Harper Hükümetinin Suriyeli Mülteci Sınavı

Kanada Harper hükümetinin 200 Suriyeli mülteciye kucak açması tam olarak ne anlama geliyor?

Yaklaşık 2,5 milyon insan Suriye’yi terk ederek çeşitli ülkelerde mülteci olarak olağanüstü zor şartlarda hayatlarını sürdürmeye çalışıyorlar.

Göçmen ülkesi olan ve tarihinde mültecilere insani yardım yapmakla bilinen Kanada Suriyeli mülteci trajedisinde kendisinden bekleneni verdi mi?

Arap baharı protesto ve gösterilerinin Suriye’ye ulaşması 2011 yılı Mart ayında oldu. Tüm dünya Beşar Esat rejiminin aynı Libya’da Albay Kaddafi gibi gitmesini ve Suriye’nin biraz daha demokratik devlet haline gelmesini bekliyordu.

Olmadı. Esat’ın kısa sürede gitmesine göre yapılan tüm hesaplar tersyüz oldu. Esat şimdi daha güçlü. Son bir yıldır Esat rejimi ve ona karşı savaşan muhalifler arasındaki çatışmalar yüzünden Suriye’deki evlerini terk eden yaklaşık 2,5 milyon kişi Lübnan, Ürdün ve Türkiye başta olmak üzere Irak, Mısır ve Cezayir’e sığınmış durumda.

Bu durum mültecilere kapılarını açan ülkelere maddi olarak ağır bir darbe vurdu. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) rakamlarına göre sadece Türkiye’deki Suriyeli mülteci sayısı 1 milyonu aştı.

İstanbul’da Aksaray gibi belli başlı yerler değil artık neredeyse her mahallede Suriyeli mülteciler görülüyor.

Avrupalı zengin ve gelişmiş ülkelerin aksine gelişmekte olan ekonomisiyle Türkiye bu yükü artık taşıyamıyor. Son derece zor şartlarda yaşıyorlar. Barınma, giyim, gıda ve eğitim gibi ihtiyaçları karşılanamıyor. Çeşitli illerde mültecilere karşı olaylar görülüyor. Suriye’de iç savaşın daha da uzun süreceği hesapları yapılırken mültecilerin daha uzun süre Türkiye’de kalacağı artık gün gibi ortada. Türkiye kendi hesaplarını bünyesinde uzun süre barınacak olan Suriyelileri hesaba katarak yapmalı.

Peki tüm bunların ortasında Kanada’nın yeri neresi?

BM organları ve STK’ları zengin ülkelerinden deyim yerindeyse sadaka dileniyorlar. Gelecek yardımlarla Suriye dışında Güney Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti, Filistin, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Burma, Haiti ve diğer ülkelerdeki fakirlik, şiddet ve doğal afet kurbanlarına yardım etmeye çalışıyorlar.

 

Zengin Kanada’yı  bu resmin neresine koyalım? Harper hükümeti Suriye’den 1.300 mülteciye kapılarını açacağını söylemişti daha önce. Ama bunlardan 1.100 mültecinin çeşitli kişi ve kurumlar tarafından özel olarak sponsor edileceğini biliyoruz. Bu da devletin sorumluluğunda getirilecek 200 mülteci demek. Geçenlerde CBC radyo programına telefonla bağlanan Kanada göçmenlik bakanı Chris Alexander’a bugüne kadar Kanada’ya kaç mültecinin geldiğini soruldu. Sürekli bir sayı vermekten kaçınan bakan program sunucusunun say ile ilgili ısrarlı soruları karşısında kesin bir rakam vermediği gibi telefonu yüzüne kapattı.

1300 mülteci alacağını söyleyen Kanada bu mültecilerin 1.100 tanesini özel olarak mülteci sponsor programı ile alacağına göre bunlardan sadece 200 mülteciyi hükümet destekli almış olacak.

Gelişmiş ve zengin ülke Kanada’nın devlet destekli olacağı mülteci sayısı sadece 200 kişi mi?

Neden bu kadar az? Yoksa Suriyeliler Kanada’nın yardım etmeyi arzu ettiği mülteci profiline çok mu uzak? Mesela tenlerinin rengi çok mu esmer? Dinleri çok mu farklı? Mesleki ve dil becerileri çok mu az? Yaşadıkları trajedi yeteri kadar ağır değil mi?

20. yüzyılın ikinci yarısında Kanada’nın bir “beyaz adam ülkesi” olduğu fikri terk edilmiş ve ülkeye eskisinden daha çok Asya ve Afrikalının girişine izin verilmişti.

1968-2008 arası İranlı, Vietnamlı, Şilili, Çek, Uganda’dan gelen İsmaililer gibi dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen siyasi sığınmacılar Kanada devletinin korunması altına alınmışlardır.

Kanada’nın özellikle son kırk yıl içinde mültecilere gösterdiği şevkatın Suriyeli mültecilere cömert olarak gösterilmemesi gerçekten çok şaşırtıcı. Diğer ülkeler -ki bunlara ekonomik durumu iyi olmayanlar da dahil- binlerce mülteciye kucak açmışken Kanada’nın çok komik sayıda mülteciyi ülkeye alacak olması Kanada’nın çok kültürlü yapısına ve barış ülkesi misyonuna uymuyor.

Birleşik Krallık sadece 24 Suriyeli mülteciye kucak açmışken, Finlandiya 500 mülteciyi bağrına basmış. 9,5 milyonluk İsveç 12.000’i Suriyeli olmak üzere toplamda 26.461 mültecinin yeni evi olmuş. Bu sayı AB’deki her beş mültecinin birisi seviyesinde.

Türkiye, Lübanan ve Ürdün ekonomik durumları göz önüne alındığında yaptıkları insani yardım olağanüstü seviyede.

Sonuç olarak göçmen ve mülteci ülkesi Kanada hem nüfus hem de ekonomik durum bakımından Suriyeli mülteci krizinde sınıfta kalmış durumda.     

Murat Kandemir, 28 Temmuz 2014