3 Şubat 2016 Çarşamba

Kanada Ekspres Giriş Sistemi İkinci Yılında

2016’ya gireli bir ay olurken Kanada’nın yeni göçmen seçme sistemi olan ekspres giriş sistemi (express entry system) birinci yılını geride bıraktı. Bu yazımızda ekspres giriş sistemini gözden geçirelim ve geleceğini tartışalım dedik.

Öncelikle şunu hemen belirtelim Kanada bir sene önce yürürlüğe koyduğu ekspres giriş sistemi ile yeni bir göçmenlik politikasına başlamış oldu. Kanada’nın ekonomik göçmenliğine yeni bir yön veren ekspres giriş sistemi 1 Ocak 2015’ten beri hayatımızda.

Bu program öncesinde Kanada’ya gitmek isteyen profesyonel iş görenler sonu önceden kestirilebilecek basit bir göçmenlik sisteminden geçmek zorunda kalıyorlardı. İstenilen kritere uygun olan aday kendisinden istenen belge ve formları eksiksiz olarak doldurmuş ve sunmuş ise ve ayrıca başvurusunun incelendiği an yıllık meslek kotası dolmamış ise adayın başvurusu kabul ediliyordu. Fakat aday kabul edildikten sonra yıllar alabilecek kadar uzun bir süre beklemek zorunda kalıyordu.

Eskiden Kanada’ya göç etmek isteyen göçmen adayları birden fazla farklı göçmenlik programları ve kategorilerin kriterlerine uygun olabiliyorlardı. Ya da adayların farklı profilleri farklı göçmenlik programlarına başvurmaya uygun düşüyordu. Şimdi bu durum tamamen değişti. Artık herkesin başvuru yapmak için girmek ve minimum puana sahip olmak zorunda olduğu tek bir başvuru sistemi var. Gerçi federal ekspres giriş sisteminin dışında eyalet programları da son yıllarda artarak hem farklı yollar takip edip hem de bazen federal programlarla uyum içinde alternatif yollar sunmaktalar fakat federal ekspres giriş sistemi Kanada’ya göçmek isteyenlerin seçildiği ana kulvar oldu.

Kanada federal hükümeti tarafından işletilen ekspres giriş sisteminde muhtemel göçmen adayları kişisel ve profesyonel yetkinlikleriyle birlikte aldıkları puanlara (CRS puanı) göre sınıflandırılıyorlar.

Yeni sistem aslında daha önceki biriken dosyaların öncelikli olarak eritilmesine olanak sağlayacak şekilde tasarlandı. Yeni sistemle birlikte Kanada’ya gitmek isteyen aday online olarak profilini hazırlıyor ve işlem sonunda elektronik veri tabanı kendisine sahip oldukları eğitim, dil becerisi, iş tecrübesi, Kanada iş ve/veya iş tecrübesi ve uyum gibi faktörlerden puan (CRS puanı) veriyor ve aday havuzuna yerleştiriyor. Havuza yerleştirilen adaylar sistemde seçilmeyi bekliyor ve en fazla 12 ay süreyle havuzda kalabiliyorlar. Bu süre içerisinde seçilmeyen adaylar havuzdan çıkarılıyorlar ve aday isterse tekrar havuza giriş yapmak zorunda.

Ekspres giriş sistemini yeni bir program olarak düşünmemek gerekir. Daha çok eskiden beri var olan göçmenlik programlarının (FSW, FSP, CEC, PNP) bir araya getirildiği bir aday seçme sistemi olarak bakmak daha doğru olacaktır. Ekspres giriş sistemini farklı yapan unsurlar hükümetin periyodik olarak havuzda bekleyen adaylardan seçim yapması, seçilen adaylara göçmenlik davetiyesi göndermesi ve göçmenlik davetiyesini kabul edip gerekli tüm evrak ve formları sunan adayları eskisine göre daha hızlı bir şekilde Kanada’ya kabul etmesidir.  

Bu sistem sayesinde Kanada hükümeti, eyaletler ve işverenler ilgilendikleri adayları seçebilme yeteneğine sahipler. Adayların tek yapmaları gereken şey ekspres giriş sisteminin ilk durağı sayılan aday havuzuna kayıt olmak.

Ekspres giriş sisteminde yer alan aday Kanadalı bir işverenden iş teklifi (job offer) ve bu teklifi destekleyecek bir iş gücü pazarı ölçüm belgesi (LMIA) varsa hem alacağı CRS puanı daha fazla oluyor.

Bir adayın kişisel bilgi, beceri ve insani faktörlerinden alacağı maksimum puan 600. LMIA destekli bir iş teklifi olan adaylar ek 600 puan daha alabiliyor. Ekspres giriş sisteminde bir adaya verilebilecek en yüksek puan 1200.

Yani uygulamada bir yılı geride bırakan ekspres giriş sisteminde adayların aldıkları puanlar çok önemli. Aday aldığı CRS puanı üzerinden her ay en az iki kere yapılan çekilişte seçilme şansı elde edebiliyor. Her çekilişin kabul edeceği minimum puan var ve adayın aldığı puan bu seviyeden aşağı ise aday çekilişte seçilemiyor. Bu durumda adayın seçilmek için tek şansı çekilişlerdeki kabul seviyesinin düşmesi.

İlk aylarda kabul edilen minimum puan seviyesi yüksekken Ekim 2015’ten itibaren 489 seviyesinden düzenli olarak düşerek bugünkü 450 seviyelerine geldi. 2016 yılında 6 Ocak’ta yapılan çekilişte 1.463 aday göçmen olarak seçilirken kabul edilen minimum CRS puanı 461’di. 13 Ocak’ta yapılan son çekilişte ise 1518 kişi seçildi ve minimum CRS puanı ise 453 olarak belirlendi.

Ekim ayında muhafazakar Harper hükümetinin gidip yerine daha ılımlı liberal Trudeau hükümetinin de geldiğini göz önünde bulundurursak bu düşüşün 2016 yılı için devam edeceğini öngörebiliriz. Hatta ekspres giriş sistemi öncesi yapılan göçmenlik başvurularının ilgili bakanlıkça incelenmesi ve sonuçlandırılması ve sonuç olarak biriken dosyaların eritilmesi sonrasında düzenli yapılan ekspres giriş çekilişlerinde daha fazla göçmen adayın seçileceğini söylemek sanırım yanlış olmayacaktır.

Ekspres sisteminin kendi içindeki bazı unsurlarına karşı sesler dile getirilmeye başlandı. Kanada Ticaret Odası (Canadian Chamber of Commerce) ekspres sistemi üzerine yayınladığı detaylı bir raporda bu sistemle birlikte Kanada’nın yüksek nitelikli uluslararası işçilerin ülkeye çekilmesinde ekonomik ve rekabet avantajını kaybettiği vurgulandı. Daha Rekabetçi bir Kanada için Göçmenlik: Neden Uluslararası Kalifiye İşgörenler Risk Altında (Immigration for a Competitive Canada: Why Highly Skilled International Talent is at Risk) isimli rapor Ocak 2016’da yayınlandı. 

Rapora göre Kanada’da iş bulmanın önceliklendirildiği ve sistemin uluslararası kalifiye işçileri ülkeye çekmede bir fırsat sunamadığının özellikle altı çizildi. Ekspres giriş sisteminde Kanada işvereni tarafından göçmen adayı için edinilen iş gücü pazarı etki değerlendirmesi belgesi (LMIA) olanların göçmenlik başvuruları en öncelikli başvuru olarak değerlendiriliyor. Kanadalı işveren edinmesi zor ve pahalı olan LMIA belgesi için hem para harcıyor hem de aradığı yabancı işçinin yapacağı işi yapacak birisini Kanada’da bulamadığını ispat etmesi gerekiyor.

Raporda Oda’nın tavsiyesi ekspres giriş sisteminin daha işler hale getirilmesi için Kanada’dan iş teklifi olanlara LMIA belge edinme zorunluluğunun kaldırılması olarak belirtildi.  
    
Hükümetin bu rapora göz atması gerekiyor. Gerekli minimum puan seviyesinin düşmesi dışında ekspres giriş sistemine diğer bazı kolaylıklar getirilmesi umuluyor.

2016 yılı göçmenlik açısından iyi haberlere gebe. Söylemedi demeyin.


Murat Kandemir, 3 Şubat 2016

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder