Kanada Vize Politikası

Dünyanın en zor vize veren ülkelerin başında gelen Kanada vize politikasını Göçmenlik ve Mülteci Koruma Yönetmeliği’ne (IRPR) göre oluşturmuştur. Kanada göçmenlik kanununun (IRPA) ilgili yönetmeliğine göre Kanada’nın vize istemediği ülkeler dışındaki ülkelerden Kanada’ya ziyaretçi olarak gelmek isteyen herkesin geçici ikamet izni alması zorunludur.   

Vize zorunluluğu Kanada’nın ülkeye ziyaretçi giriş çıkışlarını kontrol etmede ve göçmenlik ve siyasi sığınma programlarının etkin çalışmasını sağlamada kullandığı en büyük aracıdır.

Kanada vize politikası karşılıklılık ilkesine (mütekabiliyet) göre değil ülkelerin tek tek değerlendirilmesine göre oluşturulur. Burada amaç o ülkeden gelen ziyaretçi sayısının dengede tutulması ve Kanadalıların sağlık, güvenlik ve iç huzurlarının gözetilmesidir.

Şu an 51 ülke (yeni eklenen Çek Cumhuriyeti’de dahil) vatandaşları Kanada’ya vize almadan giriş yapabiliyor ve belli bir süre kalabiliyorlar.

Vize politikası için tüm ülkeler Kanada Yurttaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı (CIC) tarafından etraflıca incelenir ve vize programı hedefleri ve Kanada’nın ulusal çıkarları doğrultusunda ülkeler toplamda yedi kategoride değerlendirmeye tabi tutulur.

İlk olarak ülkenin sosyo ekonomik durumları göz önüne alınır. Bunda özellikle siyasi istikrar, ekonomik göstergeler, yozlaşma ve ülkenin yasal sistemin etkin çalışıp çalışmadığı gözlemlenir.

Göçmenlik ve siyasi sığınma talepleri de diğer önemli bir kriterdir. O ülkeden gelen siyası sığınmacı sayısı, ziyaretçi vize başvuruları, ret oranları ve göçmenlik kanunları ihlalleri incelenir.

Üçüncü önemli konu olan seyahat belgeleri de ayrıca bir değerlendirme kriteridir. Ülkenin vatandaşlarına verdiği pasaportların verilişi, güvenliği ve veriliş süreci ayrıca değerlendirilir.

Dördüncü kriterde ülkenin genel güvenliği konuları irdelenir. Bunlara organize suçla mücadele ve ulusal güvenlik konuları dahil edilir.

Bir sonraki kriterde sınır idaresi ve etkili sınır kontrolleri, insan ve diğer madde kaçakçılığı konuları incelenir.

Altıncı kriterde ülkedeki insan hakları ihlalleri ve insanların temel hak ve özgürlüklerinin gözetilmesi uygulamaları incelenir.

Son kriter için ülkeler arası ikili anlaşmalar, göçmenlik ve ticaret konusunda işbirliği ve ikili ülke yatırım konuları önem taşır.

Yukarıda özetlenen kriterler son liste olmamakla birlikte Kanada’nın bir ülke vatandaşlarına vize uygulamasını başlatıp başlatmamasında temel olan konuları içermektedir.

CIC vize uygulamalarında her ülkeyi ayrıca değerlendirmekte ve ona göre karar vermektedir. Bu süreçte ülkenin göçmenlik trendleri ve durumları devamlı şekilde analiz edilir.

Murat Kandemir, 2 Aralık 2013