Kanada’nın Göçmenlik Bakanı Değişti

Chris Alexander 15 Temmuz 2013 tarihinde yemin ederek Kanada’nın yeni Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanı oldu. Partisinin milletvekili ve Kanada’nın önceki göçmenlik bakanı Jason Kenney’e övgüler yağdıran Alexander, 2011 federal seçimlerinde Muhafazakar Parti’den milletvekili seçilmiş ve Savunma Bakanı’nın Parlamento Sekreterliğini yürütüyordu.

Daha önce 2003-2005 arası Afganistan’da Kanada büyükelçisi olarak görev yapan Alexander 2005-2009 arası Afganistan’da BM Yardım Misyonu’nda özel temsilci görevini de sürdürdü. Geriye Bakış: Afganistan’ın Barış Arayışı (The Long Way Back: Afghanistan’s Quest for Peace) adlı bir kitabı da bulunan çiçeği burnunda göçmenlik bakanının Ortadoğu bölgesinin dini, kültürü ve edebi yelpazesi hakkında derin bilgisi olduğu açık.

Kanada Muhafazakar Parti’den dört kez milletvekili olarak seçilen Kanada Göçmenlik ve Vatandaşlık eski Bakanı Jason Kenney İş ve Sosyal Gelişim Bakanı olarak seçildi. Jason Kenney 30 Ekim 2008’den bu yana göçmenlik bakanı olarak görevini sürdürdü.

Oakville Ontario doğumlu Jason Kenney beş yıllık göçmenlik bakanlığı kariyerinde Kanada göçmenlik sisteminde radikal değişikliklere imza attı. Onun bakanlığı döneminde Kanada göçmenlik sisteminde hayata geçirilen uygulamalar ağır şekilde eleştirildi. Hatta bazı çevreler Jason Kenney’i Kanada göçmenlik sistemini çalışamaz hale getirmekle suçladı.

Bu yazımızda Kanada eski göçmenlik bakanının ardında bıraktığı izlerden bahsedeceğiz. Jason Kenney Kanada göçmenlik bakanlığı (CIC) kariyerinde maalesef arkasında bir efsane bırakmadı. Göçmenlik sisteminde tartışılan birçok yeniliği yürürlüğe koydu ve bazı kuralları değiştirdi.

Kanada ekonomisinin canlanması ve ülkenin ihtiyacını çektiği nitelikli eleman sıkıntısının giderilmesi adına Kanada göçmenlik ve vatandaşlık sistemi top yekün elden geçirildi desek yanlış olmaz sanırım.

Her sene 250.000 göçmeni ve on binlerce geçici işçiyi ülkeye alan Kanada’da tahminen 1.3 milyon işsiz bulunuyor. Bir milyon Kanadalının da daha düşük ve az kazançlı işlerde çalıştığı tahmin ediliyor. Gençlerde ve yeni gelen göçmenlerde işsizlik oranı ulusal seviyenin neredeyse iki katı. Ülkeye kalifiye eleman olarak getirilen işçilerin dörtte üçü asıl meslekleri dışında işlerde çalışıyorlar.

Bakanın kalifiye eleman eksiğini gidermek bahanesiyle yabancı işçi programı altında ülkeye gelen işçi sayısı ekonominin durgun olduğu dönemde bile arttı. Ülkeye getirilen geçici yabancı işçi sayısının ülkenin ihtiyacını tam olarak karşıladığı hala tartışmalı bir konu. Geçenlerde Star gazetesinde Nicholas Keung’un bir raporu yayınlandı. Bu raporda tartışmalı geçici işçi programıyla ilgili olarak çarpıcı ayrıntılar yer alıyor. Örneğin Kanada yüksekokulları turizm bölümünde rekor sayılarda aşçı ve şef mezun verirken Kanada’ya sadece 2011’de 6.000 yabancı şef ve aşçı getirilmiş.

Vatandaşlık başvurularının sonuçlanması da artık neredeyse iki yıl sürüyor. Göçmenlik başvurusu iki yıl sürerken bazı bölgelerde bu süre beş yıla çıkabiliyor. Aile birleşimi başvurularının sonuçlanması 10-27 ay sürebiliyor. Anne-baba ve dede-nine sponsorluk başvurularının hem maddi sorumluluk kriterleri zorlaştırıldı hem de bekleme süresi uzadı. Zenginler aile büyüklerine maddi durumu iyi olmayanlara göre daha kolay sponsor olabilecek.

Geçenlerde yayınlanan ve yılbaşından itibaren yürürlüğe girmesi beklenen yeni bir kural ile göçmenlikte çocuk yaşı 18’e çekilecek ve Kanada’ya gelecek olan göçmenlerin 18 yaşından büyük çocukları anne-babasının başvurusuna eklenemeyecek.

Ülkeye geçici yabancı işçi olarak gelmek çok zor. Marangoz, sıhhi su tesisatçısı, boyacı, elektrikçi gibi zanaatkarlar istenen yüksek seviye dil sebebiyle programa başvuramıyorlar.

Jason Kenney siyasi sığınma talebinde bulunanların sağlık giderlerinin federal hükümet tarafından karşılanması uygulamasına da son verdi. Bu kararla Ottawa’nın 20 milyon dolar tasarrufta bulunmasıyla sevinen Kenney eyaletlerin üzerindeki sağlık bakım yükünün daha da arttığını göremiyor.  

Siyasi sığınma sisteminede el atan Jason Kenney “güvenli üçüncü ülkeler” listesi oluşturdu. Jason Kenney’e göre bu ülkeler demokratik ülkeler olarak sayılıyorlar. Bu ülkelerden gelen ve Kanada’ya iltica edenlerin iltica davaları bir “önyargı” ile incelenecek. Roman vatandaşlarına karşı ihlallerin olduğu oldukça sık dillendirilen Macaristan’nın güvenli ülkeler sınıfına dahi edilmesi çok tepki çekmişti.

Bazı ülke vatandaşlarının Kanada’da yaptığı siyasi sığınma taleplerini yaşadıkları ülkeyi göz önüne alarak “asılsız iddia” olarak değerlendirmek ve bunu da Kanada iltica sisteminde yapılan “reform” olarak lanse etmek iltica talebini insan temelli değil de ülke temelli olarak görmekten öte ne işe yarar?

Jason Kenney arkasında bir efsane bırakmadı. Kanada göçmenlik ve iltica sistemini içinden çıkılmaz bir hale getirdi. Artık göçmenlik veya vatandaşlık başvuru sonrası bekleme süreleri yıllarla ifade ediliyor. Yapılan tüm yenilikler ve revize edilen kriterler sistemin daha kusursuz çalışması ve başvuruların daha makul bir sürede cevaplanması içindi. Öyle olmadığı ortada.

Alexander CIC’nin yeni patronu. Kendisi de aynı partiden. Onun Kanada göçmenlik sistemine farklı bir şey getirmeyeceği kesin gibi.

Murat Kandemir, (Member of ICCRC), 12 Ağustos 2013