Kanada’ya
her sene binlerce uluslararası öğrenci kolej ve üniversitelerde okumaya
gidiyorlar. Özellikle şu son dönemde dünyanın her bölgesinden daha fazla uluslararası
öğrencinin okumak için Kanada’yı seçtiğine şahit oluyoruz. (Foto: IRCC)
Daha
önce yazdığımız birçok yazıda uluslararası öğrenciler ve öğrenci vizeleri
konularına değindik. Bu yazımızda daha belirli bir konudan bahsetmek istiyoruz.
Öğrenci vize başvurularında öğrencinin yaşının önemine değineceğiz.
Kanada’da
okumak isteyen öğrencilerin değerlendirilmesi öğrenci vize başvurusunu yaptığı vize
ofisi (konsolosluklar/elçilikler) tarafından yapılır. Ülkemizden yapılan
öğrenci vize başvurularında başvuru yapan öğrencinin maddi durumu, okumak
istediği bölüm, eğitim/kariyer planı, daha önce yurtdışına çıkıp çıkmadığı ve
hem Türkiye’de hem de Kanada’daki bağları vs. irdelenecek ana başlıklardandır.
Öğrencinin
yaşı da bir diğer konu olarak göze çarpmaktadır. Tüm şartları eşit olan iki
başvuruyu ele alalım. Birinci aday liseyi yeni bitirmiş ve Kanada’da bir yüksek
okulda iki yıllık turizm programı eğitimine gidecek 23 yaşında bir öğrenci olsun
ve ikinci aday da yine aynı yüksek okul eğitimine ve aynı programa gidecek
fakat Türkiye’de bir turizm firmasında yönetici olan 45 yaşında bir aday olsun.
İncelemek
istediğimiz iki soru var. Bu iki aday içinde 45 yaşında olan adayın yaşı Kanada
öğrenci vize başvurusunda dikkat edilecek bir faktör müdür? Kanada göçmenlik
bakanlığı (IRCC) bu adaya yönetici olmasına karşın yüksek lisans değil de 2
yıllık kolej diploma programı okumak istediğinden dolayı alehyine olacak
şekilde şüpheci yaklaşır mı?
Kısadan
hemen cevap vermek gerekirse 45 yaşında olan öğrencinin başvurusunun çok
dikkatle inceleneceği ve muhtemel ret ile sonuçlanacağını söyleyebiliriz.
Çoğu
zaman öğrenci adayları herhangi bir okulun programına kayıt olduktan sonra
kolayca okuma izni alabileceklerini düşünür. Halbuki öğrenci vizesi başvurusunu
inceleyen görevlinin başvuran kişinin gerçek bir öğrenci olduğuna, geçici bir
süre için Kanada’ya okumaya geleceğine ve eğitim süresi sonunda Kanada’yı terk
edeceğine ikna olması gerektiğini bilmemiz gerekir.
Kanada
Göçmenlik Mülteci Koruma Yasası Yönetmelikleri (IRPR) 216’ın maddesinde bu
durum açıkça işlenmiştir. İlgili maddede vize görevlisinin yaptığı dosya
incelemesi sonucunda öğrenci vizesini eğitimi bitiminde ülkeyi terkedeceğini
düşündüğü, bakanlıkça uygun görülen bir okula kayıt yaptıran ve diğer şartları
taşıyan yabancıya vereceği belirtilmiştir.
Öğrenci
başvurularında bakanlıkça istenen ‘temel belgeler’ karmaşaya yol açmaktadır.
Öğrenci adayları sadece bu belgeleri sağlayınca vizeyi kolayca alabileceğine
inanmaktadır. Tecrübelerimiz bize bunun tersini göstermiştir.
Üzerinde
pek durulmayan ama bence en önemli belgelerden birisi eğitim planıdır. Detaylı
bir eğitim planında Kanada’da alınmak istenen eğitimin ve diğer detayların gerekçeli
açıklaması yapılmalıdır. Örneğin Kanada’da alınmak istenen eğitim adayın geçmiş
iş ya da eğitim tecrübesine göre makul bir eğitim mi?. Bu eğitim adaya hem iş
hem de eğitimi açısından makul bir ilerleme sağlayacak mı? Belki de en önemlisi,
bu eğitim adaya Türkiye’de yeni iş fırsatları yaratacak mı?
Söylediğimiz
gibi tüm öğrenci vize başvurularında adaylar Kanada mezunu olarak kendi
ülkelerine dönecekleri ve kendi ülkelerinde işgücü pazarında daha fazla fırsat
sahibi olacaklarını gösterebilmelidirler.
Vize
görevlileri Kanada’ya yerleşebilmek için öğrenci vizesini kullanmak isteyenlere
karşı daima uyanıktırlar. Öğrenci adayı vize görevlisine hem gerçek bir öğrenci
olduğuna ama aynı zamanda ilerde Kanada göçmenliği başvurusu yapmaya niyeti
olduğuna inandırabilir. Bu durum yasada da çift niyet (dual intent) olarak
tanımlanmıştır. Yani bir kişi aynda anda iki niyete da sahip olabilir. Fakat
Kanada’da alınması planlanan eğitim mantıklı gelmezse vize görevlisi öğrenci
adayının sadece Kanada’ya göçmen olmak için gelmeye niyeti olduğuna
inanacaktır.
Yaşı
ileri olan adayımızın başvurusunda Kanada’ya gerçekten bir öğrenci olarak
gidileceği eğitim planında gerekçelendirilebilir. Zordur ama mümkündür.
Bunun
dışında vize görevlisi ayrıca öğrencinin kendi ülkesiyle olan bağlarını da
inceleyecektir. Vizeye başvuran kişinin arkada bıraktığı bir ailesi olup
olmadığı, başvuran kişinin malvarlığı, Türkiye’de onu bekleyen bir işinin olup
olmadığı, başvuran kişinin Kanada’da yakınlarının bulunup bulunmadığı gibi
faktörler vize görevlisinin değerlendireceği diğer faktörler arasında yer alır.
Şimdi
45 yaşındaki öğrenci adayımıza dönelim. Bu adayla ilgili olarak aşağıdaki
konular göz önüne çıkacaktır.
Adayın
iki yıllık turizm bölümü okuması eğitim açısından bakıldığında vize görevlisine
pek mantıklı gelmeyecektir.
Eğer
adayın zaten turizm sektöründe lisans derecesi varsa ya da sektörde yönetici
olarak çalışıyorsa aynı alanda ayrıca Kanada’dan kolej diploması almak istemesi
de pek mantıklı gelmeyecektir. Buna karşın yüksek lisans eğitimi biraz daha
makul görülebilir. Öğrenci alacağı eğitimin kendi finans, eğitim ya da kariyer
açısından önemli olduğuna inandırmalıdır.
Turizm
alanında zaten müdür olarak çalışan bir kişinin Kanada’da alacağı eğitimin ne
işine yarayacağı ya da bu eğitimin kişiye Türkiye’de daha iyi iş fırsatları yaratıp
yaratmayacağı da incelenecektir. Öğrencinin bu konuda vize görevlisine söyleyecekleri
olmalıdır.
Yaş
tek başına bir ret sebebi olmasa da başvuranın yaşı kesinlikle dikkate alınacak
ve görevli başvuranın kariyerinin bu noktasında neden böyle bir eğitimi almak
istediğine odaklanacaktır. Zaten istikrarlı bir kariyeri olan birinin bu yaşta okula
gitmesi normal olmadığı düşünülecektir. Eğer düşünülmemesi için bir sebep varsa
onu açıklamalısınız.
Eğitim
almak güzel bir şeydir. Hele hele Kanada’da okumak daha güzeldir. Yaşınız ne
olursa olsun eğer okumaya niyetiniz varsa öğrenci vize başvurusu
yapabilirsiniz.
Her
ne kadar bir kişi aynı anda iki niyeti taşıyabiliyor olsa da eğer 45 yaşında
iseniz ve Kanada’ya gerçekten de sadece okumaya gitmek isteseniz dahi yaşınız
yukarıda anlatmaya çalıştığım faktörler çerçevesinde mutlaka irdelenecektir. Mutlaka
önleminizi alın gerisi vize görevlisine kalmış.
Murat
Kandemir, 23 Eylül 2017