Kanada’da Telefon Dolandırıcılarına Dikkat

Özellikle yeni Kanada vatandaşı olanları hedef alan dolandırıcılar Mayıs 2015 itibariyle yürürlüğe giren ve oldukça tartışma yaratan Kanada vatandaşlık kanununu (C-24)  kullanarak çiçeği burnunda vatandaşları arayarak tehdit ediyor ve ülkeden sınır dışı etmemek için para istiyorlar.

Vatandaşları arayan kişiler kendilerini Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı (CIC) yetkilisi gibi tanıtıyor, arananlardan bazı formlar doldurması isteniyor ve istediklerinin yapılmaması halinde ülkeden kovulacağı tehdidinde bulunuyor.

Sadece yeni vatandaş olanlar değil yıllarca Kanada’da yaşayanlarda aranıyor. Aranan kişiye özel bazı şahsi bilgiler paylaşıldıktan sonra güven kazanılıyor ve yeni vatandaşlık kanunun bazı maddelerinden bahsedilerek kayıt işlemi yapılması (register) gerektiği ya da aranan kişinin form doldurması gerektiği gibi taleplerde bulunuluyor. Arayan kişi otoriter konuşuyor ve kanunun bazı maddelerinden bahsederek kendisini gerçekten bir göçmenlik memuru olduğuna inandırıyor.

Yeni vatandaşlık kanununun yürürlüğe girmesi sonrası kamuoyunda zaten ikinci vatandaşlığı olan Kanadalıların vatandaşlıktan kolayca çıkarılacağı hakkında bir yargı oluşmuş. Bu yargının üzerine göçmenlik bakanlığı yetkilisi olarak aradığı düşünülen birisinin ciddi bazı taleplerde bulunması yoksa vatandaşlığının geri alınacağını belirtmesi yeni kurbanların telefon dolandırıcılarının eline düşmelerine sebep oluyor.

25 Haziran’da gazeteci Ashley Csanady’nin National Post gazetesinde yayınlanan haberinde göçmenlik bakanlığı görevlisi sandığı kişiden telefon alan Fatima Ahmed’in hikayesi paylaşıldı. İsmini Richard Brown olarak belirten kişi Kanada Göçmenlik Bakanlığı yetkilisi olduğunu söyledi ve Misssissauga’da yaşayan Fatima Ahmed’ten bazı formları doldurmasını istedi. Ahmed’e kendisinin Kanada doğumlu olmayan bir Kanadalı olduğunu söyleyen kişi istenilenleri yapmasını aksi takdirde ülkeden sınır dışı edileceği tehdidinde bulundu.

28 yaşındaki Fatima Ahmed önce çok heyecanlandı ve telefonu kapattıktan sonra Google araştırması yaptığında arayan numaranın telefon dolandırıcıların kullandığı bir numara olduğunu görünce gerçeğin farkına vardı.

Ahmed arayan kişinin kanunlardan bahsetmesinden etkilenmiş ve arayan kişinin bir otorite olduğuna inanmıştı. Arayanların hem aradıkları kişi hakkında bazı bilgileri paylaşması hem de karmaşık hukuki dil ve referanslar kullanması aranan kişilerin telefon dolandırıcılığına kurban gitmelerini daha da kolaylaştırıyor. Aranan kişinin kanuni bilgi eksikliği de insanları dolandırıcıların hedefi haline getiriyor.

Şu an kamuoyunda güncellenen vatandaşlık yasasıyla (C-24) çifte pasaport sahibi Kanadalıların Kanada vatandaşlıklarının kolayca iptal edileceğine dair bir inanç var. Konuyla ilgili tam bir bilgi kirliliği yaşarken Kanada vatandaşı olmuş göçmenlerde alttan alta bir korku oluşmuş durumda. Bu durum dolandırıcıların bolca kullandığı bir malzeme haline geldi. 

Kanada’da 2015 Mayıs ayı itibariyle yürürlüğe giren yeni vatandaşlık yasası sonrası çeşitli çevrelerin de etkisiyle Kanada vatandaşlığının kişilerden kolayca geri alındığı iddiası ve tartışmaları yaşanıyor. Kanun gerçi sadece ciddi suç işleyen ve hem ulusal hem de uluslararası terörizm suçlamalarından hüküm giyenleri kapsasa da bazı çevreler yasanın göçmenlik bakanına çok fazla takdir yetkisi verdiği ve bunun sonuçlarından çok fazla kişinin etkilenebileceği iddiaları kamuoyunda bolca yer alıyor.

Telefon dolandırıcılığı Kanada’da yeni değil. Dolandırıcılar kendilerini sadece Kanada Göçmenlik Bakanlığı’ndan değil Kanada Maliye Bakanlığı (CRA) gibi resmi yerlerden arıyormuş gibi de davranabiliyorlar. CRA’dan arayan dolandırıcılar aranan kişinin ödemesi gereken bazı ücretleri ya da vergi borçları olduğunu iddia ederek onlardan maddi olarak yararlanmaya yelteniyorlar.

Kanada Kraliyet Polisi’nin (RCMP) Kanada Dolandırıcılıkla Savaş Merkezi (Canadian Anti-Fraud Centre) son zamanlarda hem CIC hem de CRA’dan arandığını düşünen mağdurlardan şikayet telefonları alıyor.

İşte C-24 yasasının çokça eleştirilmesi hatta Kanada vatandaşlığını kolayca iptal edebileceği eleştirilerinin kamuoyunda tartışıldığı bu günlerde yasanın kendisi telefon dolandırıcılarının kullanabileceği yeni bir konu haline geldi.

Sadece 2013’te dolandırıcılıkla savaş merkezine gelen telefonların dördü göçmenlikle ilgiliyken altısı vergi konusuyla alakalı olarak rapor edilmiş. 2014’te CIC’den arandığını düşünen 75 şikayet telefonu alınmış ve 1.251 şikayetçi ise kendilerini CRA’dan arandığını belirtmiş. Merkez 2015 yılında ise şu ana kadar 381 şikayetin CIC’den arandığı iddiasıyla rapor edilmiş ve 2.855 şikayette CRA’dan arandığı iddiasıyla yapılmış. Buradan anlayacağımız sonuç CRA kadar popüler olmasa da dolandırıcıların artık CIC’yi de sıkça kullanmaya başlaması.

Sabit hatlardan arayan dolandırıcıların resmi telefon numaraları aranan kişinin telefonlarında bile görünebiliyor ve bu da inandırıcılıklarını arttırıyor. CIC’den arandığını düşünen kişiler bu durumu CIC’ye de rapor ediyorlar.

Konunun farkında olan bakanlık aranan kişilerin telefon dolandırıcılarının ağına düşmelerini önlemek için bazı konulara açıklık getirdi. Bakanlığın verdiği en önemli mesaj CIC’nin insanları arayarak sınır dışı etmemek için özel bilgi istemedikleri ya da telefonda ödeme talebinde bulunmadıkları açıklamasıydı. Yani CIC görevlisi sizi arayıp sınır dışı edilmemek için şahsi bilgi talep etmiyor ya da ödeme yapmanızı istemiyor.

30 Haziran 2015’te bir genelge yayınlayan CIC tüm Kanada’da telefon dolandırıcılığı olaylarının yaşandığını belirterek kendilerini CIC görevlisi gibi tanıtan dolandırıcılara karşı dikkatli olunması konusunda kamuoyunu bilgilendirdi. CIC, bünyesinde çalışan görevlilerinin hiçbir şekilde telefonla şahsi bilgi ya da para istemediklerini vurguladı.

CIC ayrıca arayan kişilere SIN numaraları, kredi kartı ve banka hesabı gibi bilgilerin asla paylaşılmaması uyarısında bulundu. CIC, dolandırıcı olduğundan şüphelenilen kişilerin isimlerinin bakanlığın 1-888-242-2100 çağrı merkezi numarası ile teyit edilebileceğini de belirtti.

Tehdit edici bir telefon alan kişiler derhal telefonu kapatmalı ve durumu polise rapor etmelidir. Telefon dolandırıcılığı olayları ayrıca Kanada Dolandırıcılıkla Mücadele Merkezi’nin 1-888-495-8501 nolu telefonuna da ihbar edilebilir.

Kendini bilgilendir ve dolandırıcılara yem olma.

Murat Kandemir, 9 Temmuz 2015