Ontario Eyaleti ve Aday Programı -Opportunities Ontario-

Ontario Eyaleti Aday Programı, Oportunities Ontario, çeşitli mesleklerde bilgisi ve becerisi olan göçmenleri Ontario’ya çekmek ve iş gücü piyasasına katılmalarını sağlamak amacıyla uygulanan bir eyalet aday programıdır (pnp, provincial nominee program).

Opportunities Ontario programı ile Ontario Hükümeti daimi göçmen statüsünde almayı arzu ettiği göçmen adaylarını federal hükümete aday olarak gösterir. Daimi ikamet başvurusu yapmak isteyen adayın göçmenlik işlemleri eyaletçe aday olarak gösterildikten sonra federal göçmenlik bakanlığı, CIC (Citizenship and Immigration Canada) tarafından sonlandırılır.

Bu makalemizde Ontario Eyalet’i ile birlikte Ontario Eyalet Aday Programını ayrıntılı bir şekilde inceleme şansı bulacağız. Makalemize başlamadan önce Ontario Eyaletini yakından tanıyalım.

ONTARIO EYALETİ

Kanada’nın federal başkenti Ottawa’ya ev sahipliği yapan ve ülkenin en kalabalık eyaleti olan Ontario’nun başkenti Toronto’dur. Kanada’nın doğu-orta kısmında yer alan Eyalet batıda Manitoba, kuzeyde Quebec ve güneyde Birleşik Amerika’ya sınırdır. Eyaletin nüfusu 2011’de 12.851.821 olup bu rakam tüm Kanada nüfusunun %38’ine tekabül eder. Her yıl Kanada’ya göç eden yaklaşık 300.000 kişinin ortalama % 53’ü yaşamak için Ontario’yu tercih etmektedir.

Ontario Gölünün ismini alan Eyaletin adı “büyük göl” anlamına gelen Huron dilindeki “Ontariio” kelimesinden ya da “güzel su” anlamına gelen Iroquoian dilindeki “skanadario” kelimesinden geldiğine inanılır. Ontario göl sayısı bakımından da oldukça zengin olup irili ufaklı 250.000 göle ev sahipliği yapmaktadır.

Demografi

Eyaletin demografik yapısına baktığımızda etnik olarak çok zengin olduğunu görürüz. Çoğunluğunu İngiliz ve diğer Avrupa kökenlilerin oluşturduğu Eyalette nüfusun %11’i kendini Fransız kökenli olarak tanımlar. Karayipler, Asya, Latin Amerika, Avrupa ve Afrika kıtasındaki çeşitli ülkelerden gelen göçmenler Eyalette yaşayan etnik kökenli nüfusu teşkil eder. Azınlıkların en çok yaşadıkları yer aynı zamanda Eyaletteki en kalabalık yerler olan Toronto, Ottawa, Windsor, Hamilton ve Waterloo Bölgeleridir.

Ekonomi

Yer altı zenginliğiyle Ontario Kanada’nın üretim üssü sayılır. Kanada’daki toplam üretimin %52’si bu Eyalette gerçekleştirilir. En büyük ticaret ortağı Birleşik Amerika’dır (Michigan Devleti). Niagara Şelalesindeki elektrik gelirlerindeki payı ve Ontario’daki diğer nehirler Eyaleti hidroelektrik enerjide zengin bir yere taşır. Başlıca üretim kalemleri arasında motor parçaları, demir, çelik, gıda maddeleri, elektrikli ev aletleri, makineler, kimyasal maddeler ve kağıt büyük bir payı oluşturur. Windsor, Bramalea, Oshawa ve Oakville gibi şehirlerdeki Chrysler, GM ve Honda fabrikalarında araba üretimi de ekonomide önemli bir yere sahiptir.

Kanada’nın finans ve bankacılık hizmetleri merkezi Ontario’nun da başkenti olan Toronto’dadır. Ayrıca ürünlerin pazarlanması ve IT (bilgi teknolojisi) merkezi de yine bu Eyalettedir. Ottawa’nın kuzeyi ve BlackBerry akıllı telefon üreticisi RIM’in de bulunduğu Waterloo bölgesi IT merkezi olarak sayılır.

İnşaat sektörü Eyaletteki iş gücünün %6.5’inin çalıştığı sektördür. Madencilik, kağıt hamuru ve kağıt ürünleri ile ormancılık Kuzey Ontario için önemli bir yere sahip sektörlerdendir. Özellikle yaz aylarında merkezi Ontario’da turizmin yeri de hiç azımsanmayacak kadar önemlidir.

İdare

Liberal Partinin oluşturduğu bir azınlık hükümeti tarafından yönetilen Eyaletin başkanı Liberal Parti’den Dalton McGuinty’dir. 2003’ten beri Eyaleti yöneten parti 2007 ve 2011 genel seçimlerinden tekrar zaferle çıkmıştır. 

OPPORTUNITIES ONTARIO

Ontario Eyaleti’nde yatırımın, iş alanlarının ve ekonomik büyümenin gerçekleşmesi hedefiyle oluşturulmuş bir eyalet aday göçmenlik programıdır. Bu programla işverenler ihtiyacını hissettikleri nitelikli, kalifiye ve mesleğinde uzman kişileri Ontario’da iş gücüne katabilmekteler. Ontario PNP yatırımcılara da eyalette kendi işlerini kurmalarına olanak vermekte ve bu program sayesinde Eyalete ekonomik katkı sağlanması ve istihdam alanının yaratılması hedeflenmektedir. Ontario PNP aracılığıyla Eyalette aday olara gösterilen kişiler daha sonra federal hükümetten daimi ikamet statüsü elde edebilmekteler.

İşverenler Ontario içinde bulamadıkları profesyonel, teknik ve idare sınıflarında meslek sahibi olanları Ontario PNP programı ile aday gösterip işe alabilmekteler. Opportunities Ontario diğer tüm eyalet aday programlarında olduğu gibi işveren tabanlı bir göçmenlik programıdır. Yani işverenin işe almak istediği kişiyi aday olarak göstermesi ve buna uygun olması gerekir.

PNP süreci işverenin ön başvuruyu yapmasıyla başlamaktadır. Her bir işçinin işverence aday olarak gösterilmesi gerekmektedir. İlk başvuru kabul edildikten sonra Eyalet işe alınmak istenen işçiyi (varsa eşi ve çocukları dahil olarak) “aday” gösterir. Ontario Eyaleti her sene sadece 1000 kişiyi aile üyeleri ile birlikte aday olarak gösterebiliyor.

Ontario Eyaleti Aday Programı iki ana kategoriye ayrılıyor. Genel Kategori ve Uluslararası Öğrenci Kategorisi. Şimdi bu iki kategoriyi ayrıntılı bir şekilde inceleyelim.

1-Genel Kategori    

Programca uygun olan Ontario’daki işverenlere açık olan bu kategoriden kendisine tam zamanlı iş teklifi verilen yabancı işçiler yararlanabiliyor. Ontario’daki işverenler önce Opportunities Ontario programına ön başvuru yapmak zorundalar. Ontario PNP’den ön kabul olan programa uygun işverenler yurtdışından sadece idareci, profesyonel ve zanaatkarları Kanada’ya işçi olarak getirebiliyor. İş teklifi verilmek istenen kişinin mesleğinde en az 2 yıllık iş tecrübesi olması gerekiyor. Bir meslek odasınca idare edilen bir meslekte çalışan işçi eğer Ontario’da ilgili odaya kayıt yaptırmışsa 2 yıl iş tecrübesi aranmayabiliyor. Bu kategoride aynı zamanda yatırımcılar önemli elemanlarını Kanada’ya getirebiliyorlar.

Programa Uygun Olan İşverenler

İşverenlerin (Adi ortaklık, şirket veya şahıs firmalarının) Opportunities Ontario programı kapsamında eleman temin edebilmeleri için programa uygun olmaları gerekiyor. En az 3 yıllık faal olan ve ruhsatlı bir işyerine sahip olmaları ilk şartlardan. İkincisi işyeri Ontario eyaletinde olmalı ve Büyük Toronto Bölgesi, GTA (Greater Toronto Area –Toronto ve etrafındaki Durham, Halton, Peel ve York şehirleri dahil olan bölge) bölgesinde bulunan işverenlerin yıllık en az brüt 1.000.000 Kanada doları kazanç elde etmesi ve eğer işyeri GTA dışında ise şirketin mininum 500.000 dolar brüt kazancı olmalı. Üçüncü şart olarak GTA içindeki işverenin en az 5 ve GTA dışındaki işverenin de en az 3 kişiyi tam zamanlı çalıştırıyor olması gerekiyor. İşverenin aday olarak gösterilecek kişinin çalışacağı işyerinin de Ontario’da olması son şartlardan.  

Şirketin getirmek istediği eleman sayısında da bir limit vardır. 5 kişiyi full-time olarak çalıştıran GTA içinde bir şirket veya 3 kişiyi full-time çalıştıran GTA dışında bir şirket yurtdışından Kanada’ya 1 işçi getirebiliyorken bu sayı katlandıkça getireceği işçi sayısı bir artmaktadır.

Tam zamanlı iş (full time work) 12 aylık zaman sürecinde ücret karşılığı çalışılmış 1.560 saatten oluşmaktadır. Ayrıca sezonluk veya yarım zamanlı (part time) çalışma, taşeronların yaptığı işler ve şirketin işyerinde çalışmayan –evde ya da uzakta çalışan işçiler gibi– işçilerin yaptıkları işler bu kapsamda değerlendirilmemektedir.

İşveren Opportunities Ontario PNP programı kapsamında Kanada’ya yabancı işçi getirmek istediğinde önce kendisi programa başvurup ön onay almak zorundadır. Kendisine ön onay verilen işveren İşveren Pozisyon için Ön Onay Kabul Formunu (Employer Pre-Secreen Approved Position Form) getirmek istediği yabancı işçiye vermesi gerekmektedir.

Yabancı İşçiler (Foreign Workers)

İşverenler Genel Kategoriyi kullanarak yabancı işçi alımı yapabilirler. Programca uygun olan işverenlerin iş teklifi vermesi suretiyle Ontario Eyaleti’nce aday olarak gösterilecek yabancı işçilerin de başvurmadan önce programa uygun olmaları esastır. Yabancı işçi eğer Kanada içinde bulunuyorsa mutlaka yasal bir statüsünün olması (çalışma izni, geçici ikamet sahibi vs) zorunludur. Kanada’da iltica başvurusu yapmış kişiler bu programa kabul edilmezler.

Yabancı işçinin Ontario Eyaletindeki bir işveren den tam zamanlı bir iş teklifi alması gerekmektedir. Ayrıca yabancı işçinin mesleği NOC 0, A ve B kodlarında belirtilen işlerden biri olmalı. Yabancı işçi kendisini Ontario Eyaletinde aday olarak göstermek isteyen işverenden ön onay belgesi de almış olmalı. Bu belge ve Opportunities Ontario başvuru belgeleri ile birlikte başvuruda gönderilecek.

Son olarak ta yabancı işçinin Ontario’da çalışacağı işte en az 2 yıllık iş tecrübesinin de olması ya da ilgili meslek odasıyla lisans veya kayıt işlemini bitirmiş olması gerekiyor. Kanada dışında edinilmiş iş tecrübelerinin de ispat edilebilir ve karşılığında bir ücret kazanılmış olmaları (ücretsiz gönüllü olarak çalışmalar hariç) asıldır. Kanada içinde edinilen iş tecrübelerinin de çalışma izni sahibi iken edinilmiş olması da gereklidir.

İşverenden aldıkları ön onay formu, iş teklifi, şahsi belgeler (pasaport, nüfus cüzdanı, CV, çalışma & geçici ikamet izni kopyası, varsa meslek odası kayıt belgesi, bir önceki 2 yıllık çalışma tecrübesini gösteren referans mektupları kayıt için gönderilecek evraklardandır.

Genel Kategoriden başvuracak adaylar iadesiz olan 2.000 Kanada dolarını (GTA dışında ki işyerinde çalışacaklar için 1.500 Kanada doları) işlem ücreti olarak yatıracaklardır. Başvurudan sonra kendisine Eyalet Aday Sertifikası (Provincial Nomination Certificate) çıkarılan aday Kanada Yurttaşlık ve Göçmenlik Bakanlığına daimi ikamet başvurusunda bulabileceklerdir.

Ulusal Meslek Sınıflandırması, NOC (National Occupational Classification)

NOC Kanada’da tüm mesleklerin sınıflandırıldığı bir standardın adıdır. Bu sınıflandırma da tüm meslekler ve bu meslekler için asgari eğitim şartları belirtilir. Ayrıca NOC’de tüm mesleklerin tanımları ve görevleri belirtilmiştir.

Yabancı işçilerin Ontario PNP’de değerlendirilmesi için mesleklerinin NOC listesinde 0 (yöneticiler), A (profesyonel meslekler) ve B (teknik meslek sahipleri ya da zanaatkarlar) sınıflarından birisi olması gerekmektedir.

Yatırımcılar (Investors)

Ontario Eyaletinde istihdam yaratacak iş alanları açmak isteyen yatırımcılara açık olan Opportunities Ontario program kriterlerine uygun olan adayları Eyalete yatırım yapmaya çağırmaktadır.

Kurumsal olarak uzun dönemde Ontario Eyaletinde en az 3.000.000 Kanada doları olan yatırım miktarı ve en az 5 Kanada vatandaşına ya da göçmenine iş istihdamı yaratması ana koşullardan.

Şahsi olarak yatırımcı olmak isteyen adaylar ise kendi işiyle aktif ve devamlı olarak ilgilenmeli aynı zamanda sermayenin en az %33.33’ünün kontrolünün sahibi olmalı ya da var olan bir işte en az 1.000.000 dolarlık bir yatırımı yapmış olmalı. Ontario’da yatırım yapılacak iş faiz, sermaye kazancı veya kar payı kazandıracak işlerden olmamalı.

Opportunities Ontario iş adamlarının Kanada’ya kuracakları işe kilit görevlilerini getirme hakkı da veriyor. Yatırımcı ile birlikte programa başvuracak bu kişilerin de Genel Kategori’deki Yabancı İşçiler sınıfındaki kriterlere uygun olması gerekiyor. Beraberinde bir elemanı Kanada’ya getirmek isteyen yatırımcı Ontario’da 5 kişilik tam zamanlı istihdam alanı açmak zorunda. Kanada’ya getirilmek istenen kişi sayısı 2 ise açılacak istihdam ile 6 kişiye tam zamanlı iş sağlanmalı. Yatırımcının getirmek istediği kişi sayısı 3’e çıkarsa yatırımcı Ontario’da en az 7 kişiye tam zamanlı iş vermek durumundadır. Getirilmek istenen kişi sayısı arttıkça işe alınacak vatandaş ve/veya göçmen sayısı da o kadar artmak durumundadır.  

Ontario’da yatırım yapmak isteyen yatırımcı önce Ontario Yurttaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı’na (MIC) başvurur. MIC kendisine sunulan yatırım planını önce inceler ve yatırımın yapılacağı sektör ve o sektörden sorumlu Ontario Bakanlığını belirler. İlgili Bakanlığın iletişim bilgileri yatırımcıya bildirilir. Kendisine yatırım ile ilgili MIC tarafından bilgi verilen Bakanlık başvuran adayın yatırım planını inceler ve sağlam bir yatırım olarak görürse ve Opportunities Ontario’nun diğer şartlarına uygun bulursa MIC’ye yatırımın uygun bulunduğunu bildirir. Daha sonra MIC başvuran kişiyi aday olarak gösterir. Yatırımcı aday başvurusu ücreti geri ödemesiz 3.500 Kanada dolarıdır. 

2-Uluslararası Öğrenci Kategorisi   

Ontario’da bir işverenden iş teklifi olan uluslararası öğrenciler Uluslararası Öğrenci kategorisinden faydalanarak Opportunities Ontario Eyalet Aday Programına başvurabilir ve daimi ikamet sahibi olabilir. Bu kategoride 1-İş Teklifi Sahibi Uluslararası Öğrenci Sınıfı, 2-Uluslararası Doktora Mezunu Sınıfı ve 3-Uluslararası Yüksek Lisans Mezunu olmak üzere 3 alt sınıf vardır.

İş Teklifi Sahibi Uluslararası Öğrenci Sınıfı –Kanada’da uluslararası öğrenci olarak eğitimini tamamlamış olan mezunlar eğer Ontario’da bir işverenden tam zamanlı iş teklifi alırlarsa Opportunities Ontario Eyalet Aday Programı sayesinde daimi ikamet şansını yakalayabilir. Kanada’da resmi makamlarca tanınan yüksek okul (college) ya da üniversitelerde en az 2 yıl tam zamanlı eğitim sonucunda diploma ya da lisans derecesi, ya da lisans derecesi sonrasında bir yıl lisans üstü eğitim almış olanlar bu programa uygundur.

Ayrıca bu sınıftan başvuracak adayların NOC 0, A, B türü işlerden birinde bir iş teklifi almaları gerekmektedir. İş teklifindeki işin alınan eğitimle ilişkisi olması zorunlu değildir. Kanada Uluslararası Gelişim Ajansı, CIDA’dan (Canadian International Developlent Agency) burs alarak eğitimlerini bitiren ya da gelinen ülkeden tam burslu olarak gelen öğrenciler bu programdan faydalanamazlar. Mezun aday okulu bitirdikten sonra iki yıl içinde başvurusunu yapmalıdır. Başvurular Kanada içinden yapıldığı gibi dışından da yapılabilir. Opportunities Ontario PNP programına başvuru ücreti uluslararası öğrenciler için iadesiz olarak 1.500 dolardır.

Uluslararası Doktora Mezunu Sınıfı –Ontario’da devlet üniversitelerinin birinde doktora eğitimini bitirmiş VEYA tüm gerekli dersleri verip tez savunması aşamasına geçmiş ve doktora derecesinin verilmesini bekleyenler VE doktora eğitiminin en az 2 yılını Ontario’da devlet makamlarınca tanınan üniversitelerinin birinde bitirmiş olanlar uluslararası doktora eğitimi sınıfından başvurularını Ontario eyalet aday programı kapsamında yapabilirler. Mezunlar doktora derecesini aldıklarından sonra 2 yıl içinde başvurularını yapmalıdırlar. Başvurular Kanada içinden yapıldığı gibi dışından da yapılabilir. Doktora Mezunu Sınıfından Ontario PNP’ye başvuracak adaylar için başvuru ücreti iadesiz olarak 1.500 dolardır.  

Uluslararası Yüksek Lisans Mezunları Sınıfı –Ontario’da çalışmak ve yaşamak isteyen ve yine Ontario’da yüksek lisans eğitimi almış olan adaylar bu sınıftan başvurularını yapabilirler. Ontario’da devletçe tanınmış üniversitelerden birinde verilen Master eğitimi almış olan adaylar en az 1 yıllık tam zamanlı akademik programlarının eğitimini görmüş olmaları ve Master derecesini aldıktan sonra en fazla 2 yıl içinde başvurularını yapmış olmaları gerekmektedir.

Ontario’da yasal olarak bulunan (iltica edenler ya da yasadışı Kanada’da bulunanlar bu programdan faydalanamazlar) ve IELTS İngilizce sınavından 7 veya üstü ya da TEF Fransızca sınavından 5 ya da üstü puan alarak dil yeterliliklerini ispat eden adaylar Ontario Eyaletinde son 2 yıl içinde en az 1 yıl ikamet ettiklerini de kanıtlamak zorundadırlar.

Kanada Uluslararası Gelişim Ajansı, CIDA’dan (Canadian International Developlent Agency) burs alarak eğitimlerini bitiren ya da geldikleri ülkeden tam burslu olarak gelen öğrenciler bu programdan faydalanamazlar.

Bu programdan başvurmak isteyen mezun adaylar bakmakla yükümlü oldukları aile üyelerinin sayısına göre kendilerine bakabilecek maddi gücü olduklarını kanıtlamak zorunda. Örneğin adayın kendisi için göstermesi gereken para 11.086 Kanada dolar iken 2 kişilik bir ailenin göstermek zorunda olduğu para 13.081 Kanada dolarıdır. 3 kişilik aile 16.967 dolar göstermek zorunda iken 4 kişilik ailenin göstermesi gereken para miktarı 20.599 dolar olacaktır.

Ontario Eyaleti her sene Kanada’ya gelen tüm göçmenlerin büyük bir kısmının yaşamak ve çalışmak için seçtiği Eyalet olarak göze çarpmaktadır. Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi Ontario en çok tercih edilen ve Kanada’nın en kalabalık eyaletidir. Ontario Eyaleti Eyalet Aday Programı resmi web sitesinde program ile ilgili tüm detaylara ulaşılabilir.

Ontario Eyaleti PNP programı kollarını açmış sizleri bekliyor.

Murat Kandemir, (ICCRC üyesi), 02.10.2012

Ontario Eyalet Aday Programı –Opportunities Ontario– resmi web sitesi

http://www.ontarioimmigration.ca/en/