Kanada Federal Mahkemesi Amerikalı Firari Askerin Davasını Kabul Etti

Kanada Federal Mahkeme ABD’li savaş karşıtı firari asker Jules Tindungan’ın temyiz başvurusunu kabul etti. Daha önce iltica başvurusunda bulunan ve davasını kaybeden firari askerin siyasi sığınma talebi davayı daha önce reddeden Göçmenlik ve İltica Kurulu (IRB) tarafından tekrar görülecek.

Firari askerin avukatı Alyssa Manning bu davanın 2008’den beri Birleşik Devletler askeri olup Kanada’da siyasi sığınma başvurusu reddedilen ve sonra Kanada Federal Mahkemeye temyiz başvurusunda bulunup kazanan 11’inci dava olduğunu söyledi.

Federal Mahkeme Birleşik Devletler ordusunun uluslararası savaş kurallarını ihlal ettiği yönündeki kanıtları görmezden gelemedi. ABD ordusunun uluslararası savaş suçları işlediği bir kez daha teyit edildi.

Kanada Federal Mahkeme’sinin siyasi sığınma talebi reddedilen Amerikalı asker kaçaklarının davasının tekrar IRB’de görülmesine hükmetmesi avukat Manning’i pek sevindiremiyor. Çünkü avukata göre Kanada’daki Muhafazakar Parti (Conservative Party) hükümeti savaş karşıtı firari askerleri suçlu olarak görüyor ve IRB’nin bu konuda tamamen bağımsız olarak karar veremeyeceğini düşünüyor.

Avukata göre Federal Mahkeme’nin alt mahkemenin verdiği negatif dava sonucunu bozarak iltica eden firari askerin davasının IRB’ye tekrar gönderilerek başka bir hakim tarafından görülmesi kararı bu kişiye siyasi sığınma hakkı verilmesi anlamını taşıyor.

Maalesef bu o kadar da kolay değil. Nitekim Muhafazakar Parti daha önce tüm göçmenlik görevlileri için yayınladığı bir tebliğde (Operational Bulletin 202) Tindungan gibi firari askerlerin uluslararası hukukun askerin hakları, sorumlulukları ve bazı kötü amaçlı askeri emirleri yerine getirmemesi gibi durumlarda ki görüşlerine karşın yine de suçlu sayılması gerektiğini belirtiyor.

Yani ne kadar delil getirirlerse getirsinler Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı bu asker kaçaklarının siyasi sığınma taleplerinin kabul edilmemesi gerektiğini düşünüyor desek yanlış olmaz.

25 yaşındaki Kaliforniyalı Jules Tindungan ABD ordusuna 2008’de katıldı. Afganistan’da 15 aylık hizmeti sonunda başka yer için istekte bulunmasına karşın savaşa katılması için yerinin değiştirileceğini öğrendi. Mahkeme gerekçeli kararında askerin gözaltına alınanlara işkence yapılması, sivil evlere baskınlar düzenlenmesi, sivil bölgelere “ayrım gözetmeden ve rutin” ateş açılması, şehir halkını korkutmak için ABD askeri araçlarına ölmüş tutsakların bağlanması gibi “şahit olduğu ve karıştığı” olaylar yüzünden görevi ret kararını “ahlaki ret” kapsamında aldığı yer aldı.

Kanadalı Nicole Burton ile evlenen ve Toronto’da demir işçisi olarak çalışmakta olan firari asker Tindungan Kanada’da kalmaya kesin kararlı. Tindungan Federal Mahkeme’nin IRB’nin “Cenevre Anlaşması ihlalleri hakkında oldukça fazla belgeyi” iltica dosyasına koymasına rağmen davasını ret ederek yanlış karar verdiğini onaylamasından dolayı oldukça memnun.

Tindungan geri gönderildiğinde ABD ordusunun kendisine adil davranmayacağını artık Federal Mahkeme’nin de inandığını düşünüyor.

Sonuç ne olursa olsun Tindungan motivasyonunu yüksek tutarak kendinden emin bir şekilde davasında ısrar ediyor.

2009 yılında Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanı Jason Kenny ABD firari askerlerin ilticalarını “asılsız siyasi sığınmacılar” olarak değerlendirmiş ve eleştirileri üzerine çekmişti.  

2009’da ABD ordusunda görevli ve Irak’ta hizmet etmiş firari asker Kimberly Riviera Kanada’ya iltica etmiş, davası kabul edilmemiş ve tüm temyiz yollarını denedikten sonra ülkeden sınır dışı edilmişti.

Bakanlık sözcüsü Alexis Pavlich, Federal Mahkeme’nin Tindungan davasını kabul etmesinden sonra kamuoyuna bilgi verdi. Sözcü tüm siyasi sığınma taleplerinin durum bazında ve “bağımsız” IRB tarafından değerlendirildiğini belirtti. Hepsinin reddedildiğini ve Federal Mahkeme tarafından da IRB’nin ret kararlarının kabul edildiğini ifade etti.

Alexis Pavlic uluslararası kabul edilmiş normlara göre ABD gibi demokratik bir ülkenin firari askerlerinin mülteci olamayacağına düşünüyor ve Başkan Obama Yönetimi’nin kendi askerlerine eziyet edeceğine de inanmıyor.

NDP partisi ise Muhafazakar Hükümet’in bu davalara karşı “siyasi sebeplerle” ve önyargı ile yaklaştığını düşünüyor ayrıca CIC tarafından ABD asker kaçakları hakkında yayınlanan tebliğin her bir davanın kendi değerine göre görülmesi gerektiği kuralını ihlal ettiğine inanıyor.

2008’de yapılan bir Angus-Reid kamuoyu araştırmasında ankete katılanların yüzde 67’si ABD firari askerlere Kanada’da ikamet izni verilmesini istemişti.

Asker kaçağı Tindungan’nın davası altı ay içerisinde IRB’de tekrar görülecek.  

Murat Kandemir, (Member of ICCRC), 26 Şubat 2013