Bugünkü yazımızın konusu daha önce
Kanada’da yaşarken çeşitli sebeplerle sınırdışı edilen kişilerin bir süre sonra
Kanada’ya dönmek için vize başvurusu yapmaları üzerine.
Sınırdışı edilerek (deportation order)
Kanada’yı terkeden kişilerin belli bir süre sonra Kanada’ya öğrenci olarak
gitmesi ya da sınırdışı edilen bir kişinin Kanada vatandaşı birisiyle evlenmesi
durumunda Kanada’ya dönmesi nasıl mümkün olmaktadır?
Kanada’yı sınır dışı edilerek terkeden
ve bir süre sonra tekrar dönmek isteyen kişi kısaca ARC denilen ve Kanada’ya
dönüş müsaadesi (Authorization to Return to Canada) olarak tanımlayabileceğimiz
bir belgeyi almak zorundadır.
Hakkında sınırdışı işlemi yapılan
kişilerin de Kanada’ya dönmeleri için ARC belgesi alması iyi bir fikirdir. Bir
kişinin ARC belgesi alıp almaması gerektiğine hakkında yapılan sınır dışı
işleminin nevi karar verir.
Kanada’nın Göçmenlik ve Mülteci Koruma
Yasası (IRPA) 52 (1) inci maddesine göre:
“Gönderme emri uygulanmışsa, sınır dışı
edilen yabancının Kanada’ya tekrar girişine bir yetkili tarafından izin
verilmedikçe ya da diğer bazı durumlar oluşmadıkça izin verilmez.”
Kavramlar kafanızı karıştırmasın. Bizde
sadece sınır dışı olarak bilinen bu uygulamanın Kanada’da üç çeşidi vardır:
Sınır dışı etme (deportation order), gönderme emri (departure order) ve ihraç
etme emri (exclusion order).
A52(1) kapsamında hakkında aşağıdaki
listelenen sınır dışı işlemlerinin herhangi birisi başlatılan yabancı kişi
yazılı bir ARC almalıdır.
1 Sınırdışı etme emri (deportation order) (Kanada’ya
dönmekten ömür boyu men) (R226),
2 Yasal bir süreçle sınırdışı etme emri haline gelen
gönderme emri (departure order) (Kanada’ya dönmekten ömür boyu men), (R224-2)
ve
3 İhraç etme emri (exclusion order), (bir yıl ve beş yıl
olmak üzere ülkeye dönmekten men)
Kanada’dan gönderilen ve geri dönmek
isteyen bir yabancının ARC alıp almaması gerektiğini tespit etmeek için
hakkında ne tür bir sınırdışı edilme işleminin uygulandığını bilmemiz gerekir.
Gönderme
emri (departure order)
Ülkeden ihraç edilme emrine uyulmuşsa ve
kişi gönderme emrinin uygulanabilir hale gelmesi halinde otuz gün içinde sınır
görevli ofisin (CBSA) bilgisi dahilinde Kanada’yı terkettiyse ARC belgesine
gerek yoktur.
Fakat bir kişinin ülkeden çıkması
istenmiş ve 30 gün içinde Kanada’yı terketmediyse veya ülkeden ayrılışını bir
Kanada göçmenlik görevlisiyle teyit etmemişse o zaman ihraç etme emri otomatik
olarak sınırdışı etme emri haline geldiğinden dolayı kişinin Kanada’ya tekrar
geri gelebilmesi için ARC belgesine ihtiyacı vardır.
İhraç
etme emri (exclusion order)
Normal ihraç etme uygulamasından bir yıl
ve ihraç etme işleminde yalan beyanda beş yıl olan gerekli bekleme süresi
bitmmişse ARC belgesi gereklidir. Eğer kişiye ihraç emri uygulanmış ve gereki
olan bekleme süresi geçmişse ve kişide ülkeden ne zaman ayrıldığını gösteren
terk belgesi (Certificate of Departure) varsa ARC’a gerek yoktur.
Sınırdışı
etme (deportation order)
Bu durumda ARC belgesi gereklidir.
Buradaki tek muafiyet düzenlenen belgenin ülkeye kabul edilmez bulunan bir aile
üyesi olması durumundadır.
Tüm ülkeden gönderme emirlerinde ilgili
kişinin ülkeden çıkışını CBSA ile teyit etmesi gerekmektedir.
Daha
önce iltica edip davasını kaybedenler
Bir kişi Kanada’da iltica talebinde
bulunduğunda adına şartlı bir gönderme emri çıkarılır fakat siyasi sığınma
başvurusu incelenip sonuçlanıncaya kadar geri bırakılır.
Kişinin siyasi sığınma başvurusu kabul edildiğinde
adına düzenlenen sınırdışı emri iptal edilir.
Davasını kaybedenler ise 30 gün içinde
emir aktif hale gelmeden ülkeyi terketmelidirler aksi takdirde emir
uygulanacaktır ve sınırdışı emri ile kişi ülkeden zorla çıkarılacaktır.
Dolayısıyla bu kişinin Kanada’ya dönebilmesi için ARC belgesine ihtiyaç
duyulacaktır.
Ülkeden bir şekilde gönderilmiş kişiler
kendilerine ARC belgesi düzenlenmesi için yeterli sebep sunmalıdırlar ve
Kanadalılara minimum risk teşkil edeceklerini ispat etmelidirler. Bir vize alabilmek
için gerekli minimum şartları taşımak ARC belgesinin düzenlenmesi için yeterli
değildir.
ARC belgesi kullanım amacına göre daimi
ikamet başvurusu, bir kez ziyaret ya da birden fazla ziyaretler için
düzenlenebilir.
Ülkeden daha önce gönderilen kişi
Kanada’ya girebilmek için bir vize (ziyaret, eğitim, çalışma ya da göçmenlik)
başvurusu yapıyorsa ayrı bir ARC başvurusu olmayacaktır. ARC talebi vize
başvurusu kapsamında değerlendirilecektir.
Kişi vize istenmeyen bir ülkeden
geliyorsa o zaman ayrı bir başvuru yapılmalıdır.
Ülkeden daha önce çıkarılan ve tekrar
çeşitli sebeplerle Kanada’ya giriş yapmak isteyen kişiler başvurularında şu
konulara açıklık getirmelidirler. Kanada’ya giriş yapılmak istenmesinin nedeni
açıklanmalı ve özel durumlar varsa (cenazeye katılım, evlilik, eyalet aday
programından kabul alma vs.) bunlara detaylı değinilmelidir. Çocuğun yararı
durumu söz konusuysa bu irdelenmeli ve Kanada’da kalınacak süre hakkında net
olunmalıdır. Başvuran kişi maddi yönden özgür olmalı ve bu ziyaretin ziyaret
konusu olan Kanada’daki kişiye olan etkisi iyi değerlendirilmelidir.
Murat Kandemir, 19 Ağustos 2016