Kanada Vatandaşlığı Başvuru Kriterleri

Kanada vatandaşlığı kanunu ve başvuru kriterleri en sonuncusu Haziran 2015 olmak üzere son yıllarda oldukça değiştirildi. Bu yazıda yeni Kanada vatandaşı olma kriterlerini incelemek istedik.

Bilindiği gibi Kanada vatandaşı olmak için önce göçmenlik kartı sahibi olunmalıdır. Daimi göçmenlik statüsü (permanent residence -PR) sahipleri Kanada içinde ikamet etmelidirler ve bu ikamet süresi Kanada vatandaşlığı ikamet hesaplamalarında temel alınacaktır.

Kanada Vatandaşlık Kanunu’ndaki tüm yenilikler 11 Haziran 2015 itibariyle yürürlüğe girerek uygulanmaya başlandı. Yeni kurallar eskisine göre biraz daha sıkı olması bir yana Kanada vatandaşlığı için gereken minimum ikamet süresinin daha da uzatıldığı göze çarpıyor. Eski sistemde PR sahibi kişiler belli bir süre Kanada’da kaldıklarını ya da vatandaşlık hakimine Kanada’yı yeni evi yaptığını ispat etmesi yetiyordu. Bu muafiyet artık yok. Yeni vatandaşlık mevzuatı vatandaşlığı Kanada’da ki fiziksel ikametle tanımlıyor.

Kanada vatandaşlığının genel başvuru şartları şöyledir:

Yaş: Başvuran kişi 18 yaş ve üstü olmalıdır. 

Daimi Oturum Statüsü: Başvuran kişinin Kanada’da geçerli PR statüsü olmalıdır. Yani PR statüsü sahibi olmak asıldır yoksa başvuran kişinin başvurduğu esnada geçerli bir PR kart sahibi olmak zorunluluğu yoktur. Ayrıca IRPA’nın 28inci maddesinde belirtilen kişilerden olmamalıdır. Yani vatandaş olmak isteyen adayların:

-Sahtekarlık sebepleriyle haklarında göçmenlik soruşturması açılmamış olmalı,
-Kanada’dan gönderilmek üzere sınır dışı edilme işlemi başlatılmamış olmalıdır veya
-PR statüsünün gerekli olan şartlarını taşımamış bulunmamalıdır.

Kanada’da Geçen Zaman (ya da İkamet Testi): Tüm başvuranların taşıması gereken iki tür “ikamet” şartı vardır.

İlk şart başvuran kişinin Kanada’da başvurusunu yapacağı tarihten önceki altı yıl içinde en az 1.460 gün (4 yıl) yaşamış olması şartıdır. Burada sadece PR statüsünde Kanada’da bulunulan günlerin sayılabileceğini tekrar hatırlatalım. Yani vatandaş olmak isteyenin Kanada’da çalışma izni (work permit) ya da okuma izni (study permit) ile bulunduğu süreler (isterse yıllarca olsun) vatandaşlık başvurusunda göz önüne alınmamaktadır.

Diğer şart ise başvuran kişinin başvurusunu yapacağı günden önceki altı yıllık süre içinde hesaba katılacak toplam dört yıllık sürenin her bir yılında en az 183 gün (6 ay) tam ya da kısmi olarak fiziki ikamet etmesi kuralıdır.

Gelir Vergisi: Vatandaş olmak isteyen aday başvuru yapacağı tarihten önceki altı yıl içinde ki dört yıllık sürede yapması gereken vergi iade başvurularını yapmış olmalıdır.

Kanada’da Yaşam Niyeti: Kanada vatandaşlığına başvuran her aday Kanada vatandaşı olduktan sonra Kanada’da yaşamaya niyet ettiğini beyan etmelidir. Bu durum Kanada’da devamlı bir iş sahibi olarak çalışmayla, Kanada’da devamlı olarak yaşamasıyla ya da Kanada’da bir eğitim kurumunda tam zamanlı olarak okunmasıyla vb. ispatlanabilir. Bu durum oldukça önem arz etmektedir ve adayın Kanada’da yaşama “niyetini” ispatlayacak tüm kanıtlar mutlaka sunulmalıdır.

Dil Becerileri: Kanada vatandaşı olmak isteyen tüm adaylar Kanada’nın resmi dillerinden (İngilizce veya Fransızca) en az birini yeteri kadar bilmek zorundadır. 14-64 yaş arasındaki adaylar İngilizce veya Fransızca dillerinden birinde yeteri kadar bilgi sahibi olduğunu kanıtlamak zorundadır. IELTS, CELPIP veya TEF sınav sonuçları, eğitim belgeleri, LINC sertifikaları vs. kanıt belge olarak kullanılabilir.

Genel Bilgi Testi: 14-64 yaş arası her başvuran kişi Kanada hakkında yeteri kadar genel bilgi sahibi olmalıdır. Aday Kanada hakkında genel bilgi sahibi olduğunu gireceği yazılı vatandaşlık sınavını başarıyla geçerek ispatlayacaktır.

Yukarıdaki anlatılan bilgiler genel bir özet olmakla birlikte Kanada vatandaşlığı başvuru şartlarının bazı farklı koşulları ve muafiyetleri vardır. Bunlar Kanada Göçmenlik, Mülteciler ve Vatandaşlık Bakanlığı (IRCC) resmi internet sitesinden edinilebilir.

Murat Kandemir, 21 Ocak 2016