Kanada ve AB Arasındaki Vize Serbestisi Sorunu Görüşüldü

Vize rejimi Kanada ile AB arasında büyük bir sorun olmaya başladı. AB, Kanada’ya Romanya ve Bulgaristan’a vize muafiyeti getirmesi için 12 Nisan’a kadar süre vermişti.

Kanada’nın topluluk üyesi Bulgaristan ve Romanya’ya vize muafiyet getirilmemesi durumunda AB’yi ziyaret edecek Kanadalılara vize uygulanacağı uyarısı yapılmıştı.

AB’nin Kanada büyükelçisi Marie-Anne Coninsx Kanada’dan vize serbestisi verilmesi talebinin AB’nin politikalarına uygun olduğunu belirtti.

AB’nin vize rejimi tüm üye devletlere vizesiz seyahat eden üçüncü ülkelere topluluğun tüm üye vatandaşlarının vizesiz seyahat etmesi ayrıcalığını öngörüyor. Yani Kanada tarafından AB üyesi Bulgaristan ve Romanya vatandaşlarından vize istenmesi AB vize politikasına karşı bir durum oluşturuyor.

Kanada’nın bu talebe cevabını göçmenlik bakanlığı sözcüsü Felix Corriveau yaptı. CBC Haber’e gönderdiği yazıda Kanada’nın vize politikasının mütekabiliyet üzerinden temellendirilmediğini belirten sözcü Kanada’nın vize muafiyeti verebilmesi için ülkelerin çeşitli kriterleri yerine getirmesi gerektiğini belirtti.

Conninsx bir gazeteye verdiği demecinde Kanada’nın bir ülkeye vize muafiyeti verebilmesi için 40 kriterli bir sistemi uyguladığını belirtti. Bu iki ülke vatandaşlarının Kanada’ya yaptığı vize başvurularında ret seviyesinin yüksek olduğu düşünülürse Bulgaristan ve Romanya’ya vize serbestisinin verilmesi sorun olarak görülüyor.

Avrupa Parlamentosu’nun Romanya milletvekili Sorin Moisa CBC Haber’e Kanadalı görevlilerle yapılan görüşmeden duyduğu rahatsızlığı ifade etti. Kanadalı yetkililerin davranışlarını kabul edilmez bulan Moisa Kanada’yı sorunu çözmek yerine agresif ve ilgisiz olmakla suçladı.

Felix Corriveau ise Kanadalı görevlilerin pozitif bir şekilde diyaloga açık olarak davrandıklarını ve bu iki ülke için vizesiz seyahati en kısa zamanda başlatacaklarına inandığını söyledi.

Ve bu vize tartışması Kanada ile AB arasında imzalanacak Kapsamlaı Ekonomik Ticaret Anlaşması (CETA) pazarlığına denk geldi. 

Aslında bu iki konu arasında bir benzerlik yok fakat CETA’nın imzalanmasının Kanada’nın bu iki ülkeye vize serbestisi vermesine yol olacağı öngörülüyor.

12 Nisan’da toplanan Avrupa Komisyonu ABD, Kanada ve Brunei ile bir türlü gerçekleşmeyen vize mütekabiliyeti konusunu görüştü.

Avrupa Komisyonu vize politikası konusunda üçüncü ülkelerle karşılıklılık konusunda mevcut durumu ele aldı ve konuyla ilgili bir basın açıklaması yaptı.

12 Nisan 2016 tarihli Salzburg’tan yayınlanan basın açıklamasında Avrupa Komisyonu’nun vize politikası ve üçüncü ülkelerle karşılıklılık konusunda mevcut durumun ele alındığı belirtilirken bazı bilgilere de yer verildi. Aralık 2015 tarihi itibariyle Japonya ve Haziran 2015 itibariyle Avustralya ile tam vize serbestisi elde edildiği belirtilirken ABD, Kanada ve Brunei vatandaşlarının AB bölgesine vizesiz seyahat edebilirken bu ülkelerin bazı AB üyesi ülke vatandaşlarına vize uygulamasında ısrar ettikleri bilgisi paylaşıldı.

Basın bildirisinde vize serbestisinin Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin 2001’de aldığı bir kararla AB kuralları çerçevesinde ortak vize politikası kapsamında bir hedef olduğunun altı çizildi. İlk bildirimden sonra 24 ay içerisinde tam vize serbestisinin uygulanmaması durumunda AB’nin de vize serbestisi uygulamayan ülkelere tekrar vize koyma hakkının hatırlatıldığı bildiride toplantının yapıldığı 12 Nisan’da bu sürenin dolduğuna işaret edildi. Sürenin dolması ile Komisyon tüm Avrupa Parlamentosu ve Konsey üyelerinden konuyu görüşmeye açtıkları için pozisyonlarını net olarak 12 Temmuz 2016’ya kadar bildirmelerini istedi.

Kısacası Komisyon ABD, Kanada ve Brunei’ye vize koymanın yasal, siyasi ve ekonomik sonuçlarını görüşmüş ve hem Avrupa Parlamentosu’na hem de Konsey’e konuyla ilgili pozisyonlarını netleştirmesini istemiş bulunmakta.

Bildiride Komisyon’un Nisan 2014 tarihinde vize mütekabiliyetine uymayan Avustralya, Brunei, Kanada, Japonya ve ABD’nin vize uygulaması hakkında bildirimde bulunulmuş olduğu ve bu durumun 12 Nisan 2014 tarihli Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayınlandığı belirtildi. Avustralya ve Japonya’nın tüm AB üye ülke vatandaşlarına vize serbestisi sağlamasıyla sorunun çözüldüğü fakat Kanada’nın Bulgaristan ve Romanya’ya, ABD’nin de Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Polonya ve Romanya’ya hala vize uyguladığı ifade edildi.

Avrupa Parlamentosu ve Konsey’in uyguladığı vize mütekabiliyeti mekanizmasına göre eğer üçüncü bir ülke kendisine duyuru yapılmasından 24 ay içerisinde vize uygulamasını kaldırmazsa Komisyon durumu teyit edip AB üye ülkeleri vatandaşlarına vize uygulayan ülkelere karşı vize uygulamasına geçebilecektir.

Yasal mevzuata göre vize uygulanmasına başlanması konusunda Komisyon’un bu adımın yaratacağı siyasi, ekonomik ve idari sonuçlarını da değerlendirmesi gerektiği belirtilen basın açıklamasında AB’nin hem Üye ülkeleri ile hem de diğer ülkelerle dış ilişkilerinin iyi tahlil edilmesi gerektiğinin altı çizildi.

Kısacası yayınlanan iletişim belgesinde muhtemel vize konulmasının sonuçlarının bir değerlendirmesi yapıldı. Yapılan ölçüme göre Kanada ve ABD vatandaşlarına vize konmasıyla bu ülkelerden yapılan turist seyahatlerinde düşüş olacağı ve vize uygulamasının özellikle havacılık sektörü başta olmak üzere ciddi ekonomik sonuçları olacağı ve ABD ve Kanda ile AB’ni dış ilişkilerinde bir etki yaratacağı sonucuna gidildi.

Konuyla ilgili tekrar toplanacak olan Komisyon tüm Avrupa Parlamentosu ve Konsey üyelerinden konu hakkında net pozisyonlarını 12 Temmuz 2016’ya kadar bildirmelerini istedi.

Murat Kandemir 20 Nisan 2016