Kanada Ekspres Giriş Sistemi Kabul Puanı Düşer mi?

İlk uygulanmaya koyulduğundan buyana yaklaşık bir ay sonra birinci yılını dolduracak olan ekspres giriş sistemi özellikle geçtiğimiz Kasım ayında çeşitli değişikliklere sahne oldu. Her ay iki kere yapılan ve adayları sahip oldukları puanlarına (CRS) göre seçen sistemde hükümetin yaptığı bir duyuruyla seçilmek için gerekli puan seviyesi zamanla düşürüldü. Kanada Göçmenlik, Mülteciler ve Vatandaşlık Bakanlığı (IRCC)  sözcüsü Toronto’da düzenlenen 23 üncü Yıllık Göçmenlik Hukuku Zirvesi’nde gerekli puan seviyesinin ilerleyen dönemde daha da düşeceğini kaydetti. Ekspres giriş sisteminin geçmiş, şu anki ve geleceği hakkında da ilginç yorumlarda bulundu. Sözcünün yaptığı konuşmada CRS puanının düşmesinin beklendiği yorumu özellikle en öne çıkan konuydu.

350 puan bile alan aday ekspres giriş havuzuna yerleşebiliyor fakat bu güne kadar yapılan çekilişlerde 450’nin altında puanı olan adaylardan hiç seçim yapılmadı.

Sorulması gereken asıl soru seçilebilmek için minimum gerekli puan seviyelerinin ilerde düşüp düşmeyeceği olmalıdır. Cevabım da hazır. Evet ekspres giriş sisteminde adaylara verilen ve çekilişte adayın seçilmesini sağlayan CRS puan seviyesi ilerleyen dönemde daha da düşecek. En azından böyle düşünmemiz için haklı sebeplerimiz var.

Kanada Göçmenlik Bakanlığı (IRCC), 2014 ve öncesi yapılan birikmiş ekonomik göçmenlik başvurularının eritilmesiyle Kanada’nın yeni göçmen eleme ve seçme sistemi ekspres giriş sistemi sayesinde ülkeye daha fazla göçmen alınacağını duyurmuştu. Bu önce bakanlığın yayınladığı ilk yarıyıl ekspres giriş sistemi performans raporunda belirtilmişti. Dahası bakanlık sözcüsü ilk yapılan ekspres giriş çekilişlerinde minimum gerekli CRS puanlarının Kanadalı bir işverenden iş teklifi sahiplerine talep olması sebebiyle yüksek olduğunu belirtiyordu. Bu adaylar sadece iş teklifleri olduğu için aldıkları CRS puanına ek olarak 600 puan almışlar ve kolaylıkla seçilmişlerdi. Bu tespit CIC raporunda da teyit edilmiş ve ilk çekilişlerde alınan adayların genelde Kanada’da çalışma izniyle yabancı işçi olarak zaten çalışan adaylar olduğu belirtilmişti.

İlk aylarda 600 ve üzeri CRS puan sahibi adayların seçilerek azaltılması sonrasında göçmenlik davetiye mektubu (ITA) alabilmek için gerekli minimum puan Mart ayı sonunda 453’lere kadar düşmüştü. Eylül ve Ekim aylarında yapılan 17 ve 18 inci çekilişlerde minimum gerekli puan seviyesi 450 seviyelerinde seyretti.

İş teklifi olup ta yüksek CRS puanı olan adayların dışında iş teklifi olmayan 600’ün altında adaylarında ekspres giriş sisteminde seçilerek ITA aldığını görüyoruz. CRS puan seviyesi bugün hala yüksek sayılır. Bunun da sebebinin birçok eyaletin adaya artı 600 puan kazandıracak ekspres giriş eyalet aday programlarını (PNP) başlatmamış olmaları. 600 puana denk olan iş teklifi ya da eyalet aday sertifikası alan adayların ortaya çıkması ve 2014 itibariyle biriken dosyaların eritilmesiyle IRCC’nin de dediği gibi ekspres giriş sistemi Kanada’nın göçmen alacağı tek kanal haline gelecek. Kanada yıllık hedef sayıya ulaşacağı tek kanal olmasıyla birlikte ekspres giriş sisteminde seçilecek adayların minimum puan seviyeleri de zamanla düşecek. Düşecek diyoruz çünkü düşmezse Kanada toplam nüfusunun yüzde 10’una tekabül eden ve ülkeye almayı arzu ettiği göçmen sayısına ulaşamaz.

13 Kasım 2015’te bakanlıkça düzenlenen 20 inci ekspres giriş çekilişinde 484 ve üzeri CRS puan sahibi olan 1506 adaya ITA gönderildi. 19 uncu çekilişte minimum CRS puanı 489 seviyesindeydi. CRS puanının bir önceki çekilişlere göre düşmesinin yanında 20 inci çekiliş Kanada’nın yeni Başbakanı Justin Trudeau tarafından atanan göçmenlik bakanı Jochn McCallum döneminde yapılması özelliği taşıyor.

Yeni hükümet şu an mültecilerle uğraşıyor ve 2016 Şubat ayına kadar 25.000 Suriyeli mültecinin Kanada’ya yerleştirilmesi çalışmalarını yürütüyor. Her ne kadar mültecilerle meşgul olduğunu söylesek te son çekilişte puan seviyesinin düşürülmesinin hükümetin bu konuda bir şeyler yapacağının işareti olduğunu söylemeliyiz.

Başbakan Trudeau yazdığı bir mektupta göçmenlik bakanı McCallum’dan göçmenlik bakanlığının öncelikleri konusunda bilgilendirme yaparak ekspres giriş sisteminde Kanada’da kardeşleri olan yabancılara ek puan verilmesi talimatını verdi. Bu Trudeau’nun genelde göçmenlik sistemine özelde ekspres giriş sistemine ilk müdahalesi sayılabilir. Bu göstergeyi kullanarak bundan sonraki yeni çekilişlerde bazı değişiklikler görebiliriz.

357 puan alarak ekspres giriş sistemi aday havuzuna yerleşmiş bir banka müdürünün beni arayıp neden hala seçilen adayların sahip oldukları minimum puanın 400’ün altına düşmediği sorusuna verecek cevabım şu an için yok. Düşeceğine inanmakla birlikte ne kadar ve ne zaman düşeceği konusunda bir yorum yapmamı sağlayacak kanıtta maalesef yok. Son haftalarda gördüğümüz şey ekspres giriş sisteminde düşük puan alan adayların sisteme giriş yapma çekinceleri ve havuza yerleşen düşük puanlı adayların endişeleri. Mesela ben 400 puan altında olan adayları temsil etmeye sıcak bakmıyor ve kabul etmiyorum.

Göçmenlik sistemine giriş yapacak ya da yapmış olup ta puanı 400’ün altında olanlara şimdilik söyleyeceğim şey sabırlı olmaları. Göçmen adaylarından beklenen minimum gerekli puan mutlaka düşecek ama ne zaman? İşte tüm mesele bu.

Murat Kandemir, 30 Kasım 2015