Kanada’nın Kebek Eyaleti 1971’den Beri 600.000 Kişiyi Diğer Eyaletlere Kaptırdı

Fraser Enstitüsü raporuna göre 1971-2015 arası 600.000’den fazla göçmen yaşadığı Kebek (Quebec) eyaletinden diğer eyaletlere göç etmiş. Bu sayı aynı dönemde sadece Kebek’e gelen göçmen sayısından daha fazla.

Düşünce kuruluşunun araştırmasına göre Kebek dışına göç Kanada’daki en büyük iç göçü oluşturuyor.

Kebek eyaleti Kanada’da başka eyaletler içinde diğer eylaetlere en çok göçmen kaptıran tek bölge olarak biliniyor. Fraser raporunda Kebek’in başarısız ekonomik stratejisinin bölge dışına göçte rol oynadığı belirtiliyor.

Nüfus açısından bakıldığında Kebek nüfsunun son 34 yıl içinde 6.1 milyondan 8.3 milyona çıktığını görüyoruz.

Eyaletin en büyük nüfus kabyını 1 Temmuz 1977 ile 30 Haziran 1978 arasındaki bir yılda yaşadığı ortaya çıktı. 1976 Kasım ayında Parti Quebecois siyasi partisi seçimleri kazanmış ve toplamda 46.429 kişi eyaleti terkederek başka bölgelere yerleşmişti.

Kanadalılar eyalete gidiyorlar fakat günün sonunda kimse Kebek’te yaşamak istemiyor. Bu bir başarı hikayesi değil. Bazı çevreler Kebek’in nüfus kaybını eyaletteki vergi yükü ve kamu borçlarına bağlıyor. Onlara göre girişimciler için diğer eyaletler Kebek’e göre oldukça avantajlı.

Kebek’te satış vergisi yüzde 9.975 iken Nova Scotia’da yüzde 10 seviyesinde. Ekonomik açıdan yapılan tespitler aslında doğru. Eyaletin yüksek vergi oranları özellikle girişimci ve küçük işletme sahipleri için yüksek. Ontario ve Prince Edward Island bölgesi bu konuda daha avantajlı.

Gelir vergisi açısından da durum pek değişmiyor. Kebek bölgesi Kuzey Amerika’daki en yüksek gelir vergisi oranına sahip. Kazanılan ilk 42.000 Kanada dolarından yüzde 16 vergi kesilirken bu oran Ontario’da sadece yüzde 5.05 olarak göze çarpıyor.

Yüksek gelir vergisi kesiliyor fakat vatandaşa daha fazla sosyal hizmetler sunuluyor. Kanadalı politikacılar Kebek bölgesinin vatandaşına sunduğu hizmetleri bolca anlatıyorlar. Tabi herkes bu hizmetlerden yararlanamıyor. 1971-2015 arası Kebek’i terkedenlerin üçte ikisi 20-44 yaşındaki kişilerden oluşuyor.

Fraser raporu Kebek bölgesinin hala uluslararası bir göç merkezi olduğu ve bununla diğer eyaletlere kaybedilen göçün yarattığı kayıplarının kapandığı da iddia ediliyor.

Kebek’ten başka eyaletler de göçmen kaybediyorlar. 2003’ten beri Ontario’nun Kebek’e göre kaybı 40.000 daha fazla olarak görüldü. Ontario’dan gidenlerin çoğu Alberta ve British Columbia’ya göç etti.

Bir zamanların yıldızı Ontario’nun son dönem ekonomik kayıplarının göçmenlerini batı eyaletlerine kaptırmasına sebep olduğu iddia ediliyor.

Hangi eyalete gidilirse gidilsin Kanada haklar yasası (Charter) göçmen ve vatandaşların Kanada içinde seyahat hakkını garanti altına alıyor. İsteyen kişi istediği eyalete gitmek ve orada yaşama hakkına sahip.

Bu yazıdan çıkacak sonuç büyük eyaletlerin ekonomik ya da diğer sebepler (seçim vs.) yüzünden binlerce göçmeni bir anda ya da zamanla kaybedebileceği gerçeği.

Kanada’ya göç eden yeni göçmenler biraz da deneme yanılma yöntemiyle istediği eyaleti seçecekler ve yaşayacaklar. Hatta bunun için birkaç eyalette yaşamak durumunda bile kalacaklar.  

Fakat değişmez bir gerçek var ki o da yapacağınız iş. Yani “nerede ekmek orada hayat.”

Murat Kandemir, 9 Temmuz 2016