Quebec Yatırımcı Göçmenlik Programı Diğer Eyaletleri Zora Sokuyor

Quebec yatırımcı göçmen programı ile Kanada’ya giden göçmenler yerleşmek için Quebec yerine Vancouver’i seçiyor. Quebec hükümeti yatırımcı göçmenlerden nakit yatırım alırken British Columbia Eyaleti o göçmenlere ev sahipliği yapıyor.

Harper hükümeti Quebec eyaletinin yatırımcı göçmen programı ile ülkeye göçmen almalarına fakat gelen göçmenlerin başka eyaletlere yerleşmesine artık göz yummayacağının sinyalini verdi.

Quebec’e gidiyorum diye yola çıkanların çoğu yerleşmek için British Columbia eyaletinin Vancouver şehrini seçiyor.

Ottawa’nın nakit karşılığı vize programı sayesinde hem Kanada ekonomisine para girmiş oluyor hem de yatırım karşılığında Kanada vatandaşlığına sahip olunuyordu. Yatırım olarak aday Kanada’ya faizsiz olarak 5 yıl süreyle verilen 800.000 Kanada doları veriyordu. Federal yatırımcı programı biriken dosyaların eritilmesi sebebiyle bir süredir kapalı.

Buna karşılık Quebec eyaleti de benzer yatırımcı göçmenli programını işletiyor. Hatta Quebec yatırımcı programı daha popüler oldu çünkü program şartları hem daha kolay hem de kabul edilme şansı daha yüksek.

Aslında eleştiriler de tam burada ortaya çıkıyor. Quebec eyaleti yatırımcı programı ile yatırımcı göçmen adayları Kanada’ya ayak basıyor fakat Vancouver veya Toronto gibi şehirlere yerleşiyor.

Bir eyalet aday programında başvurulduğunda eyalet sizi orada yaşama niyeti olduğunuz için seçiyor. Eyalet aday programlarının aslında mantığı da bu kuralı da. Kaanda vatandaşlık ve göçmenlik kanununa göre kişi yaşamayı düşündüğü eyalete başvurduğunda orada yaşama niyeti olması gerekiyor. Quebec yatırımcı programına başvuran bir kişi aslında bu eyalete yerleşmeyi düşündüğü için seçilmiş bulunuyor.

Yatırımcı adayın ödediği parayı Quebec eyaleti alıyor fakat göçmen Kanada’da başka bir eyaleti kendine ev olarak seçtiğinde ev sahibi eyalet göçmenin eğitim, sağlık ve yerleşim sorumluluğunu alıyor. Parayı ve sorumluluğu alan eyaletler farklı oluyor.

Tabi bu tartışmalara Quebec eyalet hükümeti sert çıkıyor. Bu programdan daha fazla yatırımcı almak isteyen Quebec hükümeti yatırımcı adayların Kanada’da daimi oturum kartı aldıktan sonra istediği eyalette yaşama ve Kanada içinde serbest dolaşım hakkına sahip olduğunu hatırlattı.

Gerçekten de temel hak ve özgürlükler yasası çerçevesinde Kanada içinde daimi oturum sahibi (permanent resident) olanlar istediği eyalette yaşayabilirler.

Burada bir ikilem ortaya çıkıyor. Eyalet aday programları başvurulan eyalete gitmek isteyen adayları seçmeye çalışıyor ve başvurdukları eyalette yaşama niyeti olmayanların başvurularını reddederken federal yasalar daimi oturum sahibi göçmenlerin istedikleri eyalette yaşayabilmelerine hak tanıyor.

Quebec devletinden alınan ve CIC’nin yayınladığı istatistikler bu trendi destekler nitelikte. Quebec yatırımcı programı ile Kanada’ya gelen ve başvurduğu eyalette yaşamak istediğini belirten yatırımcı göçmenlerin neredeyse yüzde 90’ı ilk fırsatta başka eyaletlere gitmişler.

Quebec 2013 yılında 7.000 göçmen getirmeyi umuyor. Gelecek göçmenlerin büyük çoğunluğu da yatırımcılar olacak. Program için getirilen yeni kriterler çok kolay. Artık hiç Fransızca bilmeyen bile programa başvurabiliyor.

Ottawa’nın getirmek istediği yatırımcı göçmen sayısı Quebec hedeflerinden çok aşağıda. 2012 yılında hedef sadece 2.615 kişiydi.

Kanada eski göçmenlik bakanı Jason Kenney bu konuyla ilgili yaptığı bir açıklamada Quebec yatırımcı programına başvuran ve Quebec eyaletinde yaşama niyeti olduğunu bildiren birisinin gerçekte o eyalette yaşamak istememesini sahtekarlık olarak değerlendiriyor.

Federal hükümet ve Quebec hükümeti arasındaki anlaşma ile Quebec diğer eyaletlerden farklı olarak kendi göçmenlik programlarını yönetiyor.

Nakit karşılığı göçmenlik programı olan yatırımcı programı 1.6 milyon net varlığa sahip olan ve 800.000 dolarlık miktarı 5 yıllığına eyalete faizsiz olarak borç vermeyi kabul eden kişilere açık. Eyalet nakit olarak aldığı parayı beş yıl boyunca kullanım hakkına sahip oluyor.

Bununla yetinmeyen Quebec şimdi programa başvuru ücretlerini de arttırdı. Önceden 4.102 dolar olan başvuru ücreti şimdi 10.000 dolar.

Eski bakan Kenney açık konuştu. Quebec yatırımcı göçmenlerin yatırdığı parayı alıyor fakat British Columbia mükellefleri göçmenlere sunulan dil eğitim, okul, sağlık bakım gibi sosyal hizmetleri vergileriyle karşılıyor.

Quebec eyaleti de artık sınırlı sayıda yatırımcı göçmen alacak. Belirlenen sayıdan fazla başvuru olması halinde programa kabul edilecekler çekilişle belirlenecek.

Sonuç: Ekonomide kullanılacak hazır parayı herkes çok sever.

Murat Kandemir, (Member of ICCRC), 22 Ağustos 2013