Peki Kanada’da Senin Oyun Kime?

Kanada genel seçimleri yaklaşıyor. Tüm partiler Ekim ayında düzenlenecek 42 inci genel seçimlerinde daha çok oy alabilmek için hazırlıklarını yapıyorlar. 

Peki senin oyun kime?

Muhafazakar parti (Conservatives Party) başkanı Stephen Harper’mı senin oyunu kazanacak yoksa seni Liberal parti başkanı Justin Trudeau’mu kandıracak? Kimbilir belki Tom Mulcair’e oy vereceksin.

Eğer hala kime oy vereceğine karar vermediyseniz bir an önce verin derim. Sadece Kanada’da değil tüm dünyada çok önemli gelişmeler yaşanıyor. Uluslararası terörizm artık eskisinden daha görünür olmaya başladı. Vatandaşlarının güvenliği ve ülkenin iç huzurunu korumak adına tüm ülkeler benzer yasal düzenlemelere gidiyor. Türkiye tartışmalı iç güvenlik yasa tasarısını onaylarken eş zamanlı olarak Kanada’da yine tartışmalı C-51 güvenlik yasası yürürlüğe giriyor.

Kanada’nın iş başındaki federal Stephen Harper hükümeti göçmenlik ve vatandaşlık sisteminde oldukça tartışmalı birçok yasaya ve yönetmeliğe imza attı.

İnsanlar aslında iş güç peşinde pek te siyasetle ilgilenmiyor. Ama uygar vatandaş olmanın bir gereği de partilerin seçim vaatlerinden haberdar olmak ve seçim zamanı oy kullanmak. Demokrasilerde vatandaşların siyasette söz sahibi olmasının sandıkta oy kullanmaktan başka yolu yok. Sivil toplum gücü ve bu gücü etkin olarak kullanmak farklı bir yol olabilir ama siyasette söz sahibi olmanın en garanti yolu oy vererek siyasete yön vermek.

Kimileri göçmenlerin en çok oy verdiği Liberalleri güvenilmez şeffaf bulmuyorken eskiden göçmenlerin şiddetle kaçındığı muhafazakar parti şimdi tüm etnik ve göçmen oylarına sahip olmak için yeni stratejiler belirliyor.

Bu seçimlerde özellikle Geniş Toronto Bölgesi (GTA) oyları çok önemli. Uzmanlar tüm partilerin GTA bölgesi vatandaşlarının oylarını alabilmek için özel çaba göstereceğini söylüyor.

Bu bölgede çok göçmen vatandaş yaşıyor. Etnik oylara talip olan partiler bölgede yaşayan etnik oyları alabilmek için kıyasıya yarışacak.

Şimdi partilerin bazı vaatlerine bakalım.

Muhafazakar parti başkanı ve aynı zamanda başbakan Stephen Harper Kanadalılara özellikle istihdam yaratma ve ekonomik büyüme sözü veriyor.

Daha önce duyurdukları ekonomik eylem planı çerçevesinde Kanada ekonomisinde küresel ekonomik durgunluk esnasında ortalama bir milyon yeni istihdam alanı açtıklarını belirten Stephen Harper G7 ülkeleri içinde istihdam yaratmada en iyi ülke olduklarının altını çiziyor. Harper hükümeti daha fazla istihdam yaratma ve ekonomik büyümeye vergileri düşük tutarak, Kanadalıların iş bulmalarını sağlayarak, yol, köprü ve diğer önemli altyapı yatırımları yaparak ve 2015 bütçesini tutturarak ulaşmayı hedefliyor.

Harper hükümetinin planları çerçevesinde küçük ve orta işletmeler için kredi bulunması ve onlara istihdam yaratması için destek olunması, yeni iş eğitimleri verilmesi, açık iş pozisyonlarından öncelikle işsiz Kanadalıların yararlanmasının sağlanması, Kanada geçici işçi programının Kanadalıların ve Kanada ekonomisinin yararına revize edilmesi ve özellikle yol, köprü ve temiz su kaynakları için tekrar yatırım yapılması gibi adımlar var.

Orta sınıfın durumunu iyileştirmeyi hedefleyen Liberaller ise hedefleri aileler üzerinden şekilleniyor. Ailelere çocuk büyütmelerinde maddi destek olunması ve aylık verilen çocuk vergisinin (child tax) 533 dolara kadar yükseltilmesi sözünde bulunuyor.  Orta sınıf için vergi indirimi sözü veren Liberaller kurulacak liberal hükümetin 200.000 dolar ve üstü kazananların yüzde 33 vergi vereceği yeni bir vergi dilimi uygulayacağı ifade ediliyor. Liberallerin hesaplarına göre bu dilim sayesinde her kişi yılda 670 dolar daha az vergi ödeyecek ve özellikle aileler yılda 1.350 dolar daha kazançlı olacaklar.

Liberallerin oluşturmayı planladıkları vergi dilimleri ve oranları şöyle olacak: 0-44.701 dolar arası gelir için yüzde 15 vergi alınması planlanırken, 44.701 – 89.401 dolar arası için yüzde 20,5 ve 89.401-138.586 dolar arası gelir için yüzde 26 vergi oranı uygulanması planlanıyor. Dördüncü dilimde 138.586-200.000 dolar arası gelir için yüzde 29 ve en üst gelir dilimi olan 200.000 dolar ve üstü için yüzde 33 dolarlık vergi oranları uygulanacak.  

Efsane adam Jack Layton’un Yeni Demokrasi Partisi (NDP) Tom Mulcair başkanlığında yürüttüğü seçim vaatleri özellikle çocuk bakım yardımı üzerinde bulunuyor. Anne-babaların çocuk büyütmeleri için herkesin çocuklarının bakımının üstleneceği ve annelerin kariyerlerine devam edebilmeleri hedefleniyor. Her bir çocuk için devlet çocuk bakım ücreti günlük 15 doların altında olacak.

NDP, işsizlik sigortasının (EI) her işçi tarafından alınabilmesi ve uygunluk kriterinin esnetilmesi sözünde bulunuyor. Ayrıca federal minimum çalışma saat ücretinin 15 dolara yükseltilmesi iddiasında da bulunuyor.

Toronto, Vancouver ve Montreal gibi mega kentlerde göçmen oyları belirleyici olmaktadır. Şehirlerin demografileri sürekli değişmekle birlikte Vancouver ve Toronto özellikle çok kültürlü bir mozaik arz etmektedir. Kanada’daki siyasi partiler büyük şehirlerde daha fazla oy alabilmek için göçmenleri de hesaba katmaktadırlar.

Geleneksel olarak göçmen oyları daha çok liberallere giderken son zamanlarda bazı göçmen oylarının NDP ve Muhafazakar partiye kaydığı da gözlemlendi.

Büyük şehirlerde yaşayan göçmenler güneydoğu Asya ülkelerinden Balkanlara kadar çeşitli ülkelerden gelen göçmen vatandaşlarından oluşuyor. Daha belirli konuşmak gerekirse partilerin Pakistan, Hindistan, Filipinler, Çin, Hong Kong ve güney Amerikalılar başta olmak üzere tüm göçmen vatandaşlara özel söylem geliştirmeleri gerekiyor.

Siyasi partiler Kanada’daki etnik oyları istiyorlar. Bir göçmen olarak partilerin hem bildirgelerini okuyun hem de vaatlerini iyi dinleyin derim. Oy güçtür.  

Tekrar soruyorum? Kime oy vereceğinize karar verdiniz mi?

Murat Kandemir, 13 Haziran 2015