Bill C-24 Daha Zor Daha Pahalı Olarak Elde Edilen ve Daha Kolay Kaybedilen Vatandaşlık Anlamına mı Geliyor?

Bilindiği gibi 6 Şubat 2014’te federal hükümet kamuoyuna tanıttığı Bill C24 yasa tasarısı ile Kanada vatandaşlık kanununda değişiklik yapmayı planlıyor. Bu yasa ile bildiğimiz Kanada vatandaşlık anlayışı tarih olacak.

Bill C-24, Kanada Vatandaşlığını Güçlendirme Yasası (Strengtening Canadian Citizenship Act) gerçekten Kanada vatandaşlığını güçlendiriyor mu?

Bill C-24 ile Toplumda oluşan genel kanıya göre vatandaşlık başvurusu daha pahalı olacak, insanlar vatandaş olmak için daha fazla bekleyecek ve vatandaşlık başvurusu kabul edilmediğinde temyiz hakkı olmayacak. Ayrıca vatandaşlığın göçmenlik bakanlığı tarafından çeşitli sebeplerle geri alınması daha kolay olacak.

Yeni yasa ile 14-64 arası tüm başvuran göçmenler dil ve Kanada vatandaşlık sınavına girmek zorunda kalacak. Şu an bu baraj 18-55 olarak yürürlükte. Bill C-24 ile yaşlı göçmenlerin vatandaş olması zorlaşacak.

Vatandaşlık başvuru ücretleri de artacak. Yeni yasa başvuru ücretini üçe katlıyor.

Bekleme süresinin de uzayacağı düşünülüyor. Şu an için 4-6 yıl süren vatandaşlık süresi yeni yasa ile birlikte zorunlu ikamet de dahil olmak üzere 8-10 yıl arası sürecek. Tabii burada daha zor bir ikamet zorunluluğu kuralı getirileceğini de ekleyelim. Şu an ki sistemde son dört yılda üç yıl Kanada’da ikamet edenlerin başvurabildiği vatandaşlık yeni yasa yürürlüğe girdiğinde son altı yıl da dört yıl Kanada içinde yaşayanların başvurabileceği bir hale geliyor.

Temyiz hakkı da kaldırılıyor. Vatandaşlık başvurunuz çeşitli sebeplerle reddedildiğinde artık federal mahkemeye temyiz başvurusunda bulunamayacaksınız.

Yeni yasa ile iki tür Kanadalı sınıfı oluşturulmuş olacak. Birinci sınıf sadece Kanada vatandaşı olanlar ikinci sınıf ise çifte vatandaşlar. Kanada’da doğmuş olsanız bile çifte vatandaşlık başınızı yakabilecek.

Hükümet yeni yasa ile vatandaşlığınızı çeşitli sebeplerle elinizden alabilecek. Sonradan Kanada vatandaşı olan ve Kanada’da yaşamadığı veya yaşamayacağına inanılan kişilerin Kanada vatandaşlığı federal hükümet yetkililerince geri alınabilecek. Başka bir ülkede okuyan, çalışan ya da çeşitli sebeplerle yaşayanlar da bu kategoriye sokulabilecek. İnsanların yurt dışında yaşamasını gerektirecek iş, eğitim, acil durumlar vs. gibi insani sebepler göz ardı edilecek.

Çifte vatandaşlar ya da başka ülke vatandaşlık hakkı bulunan Kanadalılar başka bir ülkede işledikleri suçlar sebebiyle Kanada vatandaşlığını kaybedebilecek. Sadece dışarda değil Kanada içinde de çeşitli suçlardan hüküm giyenler vatandaşlıklarını kaybedebilecek.

Kanada vatandaşlığını alma yetkisi Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı yetkilisinin elinde olacak. Şu an ki yasaya göre hükümet vatandaşlığın geri alınmasını istediği kişi hakkında federal mahkemeye vatandaşlığın iptali istemi hakkında başvuruda bulunması gerekiyor. Federal mahkeme vatandaşlığın iptal edilmesi istenen kişiye savunma hakkı veriyor.    

Yasaya karşı toplumun her kesiminden farklı sesler ve protestolar çıkmaya başladı bile.

change.org organizasyonu yasaya karşı bir imza kampanyası başlattı. Kanada Mülteciler Konseyi, CCR (Candaian Council for Refugees), vatandaşlık kurallarının temel kurallardan olduğu ve tüm vatandaşlara eşit olarak bakması gerektiğinin altını çizerek yasa tasarısı ile ilgili çekincelerini belirterek kendi tavsiyelerini sundu. CCR yasa tasarısıyla Kanada vatandaşlığı edinmenin uzun süreceği bunun mülteciler açısından bir eksiklik duygusu yaratacağını düşünüyor. Vatandaşlığın kolay kaybedilmesinin de insanları cezalandırma amacıyla kullanılacağı anlamına gelebileceğinin altı çizildi.

Kanada Mülteci Avukatları Derneği (the Canadian Association of Refugee Lawyers) yayınladığı bir basın bildirisinde vatandaşlığı edinmenin neden zorlaştırıldığını sorgulandı. Kanada vatandaşı olan ve bir başka ülke vatandaşlığı olan kişilerin Kanada vatandaşlıklarını kolayca kaybedebileceği ve bunun Kanada göçmenlik ve vatandaşlık bakanlığı yetkisinde bulunacağı uyarısı yaparak herkesi yasaya karşı seslerini duyurmaya çağırdı.

Kanada Barolar Birliği, CBA’da (Canadian Bar Association) uzatılmış Kanada vatandaşlığı ikamet zorunluluğu maddesini desteklemediğini bu yasa tasarısının “insani faktörleri” göz ardı ettiğini belirtti. CBA aynı zamanda vatandaşlığın geri alınması konusunda da bakanlıkla aynı fikirde olmadığını ve ilgili değişiklikleri desteklemediğini de açıkça ifade etti.

Kanada vatandaşlarına başvurmak isteyen 14-64 yaş arası kişilerden dil yeterliği ve vatandaşlık testini geçmelerini beklemek, vatandaş olacakların ülkede daha uzun süre yaşamalarını istemek ve bunu zorunlu yapmak, ve ikinci ülke vatandaşlığını bir sorun gibi görerek en ufak bir suç veya adli olayda Kanada vatandaşlığını geri almak ve bununla tehdit etmek güçlendirileceğine inanılan Kanada vatandaşlığının değerini düşürmüyor mu sizce?

Bill C-24 parlamentoda görüşülüyor. İlk okumadan geçti. Bu konuyu yakından takip edin derim.

Geçen yazımızda Kanada’ya sponsor olarak getirilecek eşe dil ve eğitim şartı getirilmesi konularının bakanlığın düzenlediği yuvarlak masa toplantılarında konuşulduğunu ve bunun kamuoyunda çokça tartışıldığını belirtmiştik.

Yazımıza en yetkili ağızdan açıklama geldi. Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı Basın Sözcüsü Alexis Pavlich’ten aldığımız bir yazıda Bakanın parlamentoda konuyla ilgili sorulara verdiği cevaplara atıf yapılarak Bakanlığın sponsor edilen eşlere herhangi bir dil ve gelir şartı çalışmasının olmadığının altı çizildi.

Murat Kandemir, 26 Mayıs 2014