İranlı Yatırımcılara Kanada’dan Ambargo Engeli

Eyalet aday göçmenlik programı (PNP) çerçevesinde yatırımcı olarak başvurup çok yüksek meblağda para yatırdılar, güvenlik soruşturmalarından geçtiler ve şimdi de dış işleri bakanının iznini bekliyorlar. Kanada dış işleri bakanı John Baird’in istifası Manitoba eyalet aday programından yatırımcı olarak başvuran İranlı 32 yatırımcı göçmen adayını oldukça endişelendirdi. 

Kanada devletinin İran’a ekonomik ambargo koymasından sonra İran’dan Kanada’ya 40.000 doların üzerinde para transferinin yapılabilmesi bakanın özel izni ile mümkün olabiliyor. Eyalet aday programlarında yatırımcı olarak başvuran adaylar işlemlerinin hızlı bitmesi için belli bir miktar ön peşinatı göndermek zorundalar. Ambargo yüzünden bu miktarın gönderilebilmesi bakanın muafiyet iznine bağlı olarak yürütülebiliyor.

Manitoba eyalet aday programına başvuran yatırımcı göçmen adayları işlemlerin hızlandırılması için 75.000 Kanada dolarını Kanada’ya gitmeden önce peşin yatırmak zorunda. Ayrıca Kanada’ya gittikten sonra iş kurabilmek için de İran’dan Kanada’ya para transferi yapmak durumunda.

Yüzde 20 enflasyon ve yüksek faiz oranlarıyla boğuşan ülkede 75.000 Kanada dolarını Kanada’ya göndermek bakan iznine bağlı.

PNP göçmenlik programlarına başvuranlar program kriterleri uyarınca Kanada’yı ziyaret ediyor ve ülkenin gerek iş gerek kültür çevresi hakkında bilgi ediniyorlar.

Kanada hükümeti 2011 yılının Kasım ayında uyguladığı ekonomik ambargo kararı uyarınca İran’dan ülkeye transfer edilecek para miktarını en fazla 40.000 dolar olarak belirlemişti.

2005 yılından bu yana 28 İranlı Manitoba’da işlerini kurmuş ve başarıyla yürütmekte. Bunlardan 19’u ambargo konduktan önce ve dokuzu da ambargo konduktan sonra dış işleri bakanının verdiği özel izinle yeni ülkelerinde işlerini kurabilmişti.

Manitoba PNP programı altında yatırımcı göçmen adayının eyalete yapması gereken minimum yatırım oranı 200.000 dolar olduğundan İranlılar PNP programına başvurabilmek için bu tür özel izinlere ihtiyaç duyuyor.

Manitoba hükümeti sözcüsü son 18 aydır PNP aday göçmenlerine muafiyet izinlerinin düzenlenmesinde aksaklıklar yaşandığını doğruladı. Sözcüye göre İranlı 32 yatırımcı göçmen ön onay aldı ve Kanada’ya para getirebilmek için bakanın muafiyet iznini bekliyor.

PNP programına başvuran adaylar Kanada içinde bir iş kurmak ve işletmek üzere gerekli olan fonu İran’dan çıkaramazlarsa yatırımcı olabilme kriterini yerine getirmemiş sayılıyorlar. Manitoba hükümeti İran’a uygulanan ambargo yüzünden İranlıların yaşadıkları sorunu federal hükümetle görüşmeler yapmaktaydı.

Eyaletler federal hükümetle PNP anlaşmaları sayesinde kendi göçmenlik programlarını tasarlayıp geliştiriyor ve istedikleri seçim kriterini oluşturabiliyorlar. PNP programları altında eyaletlerce aday gösterilen göçmen adayları Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı (CIC) tarafından sağlık ve güvenlik soruşturmaları yapılıyor ve eyaletlerce aday gösterilen göçmenlerin uygunluğu belirleniyor.

PNP’den aday gösterilen İranlı göçmenler dış işleri bakanının imzaladığı muafiyet izni sayesinde paralarını Kanada’ya getirebiliyor ve iş kurabiliyorlar. Kanada dış işleri bakanının 2013’ten beri herhangi bir izni imzalamadığı ve konu hakkında herhangi bir açıklama yapılmadığı belirtiliyor. Bu senenin Şubat ayında dış işleri bakanının istifası işleri daha da karmaşık hale getirdi.

Dış işleri ofisi İranlıların neden bu kadar çok bekletildiği konusunda bir açıklama yapmıyor. Bakanın istifasının ardından ne olacağı da ayrıca merak konusu.

Dış işleri sözcüsü François Lasalle bir gazeteye yazdığı e-postada şahsi dosyalar hakkında bilgi verilemeyeceğini belirtti ve Kanada’nın İran’ın terörizmi destekleme ve nükleer planları ve insan hakları karnesi konusunda almış olduğu pozisyonuna işaret ederek eleştiride bulundu.

Gönderilen e-postada “Kanada ve İran arasındaki diplomatik ilişkiler Eylül 2012’de askıya alınmıştır. Kanada İran’ı dünyada küresel barışa ve güvenliğe tehdit olarak görmektedir” dendi.

ABD’de Kanada gibi İran’a ambargo koymuş durumda ama İranlılar için Kanada’da iş yapmak ABD’ye göre daha zor.

İran için konan tek bir ambargo yüzünden İranlı yatırımcıların Kanada toplumuna ve eyaletlerin ekonomisine katkısına izin verilmiyor.  

Murat Kandemir, 22 Şubat 2015