Amerika-Kanada Arası Seyahatlerde Yeni Dönem

Kanada hükümeti ABD sınır giriş çıkışlarının daha pürüzsüz ve etkin yapılması çalışmaları kapsamında tasarlanan Giriş-Çıkış İnsiyatifi hakkında bir duyuru yayınladı.

Kanada hükümeti ülkeye giriş yapan tüm ziyaretçilerin biyografik bilgilerini topluyor fakat Kanada’dan çıkış yapan ziyaretçiler hakkında herhangi bir bilgi toplanmıyor.

Kanada ve ABD ülkeleri öteden beri sınır geçişi yapmak isteyen üçüncü ülke vatandaşları, Kanada ve ABD daimi ikamet sahiplleri hakkında biyografik bilgi alış verişi yapıyorlar. Bu durumda bir ülkeye giriş diğer ülkeden çıkış anlamına geliyor.

Her iki ülke de günde 16 ila 19 bin ziyaretçinin giriş kayıtlarını paylaşıyorlar. Bu bilgi alış verişi seyahat eden kişinin ülke giriş çıkış yapmasını zorlaştırmadan yapılıyor.

Komşu iki ülke arası bilgi alışverişi Kanada ve ABD vatandaşı olmayan kişilerden oluşmakla birlikte Kanada ülkeyi terkeden kişiler hakkında herhangi bir somut bilgi toplamıyor.

15 Haziran’da Kanada Göçmenlik, Mülteciler ve Vatandaşlık Bakanlığı (IRCC) internet adresinde detayları yayınlanan öngörülen değişiklik Kanada sınır güvenliğinin arttırılması maksadıyla Kanada’dan çıkış yapan tüm seyahatçiler hakkında temel bilgi toplanması şeklinde olacaktır. Yeni uygulamayla gerçek ziyaretlerde gecikme olmaması amaçlanmaktadır.

Bu uygulama kararı Başbakan Trudeau ve Başkan Obama’nın Washington’daki buluşmasında alınmıştı. Başkan Obama iki ülkenin özellikle sınır geçişleri konusunda karşılıklı işbirliğini derinleştireceğini vurgulamıştı.

İki ülke arası giriş-çıkış uygulamasının revize edilmesinin özellikle Kanada Sınır Güvenliği Teşkilatı’nın (CBSA) ülke için riskli görülen kişilerin ve malların (kaçaklar, cinsel suç işleyenler, insan ve uyuşturucu kaçakçıları ve yasadışı maddeler vs.) Kanada’dan daha çıkmadan engelleyebilmesine olanak tanıyacağı düşünülüyor. Bu sayede özellikle çocuk kaçırmaların ya da çocukların evden kaçmalarının önüne de geçilebilecek. Ayrıca tehlikeli ya da ticareti yasak maddelerin yasadışı bir şekilde ülkeden çıkarılması engelleneceği gibi ülkeden ayrılma zamanı gelmiş fakat ayrılmamış kişilerin de takip edilmesi mümkün olacak.

Göçmenlik görevlileri artık ülkedeki kişilere odaklanacak ve ülkeyi terkeden kişiler hakkında gereksiz yere tutuklama ya da soruşturma dosyaları açılmayacak. Görevliler artık Kanada göçmenlerinin daimi ikamet veya vatandaşlık yasasındaki ikamet şartlarını yerine getirip getirmedikleri daha kolay tespit edecek. Ülke giriş çıkışları takip edildiği için gümrük ve vergi muafiyetleri daha kolay incelenecek ve Kanada göçmeni ve vatandaşlarının Kanada dışındayken almakta olduğu sosyal yardımlara uygunluğu daha kolay teyit edilecek.

Tabi Kanadalıların özel bilgilerinin paylaşılması konusunda çeşitli eleştiriler de yapılıyor. Yapılan duyuruda Kanada hükümetinin giriş çıkış insiyatifi uygulamasında Kanadalıların bireysel hak ve özgürlüklerinin koruyacağı tahhüdünde bulunacağı notu da düşüldü.

Kişilerin ülkeden çıkış bilgisi Kanada kanunlarına ve özellikle Kişisel Hayatın Gizliliği ve Gümrük Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca paylaşılacak.

Bilgi paylaşımı uygulaması bilgi paylaşımı yapacak kurumların CBSA ile karşılıklı işbirliği yapması sonrasında mümkün olacak. Bu anlaşmalar bilginin nasıl kullanılacağını belirleyecek ve kişilerin özel hayatının korunmasını sağlayacak.

Hükümet, öngörülen Giriş-Çıkış İnsiyatifinin uygulanması kapsamında Özel Hayatın Gizliliği Ofisi (OPC) Komisyoneri ile işbirliği yapacak. Tüm federal kurumlar OPC’ye Özel Hayatın Gizliliği Etki Değerlendirmesi sunmak ve özel hayat ile ilgili bilgilerin CBSA ile paylaşılmasının muhtemel riskleri ve bu risklerin en aza indirilmesi konusundaki çalışmaları hakkında bilgi sağlamak zorunda.

Bilgi alışverişinin tam işlerlik sağlaması için gerekli hukuksal düzenlemeler yapılacak. Bilgi paylaşımı ile ABD ve Kanada vatandaşları da dahil olmak üzere tüm ziyaretçilerin temel biyografik bilgilerini kapsayacak.

CBSA bundan sonra ülkeyi terkeden tüm ziyaretçilerin de biyografik bilgilerini toplayacak. Çıkış bilgileri havayolu şirketlerinin elektronik yolcu manifestolarından elde edilecek. CBSA yolcu manifesto bilgilerini ABD ile paylaşmayacak.

Kanada bu giriş-çıkış insiyatifi konusunda çeşitli çevrelerin bilgi, yorum ve önerilerini alacak.

Biyografik giriş bilgisi (kara yoluyla) kişinin adı, soyadı, doğum tarihi, uyruğu, cinsiyeti, seyahat belgesi çeşidi, belge numarası ve belgeyi düzenleyen ülkenin adı gibi bilgilerden oluşuyor. Bu bilgilere Kanada’nın başlatacağı Giriş-Çıkış İnsiyatifi ile ziyaretçinin giriş yaptığı sınır kapısının ismi, giriş tarih ve saati bilgisi de eklenecek.

Biyografik çıkış bilgisi (havayoluyla) ise yine kişinin adı, soyadı, doğum tarihi, uyruğu, cinsiyeti, seyahat belgesi çeşidi, belge numarası ve belgeyi düzenleyen ülkenin adı gibi bilgilerden oluşuyor. Bu bilgilere artık ziyaretçinin hangi havalimanından ne zaman ayrıldığı ve uçuş sayısı gibi bilgiler  havayolu şirketlerinden elde edilerek eklenecek.   

Bu yasa tasarı geçip kanunlaştığında Kanada, bir kişinin ne zaman ve nereden ülkeye giriş yaptığını ve ne zaman ve nereden ülkeyi terkettiğini bilecek.

Kanada sizi izliyor.

Murat Kandemir, 29 Haziran 2016