NAFTA Nereye Doğru Gidiyor?

ABD’nin yeni başkanı Trump konuşulmaya devam ediyor. Başkanlığa gelir gelmez Obama sağlık yasasını kısıtlayan kararnameye imza atan Trump söylem ve hareketleriyle dünya gündeminde. (Photo: Shannon Stapleton/Reuters) 

 

Trump’ın yürürlükte olan bazı anlaşmalara dokunmaya başlaması Kanada’yı da etkilemeye başladı. Sınır ticareti partneri ABD olan Kanada hem NAFTA hem de TPP ticaret anlaşmalarının sonuçlarından etkilenecek görünüyor.

Sahi bu Trump ne yapmak istiyor?

Meksika sınırına duvar örülmesini öngören kararnameyi imzlaayan Trump Meksika devlet başkanı Pena Nieto’yu küstürdü. Nieto duvar için para ödemeye niyetli olmadıklarını söyleyince Trump kendisiyle planlanan görüşmenin iptal edilmesinin iyi olacağını düşündüğünü söylemesinin ardından Neito 31 Ocak’taki ABD ziyaretini iptal ettiğini duyurdu.

Donald Trump’ın ABD’ye mülteci olarak gelecek Müslüman ülke vatandaşlarına karşı sert bir vize rejimi uygulayacağı da ortaya çıktı. Suriyeli mültecilere kucak açan Avrupa’yı eleştiren Trump Suriye’de güvenli bölge oluşturulmasından yana olduğunu açıkladı. Artık ABD’ye vize alacak kişiler daha sıkı olarak incelenecek ve katı güvenlik prosedürlerine tabi tutulacak.

İmzalanan başkanlık kararnamesinde 30 gün boyunca özellikle Irak, Suriye, İran, Sudan, Somali ve Yemen’den mülteci ya da turizm amacıyla gelenlerin ülkeye alınmaması öngörülüyor.

Dün imzalanan başkanlık kararnamesi ile ikinci bir talimata kadar Suriye’den mülteci alımı durduruldu. Tüm mülteci başvuruları askıya alındı.

Dünyada çok konuşulan Trump’ın hamleleri Kanada’yı da etkilemeye başladı. Kanada, ABD ve Meksika arasında imzalanan ve 1994’den beri yürürlükte olan Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşmasının (NAFTA) geleceği konuşuluyor.

Başkan Donald Trump geçen Pazar yaptığı bir açıklamada Kanada ve Meksika liderleriyle NAFTA’nın geleceği hakkında görüşmek istediğini belirtti.

Trump seçim kampanyasında seçildiği taktirde NAFTA ticaret anlaşmasını ABD’nin lehine olacak şekilde değiştireceği sözünü vermişti.

Reuters’in 23 Ocak tarihli haberine göre ABD’nin Kanada büyükelçisi Trump yönetiminin ilgi odağının Meksika ve Çin’le olan ticaret açığı olduğunu söyledi.

ABD’nin Kanada büyükelçisi David MacNaughton Alberta Calgary’de gazetecilere Kanada’nın hedefte olmadığını söyledi.

Ticaret uzmanları, akademisyenler ve hükümet görevlileri Kanada ve Meksika’nın bazı imtiyazlar isteyeceğinden NAFTA’nın sıfır tarife oranının değiştirilmesinin imkansız hale geleceğini düşünüyorlar. Anlaşmada herhangi bir revizyon yapılsa bile yürürlüğe girmesi yıllar alacak. Trump bu konuda Kanada başbakanı Justin Trudeau ve Meksika başkanı Enrique Pena Nieto ile görüşmek istiyor.

Trump’ın Meksika hakkında farklı düşünceleri var. Bu üllke ile ticareti kısıtlayıp ülkedeki yasadışı Meksikalı göçmenleri kovmak bunlardan sadece birkaçı. Hatta daha da ileri giderek yasadığı göçü engellemek için ABD’nin güney sınırına duvar örmek isteyen Trump duvarın parasını da Meksika’ya ödetmek istiyor.

8 Kasım seçimlerinden sonra Trump üretimini Meksika’ya kaydıran ABD’li firmaları gümrük tarifesi ile tehdit etmişti.

Hızını alamayan Trump’ın hedefinde Obama yönetiminin başarısı olarak sunulan ve henüz imzalanan Trans Pasifik Ortaklık Anlaşması (TPP) oldu.

ABD, Kanada ve AB bölgesi dahil 12 ülkenin bir araya geldiği TPP anlaşmasından çıktı.

ABD’nin öncülüğünde tasarlanan ve Amerikan ticaret standartlarını Çin ve çevre bölgesine yerleştiren anlaşma bizzat başlatan ülke tarafından terkedildi.

TPP uygulamaya konsaydı dünya ticaretinin yüzde 40’ına hükmedecekti.

TPP anlaşmasının tam olarak yürürlüğe girecek olması özellikle Türkiye’yi endişelendirmişti. AB ile gümrüksüz ticaret yapan Türkiye TPP’nin uygulamaya girmesi sonrasında ticari olarak etkilenecekti. Bu açıdan bakıldığında TPP’nin kaldırılması Türkiye için bir kazanç.

Trump Amerika’sının nasıl bir yer olacağını yakında göreceğiz.

Murat Kandemir, 28 Ocak 2017