Kanada Kenevir Yasası ve Göçmenliğe Etkisi

Kanada’nın revize edilen Kenevir Yasası (Cannabis Act-CA) ve sonuçları bugünlerde en çok konuşulan konu. Herkes esrarın Kanada’da serbest bırakıldığını konuşuyor. Hatta Montreal ve Toronto’da esrar almak isteyenlerin oluşturduğu uzun kuyruklar tüm haber kanallarını meşgul etti.

Kanada’da Kenevir Yasasının düzenlenmesiyle şahsi kullanım amacıyla az miktarda marihuana sahibi olmak artık suç olmaktan çıkmış bulunmakta. Olayın bu tarafı bir yana maruhuana sahibi olma hakkı veren Kanabis Yasasının ziyaretçilerin ya da göçmenlerin statüsüne etkilerini incelemek istedim.

Öncelikle şunu hemen söyleyeyim ki marihuananın yasallaştırılması Kanada dışında giyilmiş marihuanayla ilişkili eski hükümlerden dolayı Kanada’ya kabul edilmezliği ortadan kaldırmıyor. Diğer bir deyişle marihuana bulundurma ya da kullanma kaynaklı bir ceza alıp hüküm giyerseniz bu hüküm Kanada göçmenliğinde karşınıza çıkabilir.

Şimdi Kanabis Yasasında 17 Ekim 2018 itibariyle yürürlüğe giren değişikliklere göz atalım. Kamuoyunda yanlış bilinenin aksine yasa değişikliği marihuananın genel olarak yasallığını sağlamıyor. Değişikliğin sağladığı haklar 18 ve üzeri kişilerin;

-30 grama kadar yasal keneviri, kuru ya da buna eşit kuru olmayan formda, sahip olmasına,

-30 grama kadar yasal keneviri diğer yetişkinlerle paylaşmasına,

-kurutulmuş veya taze keneviri ya da kenevir yağını eyaletçe ruhsatlı bir satıcıdan satın almasına,

-eyaletlerde ya da bölgelerde perakende satış kuralları oluşturulmadan federal lisansa sahip üreticilerden online olarak kenevir satın almasına,

-her bir evde en fazla dört kenevir bitkisiyle sınırlı olarak lisanslı tohumları kullanarak özel kullanım için kenevir yetiştirmesine,

-organik çözücüleri kullanarak konsantre ürün yapmamak kaydıyla evde kenevirden gıda ya da içecek sıvı maddeleri üretmesine izin verilmesidir.

Kenevir Kanunu aynı zamanda ‘yasadışı kenevir’ adlı yeni bir kategori oluşturuyor. Yasadışı kenevirin herhangi miktarını elinde bulundurmak kanuna aykırı olarak tanımlanıyor ve aksi durumda cezai müeyyidesi bulunuyor.

Kanuna göre yasadışı kenevir bu yasanın tanımladığı kişilerin dışındaki kişilerce satılan, üretilen ya da dağıtılan keneviri tanımlıyor. Dolayısıyla bu kenevire sahip olmak yeni bir suç fiili yaratıyor.

İlgili kanunun 8’inci bölümünde suç teşkil eden cürümler şöyle tanımlanıyor.

-30 gramdan fazla kuru (ya da buna denk diğer formlarda) kenevir bulundurmak;

-Yasadışı kenevir bulundurmak (lisanslı olmayan bir dağıtıcıdan alınanlar dahil);

-CA’nın altında bu suçlar hibrid ya da ciddi suçlardan sayılır.

Kamuoyunda oluşmuş ortak bir algıya göre Kenevir Kanunu ile Kanada dışında uyuşturucu madde suçlarından giyilen hükümlere artık daha müsamahakar davranılacağı düşünülüyor. Halbuki güncellenen bu kanunun maddeleri Kanada dışında alınan uyuşturucu hükümlerine karşı daha sıkı muamele yapılacak şekilde yazıldı.

Kanada Göçmenlik ve Mülteci Koruma Yasasının (IRPA) 36(2) Maddesine göre yabancılar aşağıdaki suçlardan dolayı ülkeye kabul edilemez kişiler olarak görülürler.

-Yurtdışında, Kanada’da ağır suç (indictable offence) sayılan suça denk bir suçla hüküm giymiş olmak,

-Yurdışında, Kanada’da adi suç (summary offence) sayılan suça denk iki ayrı suçla hüküm giymiş olmak,

-Yurtdışında Kanada’da ağır suç (indictable offence) sayılarak cezlandırılacak bir suçu işlemek

Yukarıda söylediğimiz gibi eskiden küçük miktarlarda marihuana bulundurmak adi suç olarak sayılırdı. Bu yüzden Kanada dışında yapılan iki ayrı suç ve alınan cezalar kişileri Kanada’ya kabul edilmez hale getirirdi.

Şimdiki Kenevir Kanunu altında ise tüm marihuana suçları ağır suçlar kategorisinde sayılmaktadır ve bu yüzden Kanada dışında tek bir hüküm giyilmesi bile bir yabancıyı Kanada’ya kabul edilmez sayabilecektir. Asıl soru hükümlerin denkliği konusu.

Kanada dışında marihuana suçlarına ilişkin Kanada göçmenlik bakanlığı (IRCC) ve Kanada sınır güvenliği teşkilatının (CBSA) politikaları henüz belli değil. Fakat Kenevir Kanununun revizyonunun nasıl yazıldığına bakıldığında yabancı marihuana suçlarının eskisine göre daha da ciddi şekilde değerlendirileceği söylenebilir.

Örneğin marihuana bulundurmanın yasak olduğu ülkelerde işlenen suçların Kanada’da ciddi suç olarak sayılacağı varsayılabilir. Bunun sebeplerinden birisi de CA’da oluşturulan ‘yasadışı kenevir’ kategorisinden dolayıdır. Yani marihuana herhangi bir ülkede yasadışı olarak görülür ve bu da Kenevir Kanununda ciddi suç sayılabilecek bir fiile denk olarak sayılabilir.

Bu durumda IRCC ve CBSA’nın bu maddeleri nasıl yorumlayacağını görmek için beklemek gerek sanırım. Ama sonuç olarak şunu kesin belirtelim marihuananın yasallaştırılması bir yabancının mariuhana ile ilgili suçlardan dolayı ülkeye kabul edilmezliğini ortadan kaldırmıyor. Bilakis Kenevir Kanununda yapılan değişiklikler bunun tam tersini yapmış olabilir.

Murat Kandemir 09 Kasım 2018