Kanada ve Meksika Arasındaki Vize Muafiyeti Görüşmeleri

Kanada Federal Hükümeti ve Meksika Meksika’dan gelen ziyaretçilerin Kanada’ya vize alma zorunluluğunu kaldırmak için görüşmelere başladı. Ottowa’nın tek çekincesi vize muafiyeti getirildikten sonra Meksika’dan gelebilecek siyasi sığınmacılar.

Başbakan Stephen Harper Ottawa’da bir araya geldiği Meksika Başbakanı Enrique Pena Nieto ile karşılıklı ticaret, ekonomi ve vize konularını görüştü.

Daha önce Meksika’dan Kanada’ya vizesiz gidilebiliyordu. 2005-2009 arasında Kanada’ya iltica eden Meksikalıların çoğalmasıyla çaresiz kalan Muhafazakar parti (Conservatives) hükümeti 2009’da Meksikalı turistlere ve ziyaretçilere vize zorunluluğu getirmişti.

Yeni yürürlüğe giren C-31 Yasası sayesinde Kanada artık güvenli ve genel olarak sığınmacının gelmediğini düşündüğü ülkelerden gelip Kanada’da siyasi sığınma talebinde bulunanları kolayca gönderebilecek. Meksika’da “güvenli” ve “sığınmacı üretmeyen” ülkeler listesine eklenecek. Hükümet yeni yasanın Meksikalıların vize almadan Kanada’ya gelebilmelerinin önünü açacağına inanıyor.

Gerçek olmayan birçok siyasi sığınma talebinin Meksika’dan geldiğine dikkat çeken Kanada Göçmenlik ve Çokkültürlülük Bakanı Jason Kenney bunu şu ana kadar çok kısıtlı bir şekilde sadece vize uygulaması ile önlemeye çalıştıklarını ifade etti. Bu durumu özellikle Meksikalı mevkidaşı ile görüşerek iki ülkenin de karşılıklı menfaatlerine uygun olarak çözmeye çalıştıklarını da ifade etti.

Meksika’ya vize uygulamasını kaldırmak isteyen Harper hükümeti bundan önce mülteci sorununun iyice gözden geçirilmesini aksi takdirde Meksika’dan gelen mülteci akınının tekrar olmasından endişe duyuyor.

2010’da Kanada’ya 1202 Meksikalı siyasi sığınma talebinde bulundu. 2009’da bu rakam 7594’tü. Sayı azalarak 2011’de ise 651 kişiye düştü.

Meksika başbakanı Pena Nieto’da iki ülke arasındaki vize uygulamasının kaldırılmasını arzu ediyor. Başbakan Pena geçen yıllarda Meksika’dan asılsız siyasi sığınma talebinde bulunanların Kanada’da ücretsiz sağlık ve sosyal haklardan yararlandığını ve bu durumun Kanada’nın Meksika’ya vize uygulaması ile sonuçlandığını belirtti.

Yeni federal yasaya göre toplam ilticacıların %60’inin reddedildiği, dosyanın sahibi tarafından geri çekildiği ya da iltica talebinin terk edildiği ülkeler “güvenli” ülke sayılacak.

2011’de Meksika’dan gelen siyasi sığınma talebinde bulunanların yüzde 68’i reddedildi, yüzde 15’i taleplerini geri çekti ve sadece yüzde 17’si kabul edilerek siyasi sığınma hakkı kazandı. Bu da Meksika’yı “güvenli” ülke yapacak.

Kanada bu tecrübeyi daha önce Çek Cumhuriyeti ile de yaşamıştı. 2007’de Çek Cumhuriyeti vatandaşlarına vize uygulamasını kaldıran Kanada ülkeden 3000 siyasi sığınma talebi ile karşılaştı. Daha önce vize istenen Çek Cumhuriyeti’nden gelen ilticacı sayısı 2006’da ise sadece beşti.  

Çek Cumhuriyeti’ne konan vizenin iki ülke arasındaki ticareti de etkilendiğini düşünen Kanada aslında zor bir problemin içinde. Bir taraftan asılsız ve gerçek dışı binlerce siyasi sığınma talebi ve onunla savaşmak için konan vize uygulaması diğer taraftan da vize uygulaması yüzünden sekteye uğrayan iki ülke arasındaki ticaret. İki ülke arasındaki vize muafiyeti görüşmeleri devam ediyor.

Kanada Türk vatandaşlarına vize uygulamaktadır. İki ülke arasındaki ticaret ve kültür ilişkileri iyi olmasına karşın arzu edilen seviyede değildir. İki ülke arasındaki ticari ve kültürel ilişkilerin artması ve vize muafiyeti anlaşmasının imzalanması dileğiyle.

Murat Kandemir, Member of ICCRC, 12.12.2012