Kanada’ya Rekor Mülteci Girişi

Son dönemlerde özellikle Kebek bölgesiden olmak üzere Kanada’ya rekor sayıda sığınmacı ABD sınırından giriş yaptı. (Fotoğraf The Canadian Press/Paul Chiasson). 

Kanada sınır güvenliği teşkilatı (CBSA) şu sıralar sınırı yaya ve yasadışı şekilde geçerek siyasi sığınma isteyen kaçaklarla meşgul durumda. Geçen hafta yayınlanan Calgary Üniversitesinin analizine göre toplamda 36.000’den fazla kişi Kanada’ya sığınmış durumda.

Üniversite tarafından yapılan analize göre 2017 yılındaki bu siyasi sığınmacı sayısı 2000 yılından beri görülen siyasi sığınmacı sayılarının en büyük dördüncüsü oldu. 2000-2017 yılları arasında en çok mülteci 2001 yılında görülmüş ve 44.695 siyasi sığınmacı Kanada’ya giriş yapmıştı.

Kanada’ya rekor sayıda kişinin gelerek siyasi sığınma başvurusu yapması kimi çevrelerde mutlaka statü kazanıldığı ve Kanada’da kimsenin reddedilmediği inanışına sebep oldu.

Halbuki durum hiç te öyle değil.

ABD sınırında Kanada’ya gelen siyasi sığınmacılarda artış görünürken diğer taraftan Kanada’da göçmenlerin sınır dışı işlemleri devam ediyor.

Vize serbestisi getirilmesinin ardından Kanada’ya giriş yaparak iltica eden Meksikalıların sınır dışı işlemleri tüm hızla sürüyor. Kanada’ya yasadışı şekilde giriş yapan bazı Haitililerin de sınır dışı edildiği belirtiliyor.

Bu sene şu ana kadar toplamda 5.529 kişi Kanada’dan sınır dışı edildi. 2016 yılında sınır dışı edilenlerin sayısı 7.357 olarak kayıtlara geçti.

IRB, ABD sınırından yapılan siyasi sığınmacı sayısının artık sürdürlemez bir duruma geldiğini düşünüyor. Diğer taraftan Kanada sınırdan giriş yapan sığınmacılara sağlık hizmetleri de vermeyi planlıyor. Yakında sınır geçişleri yapanlara çalışma izinleri de verilecek.

Kanada sığınmacıları kabul etmese bile konukseverliğini gösteriyor.

Sığınma başvurusu sistemi şöyle işliyor:

Önce siyası sığınmacı kişi yasadışı şekilde Kanada’ya giriş yapıyor buna müteakip gözaltına alınıyor ve CBSA görevlilerine teslim ediliyor.

Vize ile gelenler de aynı şekilde sınırda ya da havalimanında isterlerse siyası sığınma başvurusunda bulunabiliyorlar.

Sınır görevlisi ön inceleme sonrasında kişinin sığınmacı iddiasının göçmenlik ve mülteci kuruluna (IRB) sevkedilerek mahkeme sürecinin başlatılmasının uygunluğuna karar veriyor.

Bir mahkeme günü tayin ediliyor ve başvuru dosyasının tamamlanması için 15 gün veriliyor. Dosyalarda bulunan formlarda kişinin ailesi, geçmişi ve siyasi sığınma talebinde bulunma sebepleri gibi konularda detaylı bilgi isteniyor.

Sığınmacıların parmak izleri alınıyor, bire bir mülakatlardan geçiriliyor ve haklarında güvenlik araştırması yapılıyor.

Belirtilen günde duruşmaya çıkan sığınmacılara mülteci başvurusu yapıp yaapmayacakları kararı veriliyor. Sabıka kaydı bulunanlar, başka ülkede mülteci başvurusu yapıp reddedilenler ya da başka bir ülkede mülteci statüsü sahibi olanlara Kanada’da mülteci başvurusu yapma şansı verilmiyor ve haklarında geri gönderme işlemi başlatılıyor.

Mülteci başvurusu yapmaya uygun görülen adayların dosyaları IRB’ye duruşma için gönderiliyor. Bu noktada IRB’de süreç tamamlanana kadar Kanada’da bulunmalarına izin veriliyor.

Murat Kandemir, 30 Ağustos 2017