Kanada Göçmenlik: Türk Doktorların Kanada’da Doktorluk Yapması

Her sene binlerce göçmen Kanada’ya taşınıyor. Farklı farklı meslekleri olan göçmenlerin mesleklerinde çalışabilmeleri çeşitli kurallara bağlı olabiliyor. Burada en önemli ayrıntı çalışılacak meslekte bir yeterlik belgesine ihtiyaç olup olmadığıdır. Eğer bir belge isteniyorsa o zaman o meslek ruhsatlandırılan bir meslek oluyor ve ruhsatı veren meslek örgütüne kayıt yaptırmak ve lisans almak gerekiyor.

Doktorlukta Kanada’da ruhsatı alınarak çalışılabilen bir meslektir. Doktor çalışmak istediği eyaletteki meslek odasına -ki biz buna tabipler odası diyelim- başvurmalı ve meslekte çalışma lisansını almalıdır.

Bu yazımızda Kanada’da doktorluk mesleğini icra etmek isteyen Türk hekimler için lisanslama süreci hakkında bilgi vermeyi hedefledik. Kanada dışında tıp eğitimi almış hekimlerin Kanada’da lisanslama süreci hem zaman hem de çaba gösteren çok aşamalı bir yolculuktur.

Daha önce de dediğimiz gibi doktorluk mesleği ruhsata tabidir ve meslek ruhsatı alma yolları sürekli olarak gelişmektedir. Kanada açısından bakıldığında eyaletler ve bölgeleri arasında gereklilikler açısından farklılıklar bulunmaktadır.

Dolayısıyla bu süreçte karşınıza çıkacak bazı aktörleri (MCC, CPSO vs) yakından tanımalı ve bazı tanımları (IMG, LMCC vs) bilmeniz gerekiyor. Biraz bunlardan bahsedelim ve doktorluğunuzun tanınması sürecinde nelerle karşılacağınız hakkında bilgi verelim.

Kanada dışında bir ülkede, örneğin Türkiye’de, tıp fakültesi bitirdiyseniz size IMG (International Medical Graduate) yani uluslarası tıp mezunu deniyor. Kanada’da tıp eğitimi ve asistanlığını tamamlamış olanlar için ruhsat alma yolu olduğu gibi Kanada dışında tıp eğitimi almış uluslarası tıp mezunları içinde de ruhsat alma yolları vardır.

Bu süreçte aşına olunması gereken kurumların başında Kanada Tıp Konseyi (MCC) gelmektedir. MCC (Medical Council of Canada) Kanada’da hastalara verilen sağlık hizmetleri standardını garanti eden bir kurumdur. Kanada’da doktorluk yapmak isteyen tıp öğrencisi, mezun ve doktorlar mesleklerini yapabilmek için önce MCC tarafından kayıtlandırılırlar.

Hekimlerin lisans alma süreçlerinde ve değerlendirilmesinde önemli bir rol oynayan MCC, sağlık hizmetlerinde Kanada Standardının önemli bir bileşeni olan LMCC (Kanada Tıp Konseyi Lisansını) belgesini vermektedir. Kanada Standardı bir hekim adayının tam çalışma ruhsatı alabilmesi için gerekli akademik nitelikleri belirlemektedir. Ruhsat gereklilikleri Kanada Standardından türetilmiş olsa da her eyalet veya bölge tabipler birliği (MRA) kendi yetki alanlarında doktorluk meslek ruhsatının şartlarını belirler.

Adaylar tıp kayıtları için bu eyalet ve bölge MRA’larına başvuracak ve o bölgede doktor olarak çalışabilmek için lisanslarını alacaklardır. Burada şunu belirtmekte fayda var. Yaşayacağı eyalet belli olan Türk doktor adayları eyaletin tabipler odasına başvurmaları ve ruhsat gereksinimlerini incelemeleri şiddetle tavsiye edilir. Bu yazının altına Kanada’daki tüm eyaletlerdeki MRA’ların tam bir listesini veriyoruz.

Örneklendirerek gidersek Ontario eyaletinde tıp doktoru olarak çalışmak isteyen IMG, MCC kayıt sürecinden sonra Ontario Doktorlar ve Cerrahlar Odasına (CPSO) başvurmak zorundadır. Ontario eyaletinde doktorluk yapabilmek için CPSO’dan yetkinlik belgesi alınması zorunludur.

Lisanslama Adımları

MCC’den derlediğimiz temel bilgilere göre Kanada’da doktorluk yapmak isteyen adaylar aşağıdaki tüm ya da bazı adımları tamamlayarak ruhsatlarını edinebilirler.

1-Dil Yeterliliği

İngilizce veya Fransızca dil seviyeniz iyi değilse Kanada’da doktorluk yapamazsınız bunu baştan belirtelim. Kanada’da çalışan tüm doktorların İngilizce veya Fransızca dillerinde hastalarıyla tam iletişim kurabilmeleri ve bunu bir dil sınavı skoruyla ispatlamaları gerekiyor. Dil sınav skoru sunmanın bazı istisnaları olmakla birlikte sizden hangi sınava (IELTS, TEF vs) gireceğiniz lisans almak için başvurduğunuz MRA’lar tarafından belirlenecektir.

2-physiciansapply.ca Hesabı Oluşturmak

MCC’nin bir portalı olan physiciansapply.ca internet adresinde bir hesap açmanız tıbbi yeterlilik belgelerinizin kaynak doğrulaması ve lisans alma sürecinde ihtiyaç duyacağınız MCC sınavlarına başvuru gibi önemli hizmetlere ulaşmada gereklidir. MCC hizmetlerinden yararlanabilmek ve sınavlarına girebilmek işin kabul edilebilir bir okuldan tıp eğitimi almanız ya da almanız bekliyor olmanız gerekir.

3-Tıp Diplomanızın Doğrulanması

Physiciansapply.ca hesabınız üzerinden MCC kaynak doğrulama (source verification request) talebi hizmetini kullanarak tıp dıplomanızın kaynağını doğrulatmanız gerekiyor.

Türkiye’dek tıp fakültelerinden alınan tıp eğitimlerinin hemen hemen hepsi Kanada açısından kabul edilebilir bir tıp eğitimi sayılmaktadır.

Örneğin İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden mezun olduysanız MCC’nin physiciansapply.ca hesabınız üzerinden bu eğitim için kaynak doğrulama işlemi başlatacak ve fakülteden aldığınız tıp diplamanızın teyidini yaptıracaksınız. Bu çok kolay bir işlem olup yaklaşık bir ay içinde sonuçlanmaktadır. Kaynak doğrulama işlemi başlatacak ve ücreti ödedikten sonra MCC tarafından okulunuza bir evrak gönderilecek ve aldığınız eğitim okuldan doğrulatacaktır.

4-MCCQE Part 1 Sınavına Girin

Kanada’da tıp fakültesi mezun olmak üzere olan öğrencilerin seviyesini değerlendiren Kanada’nın ulusal standart sınavı olan MCC yeterlik sınavı (MCCQE) Part 1’e hazırlanın ve girin.

MCCQE Part 1 (Medical Council of Canada Qualifying Examination) yeterlilik sınavı Kanada’da tıp eğitimini tıp eğitimini tamamlayan bir tıp öğrencisinden beklenen düzeyde, adayın kritik tıp bilgisini ve klinik karar alma yetisini değerlendiren çoktan seçmeli bir sınavdır.

Bu sınavı başarıyla tamamlamanız LMCC (Licentiate of the Medical Council of Canada) belgesini almanın ön koşullarından birisidir.

5-NAC Sınavı

IMG’lerin Kanada’da denetimli eğitime girmeye hazır olup olmadıklarını değerlendiren Kanada’nın ulusal standartlaştırılmış sınavna hazırlanın ve sınava girin. Örneğin bu sınav lisansüstü eğitim programı için Canada Resident Matching Service (CaRMS) programına girmek isteyenler için zorunludur ve bazı eyaletlerin Practice-Ready Assessment (PRA) programları için bir tarama aracıdır.

Sizin Yönteminiz

IMG’ler Kanada’da doktorluk ruhsatı başvurusunda kabul edilebilir lisansüstü eğitim için çeşitli seçeneklere sahiptir. Seçtiğiniz yola bağlı olarak MCC, MRA ile tıbbi kayıt başvurunuzun yanı sıra ileri değerlendirme de rol oynayabilir. Aşağıda listelenmeyen diğer seçenekler de sizin için geçerli olabilir.

CaRMS Eşleştirme

Yüksek lisans eğitimini tamamlamış veya Kanada dışında yüksek lisans eğitimini tamamlamış ve yeniden eğitim almaya istekli IMG’ler için geçerlidir. Bu yolda, IMG’ler CaRMS aracılığıyla bir Kanada ihtisas programına başvurmalı, eşleştirilmeli ve programı tamamlamalıdır.

Yurtdışında ihtisasını tamamlamış ve bağımsız olarak çalışmış IMG’ler için geçerlidir. Bu yolda IMG’ler eyalet Uygulamaya Hazır Değerlendirme (PRA) programlarına başvurarak 12 haftalık bir süre boyunca klinik işyeri temelli bir değerlendirmeyi tamamlayabilirler.

Onaylanmış Ülkeler

Avustralya, İrlanda, İngiltere ve ABD gibi tıp eğitiminin Kanada’daki eğitimle büyük ölçüde eşdeğer kabul edilen onaylanmış ülkelerden gelen IMG’ler için geçerlidir. Kanada Aile Hekimleri Odası (CFPC), Kanada Kraliyet Hekimler ve Cerrahlar Odası (RCPSC) ve Kebek Tıp Odası (CMQ) bu lisans alma yolları için gereklilikleri ve değerlendirmeleri belirlemektedir.

Lisanslama, Sertifikalandırma ve Kayıt İşlemleri

Tıbbi kayıt gereklilikleri yukarıda da söylediğimiz gibi MRA tarafından belirlenir ve eyaletler ile bölgeler arası farklılık gösterir. Çoğu MRA tam lisans almak isteyen doktorlardan aşağıdaki adımların bazılarının yerine getirilmesini şart koşar.

LMCC Başvurusu

Kabul edilen lisansüstü eğitiminizi tamamladıktan sonra Kanada Standardının önemli bir bileşeni olan Kanada Tıp Konseyi Lisansınızı (LMCC) alın.

MRA’lara Tıbbi Kayıt

Çalışmak istediğiniz eyaletin tabipler odasına kayıt başvurusu yapmanız gerekir. Her MRA’nın farklı başvuru kriteri olabilir ve bu nedenle sizin için geçerli olan şartları öğrenmeniz önemlidir. Physiciansapply.ca hesabınız üzerinden çoğu MRA’ya tıbbi kayıt başvurusu başlatabilirsiniz.

Kanada’ya göç eden ve doktorluk yapmak için bu süreci gögüsleyen herkese kolaylıklar dileriz.

Murat Kandemir

Daha Fazla Okuma İçin Önemli Linkler

Kanada Tıp Konseyi (Medical Council of Canada)

https://mcc.ca/

MCC’de çeşitli başvuruların yapıldığı portal:

physiciansapply.ca

Ontario Doktorlar ve Cerrahlar Odası (CPSO)

https://www.cpso.on.ca/

Alberta Doktorlar ve Cerrahlar Odası (CPSA)

https://cpsa.ca/

British Columbia Doktorlar ve Cerrahlar Odası (CPSBC)