Toronto Yasadışı Göçmenlere ‘Sığınak’ Oldu

Toronto kendisini ‘sığınak şehir’ olarak ilan ederken yasadışı göçmenlere statüsüne bakılmaksızın hizmet götürecek ilk Kanada şehri oldu.

Toronto İl Meclisinde görüşülen Birlik Şehri (Solidarity City) yasa teklifi Perşembe günü toplanan şehir konseyinde yapılan oylama sonrası kabul edildi. Şimdi tüm belediye çalışanları eğitimden geçirilecek ve artık illegal göçmenler polise teslim edilme korkusu yaşamadan çeşitli belediye hizmetleri alabilecek.

Toronto’da yaklaşık 200,000 kişinin yasa dışı olarak yaşadığı sanılıyor. 

Toronto kendini ilk sığınak Kanada şehri ilan ederek Chicago, New York City ve San Francisco gibi şehirlerin de yer aldığı bu statüdeki diğer 36 ABD sığınak şehri liginde yerini aldı.

Alınan kararın bir şehir için doğru yolda olduğunun bir kanıtı olduğunu düşünenler de var. Şehir Konseyinin büyük çoğunluğu tasarıyı kabul ederek desteklerini gösterdiler.

Konu ile ilgili fikirlerini belirten Ryerson Üniversitesi Göçmenlik ve Yerleşim Araştırmaları programı Doçenti Harald Bauder’de kararın bir şehrin doğru yolda olduğu gösteren dev bir adım olduğunu ve artık Toronto’nun hak sahibi olanlarla olmayanları ayırmayan ve sürekli gelişimde bulunan bir şehir olmasına katkıda bulunduğunu düşünüyor.

Ayrım yapmanın parçalamaya sebep olacağını ve bunun da bir ikinci-sınıf vatandaş sınıfını yaratacağını düşünüyor. Toplum içinde diğer problemlerin ardından geleceğine inanan Harald bunun sonucunda her türlü istismarın olacağına inancı tam.

İl meclisinin bu kararının zamanlaması da çok manidar çünkü 2015 yılında ülkede çalışan birçok işçinin dört yıllık çalışma izinleri bitmiş olacak ve bu sürede göçmenlik statüsü elde edemeyenlerin büyük çoğunluğu yasadışı olarak ülkede yaşamaya devam edecek.

Karara karşı itiraz edenler de az değil. Toronto şehrinin kafasını kuma sokmadan etrafındaki realiteye göre davranması gerektiğini düşünerek kararı eleştirenler de var.

Toronto sokaklarında aslında önceden benzer bir uygulamaya yürürlüğe konmuştu. Ülkede illegal yaşayan fakat statüsü olmadığı için polise başvuramayan ve her türlü istismara uğrayanların olması üzerine –özellikle sınır dışı edileceği korkusu ile polise başvuramayan aile içi şiddete uğrayan eşler için– “sorma, söyleme” (dont’t ask, don’t tell) isimli bu uygulama geliştirilmiş ve bu proje ile insanların yasal statülerine bakılmaksızın polis hizmetlerinden yararlanabilmeleri hedeflenmişti. Fakat uygulama birçok yerde yetersiz kaldı.  

“Sığınak” olarak ilan edilen Toronto artık iltica davasını kaybedip ülkeden sınır dışı edilmeyi bekleyenlerin ve oturum müsaadeleri bittiği halde hala ülkede kaçak olarak bulunanların yakalanıp sınır dışı edilme korkusu yaşamadan şehrin sunduğu sağlık, parklar, kütüphane, güvenlik gibi hizmetlerinden yararlanabileceği bir şehir oluyor.

Oylamada kabul oyu verenlerden meclis üyesi Joe Mihevc kabul edilen yeni şehir politikası konut, gelir, maddi sosyal yardım ve iş güvenliği gibi eyalet ya da federal sorumluluklarda verilen hizmetleri kapsamayacağını da ifade etti.

Önceden beri göçmenlik konusunda hizmet veren sivil toplum kuruluşları şehrin “sığınak” statüsü alması için çaba gösteriyordu.

Kararı şiddetli şekilde eleştirenlere göre belgesiz olarak Kanada’da yaşayanlar hükümetin hiçbir hizmetini hak etmiyorlar. Yasayı eleştirenler böyle bir politikanın ülkede yasadışı yaşayanları yüreklendireceğini ve Kanada’ya resmi yollardan gelenlere haksızlık olacağına inanıyorlar.

Hatta böyle bir uygulamanın dünyaya “Kanada’ya gelmek için kanunları çiğneyebilirsiniz. Merak etmeyin Toronto şehri sizin suç ortağınız olacak” mesajı verildiğini iddia ediyorlar.

Şehir konseyi aynı zamanda Ottawa’dan belgesiz göçmenlere ilişkin sağlık hizmetlerine, acil servis ve devlet konutlarına ulaşım gibi konularda af programı oluşturmasını istedi.

Kararın güzel tarafı şehirde yaşayan illegallerin varlığını resmi olarak kabul etmek anlamına gelmesi. Bir şekilde bu şehri seven insanlar oturumları bittiğinde ülkelerine dönmek istemiyorlar. Kanada’da bulundukları sürede bu şehirde bir hayat kuruyorlar. Kurdukları düzeni bozup ülkelerine geri dönmeyi göze alamıyorlar.

Bu şehri seven ve çalışıp ailesine bakanların en azından temel hizmetlerden faydalanması gerekiyor. Sosyal bir şehir tüm sakinlerini kucaklamalı ve en temel ihtiyaçlarını karşılamalı diye düşünüyorum.

Murat Kandemir, Member of ICCRC,  5 Mart 2013