Kanada Göçmenlik Başvurusunun Tıbbi Sebeplerle Reddedilmesi

Kanada göçmenlik başvurularında adayların sağlık sebeplerinden dolayı başvuruları reddedilebilir.

Kanada göçmenlik, mülteciler ve vatandaşlık bakanlığı onaylı bir hastanede yapılacak sağlık muayenesi her türlü göçmenlik başvurularında adaylardan istenen ön şartlardan birisidir. Sağlık muayenesinde adayın ciddi bir hastalığı ya da tıbbi bir durumunun olması ve bu hastalığı ya da tıbbi durumu yüzünden Kanada sağlık ve sosyal hizmetlerden aşırı yararlanması ihtimali kişinin Kanada’ya tıbbi sebepler yüzünden kabul edilmez (medically inadmissible) olarak tanımlanmasına yol açar ve yaptığı göçmenlik başvuru reddedilir.   

Tıbbi sebeplerle göçmenlik başvurularının reddi özellikle anne-baba sponsorluğu (PGP) başvurularında da sıkça rastlanılan durumlardandır. Anne-babaların yaşları daha ileri olduğundan sponsorluk başvurunun tamamlanmasını beklerken herhangi bir hastalığa yakalanması ve muayene esnasında hastalığın bulunması oldukça görülen durumlardır. Örneğin anne ya da babanın göğüs kanseri gibi ciddi bir hastalığının bulunması Kanada Göçmenlik, Mülteciler ve Vatandaşlık Bakanlığı’nın (IRCC) yapılan başvuruyu red etmesine yol açar.

Ciddi hastalık durumu yukarıda da belirttiğimiz gibi tıbbi açıdan adayın Kanada’ya kabul edilmezliği (medical inadmissibility) anlamına gelir. Örneğimizden gidersek göğüs kanseri gibi ciddi hastalık mağduru kişinin Kanada’ya vardığında pahalı kemoterapi ve cerrrahi tedaviler yüzünden Kanada sağlık ve sosyal hizmetlerinden aşırı derecede yararlanacağı düşünülür.

Tıbbi kabul edilmezlik durumu Kanada Göçmenlik ve Mülteci Koruma Yasası’nın (IRPA) Madde 38(1)(c) hükmünde açıkça belirtilmiştir.

Annesi-babası tıbbi kabul edilmezlik durumu yüzünden sponsorluk başvurusu reddedilen kişi IRCC’ın ret kararı Göçmenlik Temyiz Şubesi’nde (IAD) temyiz edebilir.

Olaya bir de şu açıdan bakalım. Sağlık sebeplerinden dolayı kabul edilmez olduğu için reddedilen bir gögüs kanseri göçmen adayının tedavisini bitirdiği ve kanserden kurtulduğunu varsayalım. Artık herhangi bir semptom görülmemekte ve dolayısıyla kanser tedavisi tamamlandı. Peki bu durumda ne olacak? Sponsor olan kişi annesinin hastalığı sebebiyle red edilen sponsorluk başvurusunu annesinin iyileştiğini öne sürerek tekrar açabilir mi? Açarsa kazanabilir mi?

Vize ofisinin dosyanın yeniden açılması başvurusunu kabul etmesi ihtimal dışındadır. Başvuru sahibinin annesine gögüs kanseri teşhisi konması ve pahalı kemoterapi ve cerrahi tedavi yönetmleri kullanma olasılığı asıl başvurunun ret edilmesine yol açmıştır ve bu ret kararı yasal mevzuata uygundur. Eğer ret kararı sonrasında IAD’ye temyiz başvuru yapılmış ise vize ofisi bu sürecin bitmesini bekleyecektir.

Böyle bir durumda ret kararına karşı yapılacak en doğru yol başvuruyu geri çeviren vize ofisine başvurunun tekrar açılması müraacatı yapmak değil de IAD’ye temyiz başvurusu yapmaktır. IAD ofisinde temyiz başvurusu yaparak başvurusu hastalık yüzünden ret edilen kişinin tedavisinin yapıldığı, doğru teşhis konulduğu, bundan sonra sağlık ve sosyal hizmetlerden ne derecede yararlanacağı gibi konular daha iyi savunulabilir ve gerekirse özel muafiyet (insani ve şefkat temellerinde bir muafiyetten bahsediyoruz) başvurusu da yapılabilir.

Bu örnekteki gögüs kanseri teşhisi tartışılamaz fakat hastanın şu anki durumu, tedavi durumu, hastalığın seyri, bundan sonraki sağlık ve sosyal hizmetleri kullanım sıklığı ya da beklentisi tartışılabilir. 

Bu bağlamda IRPA’nın 38inci Maddesini tekrar hatırlayalım. 38 Madde

(1) Yabancı birinin ülkeye girişi sağlık sebeplerinden ret edilir, eğer sağlık durumu….

(c) makul sebeplerle sağlık veya sosyal hizmetlerden aşırı yararlanma talebinde bulunmasını gerektiriyorsa.

Vurgulanan “aşırı yararlanma talebi” (excessive demand) Göçmenlik ve Mülteci Koruma Yönetmelikleri (IRPR) 1(1) maddesinde şöyle tanımlanıyor.

(a) 10 yılı aşmamak şartıyla sağlık giderlerinin 5 yıldan daha fazla süre için de oluşacağına dair bir bir kanıt olmadığı sürece, Bu Yönetmelikler uyarınca gerçekleştirilen tıbbi muayeneden sonraki beş senelik sürede Kanadalılar için önceden hesaplanan ortalama sağlık ve sosyal hizmet servis harcamalarından daha fazla bir harcamaya sebep olacak sağlık ve sosyal yardım hizmetlerinden yararlanma talebi ya da

(b) hasta bekleme listelerine ve Kanada ölüm oranlarını arrtıracak ve sonuç olarak Kanada vatandaşlarına ve daimi oturum sahiplerine zamanında hizmet verilmesini önleyecek şekilde sağlık ve sosyal hizmetlerden yararlanma talebi.

Yönetmeliklere göre sağlık ve sosyal hizmetlerden yararlanma ölçümünde anahtar nokta en son yapılan sağlık muayenesinden başlayan beş ya da 10 yıllık süredir.  

Yukarıda anlattığımız üzere hastalığı sebebiyle başvurusu kabul edilmeyen hastanın hastalığının seyri (prognosis) temyiz konusu olabilir. Bunu desteklemek için temyiz eden kişinin tedavi gördüğüne, sonuçta kanserden tamamen kurtulduğuna ve artık herhangi bir tıbbi bakıma ihtiyaç duymadığına dair tıp raporlarını ve belgelerini sunmak zorundadır. Teşhis ve tedavi sürecine dair sağlık kayıtları da başvuruyu sağlık sebebiyle reddeden sağlık görevlisinin aleyhte değerlendirmesine karşı çıkmak için kullanılabilir.

IAD temyiz duruşmasında davanın incelenip artık kişinin göğüs kanseri olmadığının ispat edilmesi her zaman yetmeyebilir. Bunun sebebi fazlaca yararlanma talebinin beş ila 10 yıl arası bir dönemde aranıyor olmasıdır. IAD temyiz süreçlerinde bazı hastaların kanserden kurtulduğu ve tamamen iyileştiği iddia edilmişse de IAD, kişilerin bu hastalıktan kurtulmadığı fakat “durumlarının stabil olduğu” ve her üç ayda bir tıbbi çekaplara ihtiyaç duyacağı ve göğüs kanserinin nüksetme ve hayatta kalma oranlarını dikkate alarak değerlendirir. IAD’ye göre aşırı talebin görüleceği minimum beş yıllık kapsam göz önüne alındığında kanser hastasının şu an tamamen iyileştiği veya bu beş yıllık süreçte aşırı sağlık hizmetleri talebi olmayacağını iddia etmek için daha çok erken.

IAD temyiz davalarında özel bir muafiyet (special relief) başvurusu da yapılabilir. Bu başvurularda, anne-baba sponsorluk başvurularında başvuran kişinin sponsor edilen kişiye olan akrabalık derecesi, sponsorluk başvurusunun sebebi ve sponsor ve başvuran kişinin genel durumları, aile desteği, sponsor edilen ile sponsor eden arasındaki bağımlılık, varsa karardan etkilenecek çocuğun yüksek yararı, Kanada sağlık sisteminin aşırı sağlık hizmeti talebinden korunması da dahil olmak üzere ilgili yasanın (IRPA) amacı ve Kanada’da aile birleşimi gibi faktörler göz önüne alınır.

Tıbbi sebeplerden dolayı başvuru reddinde ülkeye kabul edilmez sayılan kişinin sağlık durumu ve ilk fiziksel muayeneden bu yana görülen iyileşmeler kesinlikle göz önüne alınması gereken bir faktördür.

Medikal kabul edilmezlik davalarında kişinin başarılı bir şekilde tedavi görmesi ve hastalığın tedavi edilmesi gibi durumlar göz önüne alınmakla birlikte adayın tıbbi sebeplerle ret edilmesi kanunen geçerli olmakla birlikte davaya konu olan kişinin içinde bulunduğu şefkat ve insani faktörler göz önüne alınmalıdır.

Kısacası tıbbi kabul edilmezlik kararlarının temyize götürülmesi ve ayrıca temyiz davalarında özel sebeplerden dolayı muafiyet istemek oldukça kapsamlı bir savunma gerektirir. Bazı davalarda temyiz başvuru sahibinin sağlık hizmetlerinden aşırı yararlandığı ya da yararlanacağı belirlenmişken bu yararlanmanın maliyetinin hastalığın iyileşmesi sebebiyle ortalama bir Kanadalının sağlık maliyetlerinden aşağı olacağına dair bir kanı oluşmasıyla başvuru sahibine özel muafiyet verildiği de görülmüştür.

Sağlık sebebiyle göçmenlik başvurunuz reddedildiğinde önce IAD departmanında temyiz başvuru yapmalısınız. Bu başvuruda davanızı sıkı bir şekilde savunmaya hazırlıklı olun.

Murat Kandemir, 11 Şubat 2016