2015’i Uğurlarken Bir Kanada Göçmenlik Özeti ve Değerlendirmesi

2015’i uğurluyor ve büyük umutlarla 2016’yı kucaklıyoruz. Daha iyi bir gelecek, iş ve fırsatlar umuyor ve hayallerimizi tazeliyoruz.

Adet olduğu üzere bu yazımızda 2015 yılının özet bir değerlendirmesini yaparak 2016 yılı için bazı öngörülerde bulunmak istiyorum.

1 Ocak’ta yürürlüğe giren ekspres giriş sisteminde ilk çekiliş 31 Ocak’ta yapıldı. Seçilen 779 şanslı göçmen adayına göçmenlik başvurusu yapmaları için davetiye (ITA) gönderildi.

2015’te hayatımıza giren Kanada ekspres giriş sisteminde bu zamana kadar her ay en az iki çekiliş yapıldı ve puanları yüksek olanlara göçmenlik başvurusu yapmaları için davetiye gönderildi. Her ay düzenli yapılan çekilişlerin 23 üncüsü yine IRCC tarafından 18 Aralık’ta yapıldı ve 461 ve üstü CRS puanı alan 1503 aday göçmenlik davetiyesi aldı.

Son çekilişle birlikte adaylardan istenen CRS puanlarının zamanla düştüğü gözlemlendi. Ekspres giriş sisteminde istenen en düşük puan 450 olarak kaydedildi.

2016 yılında ekspres giriş sistemi Kanada göçmenlik programlarının ana sistemi olacak. Sistemin yaygın kullanımıyla birlikte Kanada’ya kabul edilen göçmen sayısının daha da artması ve kabul edilecek puan seviyelerinin daha da düşeceği öngörüsünde bulunabiliriz.

Kanada yatırımcı programı öteden beri yatırım yapacak yabancı göçmen adaylarına Kanada göçmenlik fırsatı sunuyordu. Ne var ki programın suiistimal edildiği tartışmaları çerçevesinde bir süre önce durduruldu. 2014 Haziran ayında kesin olarak askıya alınan Kanada yatırımcı göçmenlik programına başvuran ve programın aninden askıya alınmasıyla dosyaları reddedilen tüm yatırımcılar hayal kırıklığına uğradı.

2015 yılının ilk ayında açılır açılmaz 11 Şubat’ta kabul edilecek kişi sayısının dolması üzerine tekrar kapandı. Daha önceki yatırımcı programında başvurabilecek yatırımcı sayısında herhangi bir kota bulunmazken 11 Şubat’ta kapanan programın kabul edeceği yatırımcı sayısı 500 ile sınırlandırıldı. Çeşitli çevrelerden oldukça eleştiriler alan program Kanada yatırımcı göçmen adayı programı iki ay gibi kısa bir sürede açıldığı gibi kapandı.

Kanada aile büyükleri sponsorluk programının bir süreliğine kapatılması sonrasında 2011 Aralık ayında uygulamaya konan ve anne-baba ve dede-ninelere özel düzenlenen süper vizelerde rekor artış görüldü.

10 yıl süreliğine verilen süper vizeler sahibine Kanada’ya çoklu giriş-çıkış imkanı veriyor ve vize sahibi olan büyükler Kanada’daki çocukları ya da torunlarını ziyaret edebiliyor hatta ülke dışına çıkmadan onların yanında 2 yıla kadar kalabiliyorlar.

Kanada Göçmenlik, Mülteciler ve Vatandaşlık (IRCC) eski bakanı Chris Alexander 50.000 inci süper vizenin verildiğini 19 Mayıs’ta yaptığı bir basın açıklamasıyla duyurdu.

2015 Mayıs ayında Kanada vatandaşlık kanununu revize eden ve oldukça tartışma yaratan C-24 Yasası parlamentodan geçti ve kanunlaştı. Kanada vatandaşı olma kriterini daha da zorlaştıran bu kanun içeriği ile özellikle Kanadalı çifte vatandaşları çok ilgilendirdi. Bazı çevrelere göre yasa iki seviyeli bir vatandaşlık statüsü yarattı: Birinci grup sadece Kanada vatandaşı olanlar ve diğer grupta Kanada vatandaşlığını sonradan edinen ve aynı zamanda başka herhangi bir ülkenin vatandaşı olan çifte vatandaşlar.

Tartışmalı C-24 yasası ya da asıl adıyla Kanda Vatandaşlığını Güçlendirme Yasası (Strengthening Canadian Citizenship Act) hükümete çifte vatandaş olan ve terörizm, vatana ihanet ve diğer bazı ciddi suçlara karışan çifte vatandaş Kanadalıların Kanada vatandaşlığını iptal etme yetkisi veriyor.       

Yasanın muğlak ifadeler içermesi ve Kanada vatandaşlığının geri alınmasında bakana yetki verilmesi eleştiri konusu oldu. Yasa hakkında karşı yorum yapan çevreler “nerede bir takdir yetkisi varsa orada keyfi bir uygulamaya yer vardır” görüşünde birleşti.

Bununla da yetinmeyen muhafazakar hükümet özgürlükleri kısıtlayan C-51 anti terör yasası hazırladı ve Mayıs ayında kanunlaştı. Eleştirilerin odak noktasındaki C-51 Anti-Terör mahkemeye götürüldü. Kanada’nın önceki başbakanı Stephen Harper’in özgürlükleri aşırı kısıtlayıcı iddiası yapılan C-51 yasasına karşı bir araya gelen bazı sivil toplum örgütleri açtıkları ortak davada birleşti. Yasaya karşı dava açan sivil toplum kuruluşları C-51 yasasını iğrenç ve korkutucu ve hakları kolayca geri aldığı suçlaması yapmıştı.

Ekim ayında yapılacak seçimler öncesi mülteci konusu Kanada’da oldukça konuşulmuştu. Suriye’de başlayan ve tüm Avrupa’nın sorunu haline gelen Suriyeli mülteci krizi Kanada seçim kampanyalarında bolca kullanıldı. Türk sularına cansız bedeni vuran Suriyeli küçük Aylan’ın akrabalarının Kanada’da mülteci olduklarının anlaşılması Aylan bebek trajedisini Kanada’nın iç siyasi malzemesi yaptı. Suriyeli mülteci krizi Kanada kamuoyunda çokça konuşuldu ve Harper muhafazakar hükümeti konuyla ilgili olarak çok sert eleştiri ve yorumlara hedef oldu.

Ve tarihler 19 Ekim’i gösterdiğinde Kanada federal seçimleri yapıldı. Liberal parti lideri Justin Turdeau seçimin galibi olarak 10 yıllık Harper iktidarını devirerek ülkenin yeni başbakanı oldu. 184 seçim bölgesinde kesin zafer kazanan Trudeau çoğunluk hükümeti kurma şansını yakaladı.

Aylan bebeğin ölümü sonrası dünya kamuoyuna oturan Suriyeli mülteciler hakkında seçim kampanyasında yılsonuna kadar 25 bin mültecinin Kanada’ya getirileceğini beyan etmişti. Hükümetin kurulması sonrasında oluşturulan bakanlar kurulu ile hummalı bir çalışma gerçekleştiren yeni Kanada hükümeti 25 bin mülteciyi Şubat 2016’ya kadar ülkeye yerleştirmek için çaba sarf ediyor.

Çeşitli ortamlarda göçmenlik vaatlerini sıralayan Trudeau özellikle aile birleşimi konusunda değişiklik sözü vermiş göçmenlik sisteminin daha da iyileştirilerek daha çok ailenin Kanada’ya getirileceği ve özellikle anne-baba ve dede-nine başvuru kota sayısını ikiye katlayacaklarını taahhüt etmişti. Ayrıca önceki muhafazakar hükümet tarafından 19’a düşürülen çocuk yaşını tekrar 22’ye çıkaracağını da belirten Trudeau yeni evli çiftlerde Kanada’ya sponsor edilen eşe verilen iki yıllık geçici ikamet statüsü uygulamasını kaldıracağını da ayrıca kaydetmişti.

Yeni hükümet işe ilk olarak bakanlığın adını Kanada Göçmenlik, Mülteciler ve Vatandaşlık Bakanlığı olarak değiştirerek başladı. Kurulan kabine ses getirdi. Kabinenin yarısı kadınlardan oluşurken göçmenlerde bakanlık koltuğuna oturdu.

Hükümet, Kanada içinde aile sponsorluğu kapsamında Kanadalı olmayan eşe verilen çalışma izinleri 22 Aralık 2016’da sonlanacak şekilde revize etti. Ayrıca önceden sadece belli bir aşamaya gelen Kanadalı olmayan eşlere verilen çalışma izni başvurusu artık aile sponsorluk başvuru esnasında yapılabilecek.

Önceki muhafazakar hükümet aldığı bir kararla Kanada’da bulunan sığınma başvuru sahiplerinin sağlık masraflarını ödememe kararı almış ve bu yük eyaletlerin sırtına yüklenmişti. Kanada’da çeşitli kurum ve kuruluşlar bu kararı mahkemeye taşımıştı.

Yeni hükümet ülkedeki tüm mültecileri geçici federal sağlık programı (IFH) kapsamına tekrar aldı.

Kanada’nın yeni başbakanı Justin Trudeau liberal hükümetlerinin Kanada’nın göçmenlik sistemine gerçek bir değişim getireceklerini ve özellikle ekonomik fırsatlar ve aile birleşimi üzerinde duracaklarını açıklamıştı.

Ülkeyi son üç aydır liberaller yönetiyor. Ben önceki Muhafazakar hükümete göre liberaller dönemini göçmenlik açısından büyük bir şans olarak görüyorum.

2016 yılında ekspres giriş sistemi Kanada’nın yeni göçmenlerini seçtiği ana göçmenlik seçim sistemi olacak ve adaydan istenen eşik puan daha da düşecek.

Göçmenlik açısından bizi daha iyi günler bekliyor.

2016 yılının tüm okuyucularımıza sağlık, mutluluk ve başarılar getirmesi temennisiyle.

Murat Kandemir, 31 Aralık 2015