Sınırdışı Edilen Kişilerin Kanada’ya Dönmesi

Bugünkü yazımızın konusu daha önce Kanada’da yaşarken çeşitli sebeplerle sınırdışı edilen kişilerin bir süre sonra Kanada’ya dönmek için vize başvurusu yapmaları üzerine.

Sınırdışı edilerek (deportation order) Kanada’yı terkeden kişilerin belli bir süre sonra Kanada’ya öğrenci olarak gitmesi ya da sınırdışı edilen bir kişinin Kanada vatandaşı birisiyle evlenmesi durumunda Kanada’ya dönmesi nasıl mümkün olmaktadır?

Kanada’yı sınır dışı edilerek terkeden ve bir süre sonra tekrar dönmek isteyen kişi kısaca ARC denilen ve Kanada’ya dönüş müsaadesi (Authorization to Return to Canada) olarak tanımlayabileceğimiz bir belgeyi almak zorundadır.

Hakkında sınırdışı işlemi yapılan kişilerin de Kanada’ya dönmeleri için ARC belgesi alması iyi bir fikirdir. Bir kişinin ARC belgesi alıp almaması gerektiğine hakkında yapılan sınır dışı işleminin nevi karar verir.

Kanada’nın Göçmenlik ve Mülteci Koruma Yasası (IRPA) 52 (1) inci maddesine göre:

“Gönderme emri uygulanmışsa, sınır dışı edilen yabancının Kanada’ya tekrar girişine bir yetkili tarafından izin verilmedikçe ya da diğer bazı durumlar oluşmadıkça izin verilmez.”

Kavramlar kafanızı karıştırmasın. Bizde sadece sınır dışı olarak bilinen bu uygulamanın Kanada’da üç çeşidi vardır: Sınır dışı etme (deportation order), gönderme emri (departure order) ve ihraç etme emri (exclusion order).

A52(1) kapsamında hakkında aşağıdaki listelenen sınır dışı işlemlerinin herhangi birisi başlatılan yabancı kişi yazılı bir ARC almalıdır.

1 Sınırdışı etme emri (deportation order) (Kanada’ya dönmekten ömür boyu men) (R226),

2 Yasal bir süreçle sınırdışı etme emri haline gelen gönderme emri (departure order) (Kanada’ya dönmekten ömür boyu men), (R224-2) ve

3 İhraç etme emri (exclusion order), (bir yıl ve beş yıl olmak üzere ülkeye dönmekten men)

Kanada’dan gönderilen ve geri dönmek isteyen bir yabancının ARC alıp almaması gerektiğini tespit etmeek için hakkında ne tür bir sınırdışı edilme işleminin uygulandığını bilmemiz gerekir.

Gönderme emri (departure order)

Ülkeden ihraç edilme emrine uyulmuşsa ve kişi gönderme emrinin uygulanabilir hale gelmesi halinde otuz gün içinde sınır görevli ofisin (CBSA) bilgisi dahilinde Kanada’yı terkettiyse ARC belgesine gerek yoktur.

Fakat bir kişinin ülkeden çıkması istenmiş ve 30 gün içinde Kanada’yı terketmediyse veya ülkeden ayrılışını bir Kanada göçmenlik görevlisiyle teyit etmemişse o zaman ihraç etme emri otomatik olarak sınırdışı etme emri haline geldiğinden dolayı kişinin Kanada’ya tekrar geri gelebilmesi için ARC belgesine ihtiyacı vardır.

İhraç etme emri (exclusion order)

Normal ihraç etme uygulamasından bir yıl ve ihraç etme işleminde yalan beyanda beş yıl olan gerekli bekleme süresi bitmmişse ARC belgesi gereklidir. Eğer kişiye ihraç emri uygulanmış ve gereki olan bekleme süresi geçmişse ve kişide ülkeden ne zaman ayrıldığını gösteren terk belgesi (Certificate of Departure) varsa ARC’a gerek yoktur.

Sınırdışı etme (deportation order)

Bu durumda ARC belgesi gereklidir. Buradaki tek muafiyet düzenlenen belgenin ülkeye kabul edilmez bulunan bir aile üyesi olması durumundadır.

Tüm ülkeden gönderme emirlerinde ilgili kişinin ülkeden çıkışını CBSA ile teyit etmesi gerekmektedir.

Daha önce iltica edip davasını kaybedenler

Bir kişi Kanada’da iltica talebinde bulunduğunda adına şartlı bir gönderme emri çıkarılır fakat siyasi sığınma başvurusu incelenip sonuçlanıncaya kadar geri bırakılır.

Kişinin siyasi sığınma başvurusu kabul edildiğinde adına düzenlenen sınırdışı emri iptal edilir.

Davasını kaybedenler ise 30 gün içinde emir aktif hale gelmeden ülkeyi terketmelidirler aksi takdirde emir uygulanacaktır ve sınırdışı emri ile kişi ülkeden zorla çıkarılacaktır. Dolayısıyla bu kişinin Kanada’ya dönebilmesi için ARC belgesine ihtiyaç duyulacaktır.

Ülkeden bir şekilde gönderilmiş kişiler kendilerine ARC belgesi düzenlenmesi için yeterli sebep sunmalıdırlar ve Kanadalılara minimum risk teşkil edeceklerini ispat etmelidirler. Bir vize alabilmek için gerekli minimum şartları taşımak ARC belgesinin düzenlenmesi için yeterli değildir.

ARC belgesi kullanım amacına göre daimi ikamet başvurusu, bir kez ziyaret ya da birden fazla ziyaretler için düzenlenebilir.

Ülkeden daha önce gönderilen kişi Kanada’ya girebilmek için bir vize (ziyaret, eğitim, çalışma ya da göçmenlik) başvurusu yapıyorsa ayrı bir ARC başvurusu olmayacaktır. ARC talebi vize başvurusu kapsamında değerlendirilecektir.

Kişi vize istenmeyen bir ülkeden geliyorsa o zaman ayrı bir başvuru yapılmalıdır.

Ülkeden daha önce çıkarılan ve tekrar çeşitli sebeplerle Kanada’ya giriş yapmak isteyen kişiler başvurularında şu konulara açıklık getirmelidirler. Kanada’ya giriş yapılmak istenmesinin nedeni açıklanmalı ve özel durumlar varsa (cenazeye katılım, evlilik, eyalet aday programından kabul alma vs.) bunlara detaylı değinilmelidir. Çocuğun yararı durumu söz konusuysa bu irdelenmeli ve Kanada’da kalınacak süre hakkında net olunmalıdır. Başvuran kişi maddi yönden özgür olmalı ve bu ziyaretin ziyaret konusu olan Kanada’daki kişiye olan etkisi iyi değerlendirilmelidir.

Murat Kandemir, 19 Ağustos 2016