ABD’de Alışveriş Yapmak Kanada’dan Daha Ucuz

Yeni yasa tasarısı ile rekabet kurumu Kanadalıların Amerikalılarla aynı ürünler için daha fazla ücret ödediği yönündeki iddiaları araştıracak ve delil toplayacak.

Çeşitli araştırmalar televizyon setleri, araba, araba lastikleri gibi bazı ürünlerin Kanada’daki perakende satış fiyatları Amerika’dakine göre yüzde 10-25 daha fazla.

9 Aralık 2014’te Toronto Star’da yayınlanan Madhavi Acharya-Tom Yew imzalı habere göre Kanada ve ABD arasındaki bu fiyat farkı üzerine federal hükümet yeni bir yasa tasarısı hazırladı.

Kanada’daki perakendeciler yasa tasarısını destekliyorlar fakat tasarının soruşturma açmak ve Kanada’da fiyatları daha yüksek tutan firmaların kamu oyuna açıklanması gibi yaklaşımları eleştirilerin odak noktası.

1 Kanada dolarının 87 ABD senti olduğu bugünlerde fiyat farkı doğal olarak azalıyor.   

Şeffaf Fiyat Yasası (Price Transparency Act) olarak adlandırılan yasa tasarısı Salı günü Ottawa’nın gündemine alındı. Kanada Endüstri Bakanı James Moore yasanın ürünlerini Kanada’da daha fazla fiyata satan üretici ve dağıtıcıların belirlenmesi ve kamuoyuna sunulması amacını taşıdığını belirtti.

Bakan Moore, yasanın Kanada’da perakende satış fiyatlarını belirlemeyeceğinin de altını çizdi. 

Yasa tasarısı, ABD-Kanada fiyat farkı konusunda Senatonun soruşturması sonrasında Kanada hükümetinin 2014 bütçe görüşmelerinde konu ile ilgili olarak çalışma yapacağını vadetmesi üzerine gündeme alındı.

Senato komitesi büyük çokuluslu firmaların ürünlerini Kanadalı müşterilerine daha fazla ücretle satmasından yüksek gümrük vergilerini ve Kanada’daki maliyetlerin yüksekliğini sorumlu tutmuştu.

Yasanın kabul edilmesiyle rekabet komisyonuna sınır ötesi alış verişlerin iki ülke perakende satış fiyatlarının farklı olması hakkında delil toplama yetkisi ve konu hakkında rapor hazırlama ve kamuoyuna sunma yetkisi verilecek. Bu yetkilerin etkili olacağı ve fiyatları arzu edilen seviyeye çekeceği iddia ediliyor.

Bunun yanı sıra iki ülkede farklı üretim giderlerinin olmasının ürünlerin fiyatlarının farklı olmasında rol oynadığını da kabul etsek bile ABD’li müşterilerin Kanadalılara göre bir ürün için yüzde 25’ler oranında daha az ücret ödemesini açıklayamayız.

Kanadalılar iki ülke arasındaki fiyat farkından dolayı Kanadalı perakende firmalarını suçluyorlar. Kanada Perakende Konseyi başkanı Diane Brisebois, yasa teklifini destekliyor. Konu ile ilgili olarak açıklama yapan Canadian Tire firması yönetim kurulu başkan yardımcısı Duncan Fulton’da fiyat farklılıklarının sorumlusu olarak gösterilen farklı tarifeler, gümrük harçları, nakliye ve ulaştırma giderleri ve işçi çalıştırma farklılıklarının en fazla yüzde 10 fiyat farklılığı yaratması gerektiğini belirtiyor.

Fulton’a göre sektördeki perakendecilerin çoğunluğu fiyat stratejilerini hakkaniyetli olarak belirlerken küçük bir grubun ürünlerini pahalıya sattığını belirtti. Fulton yeni yasa sayesinde  rekabet komisyonunun elde ettiği yetki ile bu küçük grubu etkileyerek tüm sektörde fiyatlamayı daha makul seviyeye çekeceği görüşünde.

Federal hükümetin iki ülke arası nakliye, ulaştırma, gümrük vergileri, gaz ve elektrik fiyatları ve işçi çalıştırma maliyetlerinin farklı olması ve özellikle bu farklılıkların üzerinde durulması gerektiği ve konu hakkında bir şey yapılacaksa bu farklılıkların göz önüne alınmasının daha gerçekçi olacağı görüşünde olanlar da var.

Moffatt’ın araştırmasına göre 1 Ocak’tan itibaren Çin, Hindistan, Güney Kore ve Brezilya’nın da dahil olduğu 72 ülkeden ithal edilecek 1.300 kalem ürün için gümrük tarifeleri artacak ve bunun Kanadalı tüketicilere maliyeti 330 milyon dolar olacak.

İki ülke arası kur farklılıklarını da dikkate almamız gerekiyor. Bir ABD dolarının 1.14 Kanada doları olduğu şu günlerde 13.99 ABD dolarına satılan bir ürünün Kanada’da fiyatının ortalama 15.99 Kanada dolarına denk olduğunu bilmek gerekiyor.

Tüketiciler Kanadalı perakendecileri suçlarken perakendeciler de tedarikçileri suçluyorlar. Tedarikçilere sorulduğunda da onlarda artan maliyetleri sebep gösteriyorlar.

Bu durumdan mustarip olanlar Kanadalı tüketiciler. Kanada federal hükümeti konuyu yakından takip ediyor.

Kanadalı tüketiciler internette alışverişin yaygınlaşmasıyla almak istedikleri ürünlerin iki ülkedeki satış fiyatlarını karşılaştırabilirler. Bazı ürünlerde fiyat farklılıkları kesinlikle var. 

Güç tüketicinin elinde.  

Murat Kandemir, 11 Aralık 2014