Kanada Aile Büyükleri Sponsorluk Programı Değişiyor mu?

Kanada’da binlerce kişi anne-babalarını ya da diğer aile büyüklerini Kanada’ya getirmeyi arzuluyor. (Foto:CIC)

Kanada Göçmenlik, Mülteciler ve Vatandaşlık Bakanlığının (IRCC) yürüttüğü aile büyükleri sponsorluk programı (parent and grandparent sponsorhip) bunun için var.

Yetkililer Aralık ayına kadar yeni başvuru almayacaklar ve başvuruların sonuçlanması ayları bulacak.

Anne-baba ve aile büyükleri sponsorluk programı için tasarlanmış ve yürürlüğe konmuş değişiklikler aslında iyi niyetle yapılan fakat arzu edilen sonuca ulaşılamayan bir başarısızlık hikayesi.

Başbakan Justin Trudeau ve kabinesi son 16 ayda Kanada göçmenlik sisteminde çok değişiklikler yaptı. Kanada vatandaşlığının kolayca geri alınmasına olanak veren ve çok eleştirilen önceki hükümetin vatandaşlık kanunu değişikliklerini iptal ettiler. Ayrıca işverenlerin Kanada’ya teknoloji sektöründe çalışan işçi getirmelerini kolaylaştırdılar ve Fransızca konuşan göçmenlerin Kebek dışına yerleşmelerini desteklediler. Tüm dünyadan girişimcilerin sadece belli bölgelere değil de özellikle Atlantik Kanada bölgesine de göç etmelerini kolaylaştırdılar. Artık eş sponsorluğunda hem başvuru sistemi daha yalın hale getirildi hem de bekleme süresi kısaldı. Uluslararası öğrenciler artık ek puan alıyorlar ve mezun olmalarının ardından Kanada’ya göçmen olarak başvurabiliyorlar.

Tüm bu değişiklikler Kanada’da memnuniyetle karşılandı.

Anne-baba ve aile büyükleri programının da iyileştirilmesi hedeflenmişti. Önceki muhafazakar hükümet döneminde başkent Ottawa Kanada’ya sponsor edilecek aile büyükleri için her sene bir kota belirlemişti. Şimdikinin liberal hükümeti sadece bu kotayı 5.000’den 10.000’e çıkarmış ve fakat kuralı aynen uygulamıştı. Başvurular Ocak içinde yapılıyor ve kota günler içinde doluyordu.

Kanada’ya anne-babalarını ya da dede-ninelerini getirmek isteyen Kanadalılar avukat tutuyorlar ve yüksek ücret verilen özel kuryeler başvuruların açıldığı günü başvuruların adresi olan Mississauga ofisinin kapısında başvuru teslim için sabırsızlıkla bekliyorlardı.

Hükümet bu sene program başlamasına birkaç hafta kala ilk gelen hizmeti ilk görür sistemini yürürlükten kaldırdığını ilan etti. Yerine konan sistemde aileler çevirimiçi bir form doldurarak çekilişe katılıyor ve yapılan lotoyla seçilenler sponsorluk işlemini bitiriyorlar. Bu yeni sistemin öncelikle bakanlıkça daha adil ve şeffaf olduğu düşünülüyordu.

Bu karar alındığında binlerce aile sponsorluk başvurusu yapmak için avukat tutup ücretini ödemiş, belgeleri ve formları hazırlamış, gerekli sağlık muayenelerini yaptırmış, sabıka kayıtlarını toplamış ve hatta tüm belge çevirilerini yaptırmıştı. Tüm bu hazırlıklar ve masraflar yeni sistemle birlikte çöpe gitti.

Problemin daha büyüğü ise online kayıt sistemiydi. Herhangi bir kişi gerçekten bir kişiye sponsor olup olamayacağını bilmeden online kayıt yapabiliyor ve gerçek sponsorların kazanma şansını düşürüyordu.

Sadece Kanada vatandaşları ve daimi oturum sahibi göçmenler aile büyüklerine sponsor olabiliyor. Bunun maddi kriterleri de bulunuyor. Sponsor olan kişi sayısı ve sponsorun aile büyüklüğüne göre hesaplanacak minimum gelir gösterme zorunluluğu da var. Başvuru yapıldığı günden son üç sene içerisinde gösterilecek minimum gelir miktarı Kanada vergi dairesinden alınacak belgelerle ispatlanmak zorunda. Ayrıca sponsor edilecek kişinin sağlıklı olması da diğer kriterlerden.

Online formu gören bazı avukatlar ve göçmenlik danışmanları bu uygulamanın ilerde sıkıntı yaratacağı eleştirisinde bulundular. Tüm bu eleştiriler avukat ve danışmanların çok ücret istedikleri ve bu sistemle artık istedikleri ücretleri alamayacaklarından dolayı sistemi eleştirdikleri oysa yeni sistemin eskisine göre daha adil olduğu eleştirisiyle karşılaştılar.

Sonuçta yeni sisteme yönelik tüm eleştiriler haklı çıktı.

Online sisteme 100 binden fazla aile kayıt yaptırdı ve çekiliş sonucunda 10.000 kişi kabul edildi ve kendilerinden sponsorluk başvurularını tamamlamaları istendi. 10.000 aileden çok azı başvurularını tamamlayabildi. Tamamlayamayanlar arasında sponsorluk kriterlerini aslında hiç taşımayanlar da var.

Online kayıt formunu dolduranların bazıları seçildikten sonra 90 gün içinde oldukça detaylı olarak hazırlanacak başvuru formlarını ve belgelerini tamamlamaları gerektiğinden bile habersizdi. 10.000 kişiden sadece 700’ünün başvurularını tamamlayabildiği bunun da yüzde 15’inin eksik yapıldığı iddia edildi.

IRCC hala 10.000 aileden kaç tanesinin Kanada’ya aile büyüklerini getirebileceğini bilmiyor. Bakanlıktan yapılan bir açıklamada ise 10.000 kişiden 6.020 kişinin başvurularını tamamladığı fakat kaç tanesinin kabul edilip kaç tanesinin geçersiz sayıldığı belirtilmedi.

Ottawa şimdi ikinci bir lotoyu başlattı. Yeni davetiyeler 6 Eylül’de gönderilmeye başlandı. Davetiye alan aileler başvurularını 8 Aralık’a kadar bitirmek zorundalar.

Göçmenlik bakanlığı yeni sistemi destekler görünüyor. Fakat işlerin pek istendiği gibi ilerlemediği ortada.

Bir sözcü bakanlıkça yeni sistemin revize edileceğinin işaretini verdi. Rasgele seçim yapılan bu sistemi kullanmalarının ilk yılı olduğunu belirten sözcü Faith St. John bir gazeteye gönderdiği e-postada nasıl daha iyi hale getirileceğini öğrenmek için sürecin yakından izlendiğini ifade etti.

Murat Kandemir, 29 Eylül 2017