gibi kişisel bir eşyanız,
- · Kanada ile sosyal bağlarınız varsa Kanada’da yaşıyor kabul edilirsiniz.
Ayrıca Kanada ehliyeti sahibi olmanız, bir Kanada bankasında hesap açtırmanız ya da kredi kartı edinmeniz, ve ya bir Kanada eyaletinde sağlık sigortası kapsamında bulunmanız gibi başka etkenler de Kanada’da vergi iadesi bildiriminde bulunmanız gerektiğini gösterebilir.
Kanada’ya yeni gelen ve ikamet eden bazı kişiler de Kanada’da ikamet eden ve vergi iadesi bildiriminde bulunmaları gerekenler olarak sayılabilir. Bunlar;
· İltica talebi kabul edilmiş olanlar,
· Yurttaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı (Citizenship and Immigration Canada)’na daimi oturum için başvuran ya da daimi oturum statüsü almış olanlar,
· Yurttaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı’ndan Kanada’da kalmak için müsaade almış olanlar olarak sayılabilir.
İkamet statünüzü belirlemek için daha fazla yardıma ihtiyacınız varsa Form NR74’ü (Determination of Residency Status (Entering Canada)İkamet Statüsünün Tesbiti –Kanada’ya Giriş Yapmak) doldurup Canada Revenue Agency (Kanada Maliyesi) ne göndermeniz yeterlidir. Vergi iadesi bildiriminde bulunup bulunmayacağınızı size bildirirler.
Sosyal Sigorta Numarası (Social Insurance Number, SIN)
Kanada’ya gelen herkesin bir sosyal sigorta numarası olmalıdır. Bu -kısaca SIN diye de anılan- 9 haneli numara kişiye özel bir numaradır.
Bu numara ile vergi iade işleminizi yapabilir hakkınız olan vergi iadenizi veya diğer sosyal haklarınızı bu numara yardımıyla alırsınız. Bu numara öyle önemli bir numaradır ki bir banaka hesabı açarken veya ehliyet başvurusunda bile size lazım olacaktır.
Bu numara sayesinde sigortalı olarak çalıştığınızda Kanada Emeklilik Planı (Canada Pension Plan, CPP veya Quebeck Eyaletinde çalışıyorsanız Quebec Emeklilik Planı (Quebeck Pension Plan, QPP) kayıtlarınız tutulur.
SIN numarası geçici olarak verildiğinde 9 ile başlar. Kanada daimi ikamet statüsü (permanent residency status) aldığınızda yeni bir SIN numarasına başvurmalısınız.
Başvuru için gerekli evraklar
Vergi iadesi bildirimini kendiniz yapabileceğiniz gibi bir muhasebeciden de yardım alabilirsiniz. Bildirim yaparken sizin, eşinizin ya da varsa çocuklarınızın kimlikleri, sağlık kartları ve SIN numaralarınız, kazançlarınız, aldığınız devlet yardımları kağıtları, yaptığınız bazı harcamalar ve makbuzları (kira makbuzları veya aylık aldığınız metro abonman kartları vs.) yanınızda bulundurunuz. Tüm bunlar vergi iadesi bildiriminde belirtilecektir.
Bildirmeniz gereken kazançlarınız, vergi indirimi sağlayabilecek kesintiler veya harcamalar özetle şöyle sıralanabilir.
· Bir işyerinde çalışmışsanız yıllık kazancınız, (işveren T4 adlı bir form verecektir, o formu ibraz etmelisiniz)
· Emeklilik fonuna (CPP veya QPP) yapılan katkılar,
· Alınan işsizlik sigortası ödemeleri,
· Sakatlık ödemesi,
· Üniversite veya kolej eğitimine yapılmış ödemeler ve okuldan alınmış T2202 formu,
· Kanada Öğrenci Borçlanması Yasası (the Canada Student Loans Act) uyarınca alınan öğrenci borçlarının geri ödenmesi esnasında ödenen faiz,
· Hayır kurumu olarak kabul edilen kurum ya da kuruluşlara ya da siyasi partilere yapılan bağışlar,
· Toplu taşıma harcamaları (TTC metropasses etc.),
· Alınan emekli aylığı,
· Hastane veya ilaç harcamaları,
· Evlat edinme esnasında yapılan masraflar,
· Çocukların fitness harcamaları,
· Ev yenileme/tamir harcamaları
Tam güncellenmiş liste için Kanada Maliyesinin (CRA) websitesine veya bir muhasebeciye danışın.
Maliyenin websitesine www.cra.gc.ca adresinden ulaşabilirsiniz. Kanada içinden 1-800-267-5177 nolu telefonla CRA’e ulaşabilirsiniz.
Quebec’de oturuyorsanız www.revenu.gouv.qc.ca websitesinden Quebec Maliyesine ulaşabilir veya 1-800-267-6299 nolu telefondan bilgi alabilirsiniz.
Murat Kandemir (CCIC, FCMI)
Kaynakça
Newcomers to Canada 2009 (Kanada’ya Yeni Gelenler 2009)
Canada Revenue Agency (Kanada Maliyesi)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder