Ottawa geçen hafta Temmuz ve
Ağustos aylarında alınan geçici işçi başvurularının (TFW) 2012 yılının aynı
dönemine göre yüzde 74 oranında düştüğünü duyurmuştu.
Bu durumu her ne kadar hükümet bir
başarı gibi lanse etse de düşüşün yatırımcı işverenlerin korunması planlarını
bozması gibi ülkeye uzun vadeli olumsuz etkileri olacağı kesin.
Geçen haftalarda Kanada
İstatistik İdaresi’nin (Statistics Canada) yayınladığı ve ülke popülasyonunun
2038 yılındaki tahminlerinin yer aldığı rapor ülke nüfus artışının istenilen
düzeyde olmadığı ve çoğu eyaletin ancak yeni gelen göçmenlerle nüfusunu
arttırabileceği ortaya çıkmıştı.
Kimseyi tam olarak memnun
edemeyen Kanada geçici işçi programı son yıllarda oldukça eleştirilmiş programı
kötüye kullanan bazı firmalar için soruşturma açılmıştı. Hatta bazı olaylarda
Kanadalılar işlerinden olmuş yerlerine yurtdışından getirilen ve daha az bir
ücreti kabullenen kişiler işe alınmıştı.
Eleştirilerin hedefinde olan
hükümet TFW programına kısıtlamalar getirmiş ve program başvuru ücretlerini de
arttırmıştı. Kısıtlamalar sonuç verdi ve TFW kullanım oranı geçen seneye göre %
74 düştü.
Kanada’nın daha fazla göçmen
çekmesi ve Kanada’daki istihdamın ve yatırımları için geçici işçi kullanan
işverenlerin korunması amacıyla federal hükümet çeşitli önlemler alabilir. Nüfus
artış hızı istenen seviyede olmayan Kanada’nın başka şansı var mı ki?
Mesela federal hükümet geçici
işçi programını deneme süreli daimi göçmenlik programı olarak
adlandırabilirsiniz. TFW ile gelenleri geçici ya da mevsimlik işçi olarak
adlandırdığınızda bilinç altında çalışma zamanı bittiğinde ülkeden ayrılacak
kişiler gibi bir anlam hissedilebilir. Ülkeye gelen her geçici işçi çalışma
süreleri sonrasında Kanada’ya göç etmedikleri için siz eğer TFW ismini deneme
süreli daimi göçmenlik programı gibi isimlendirirseniz o zaman ülkeye gelmek
isteyen geçici işçilerin asıl göçmenlik niyetlerini daha iyi
değerlendirirsiniz. Yani çalışma süreleri sonrasında ülkede daimi göçmen olarak
kalmak isteyenlere izin vererek Kanada Tecrübe Sınıfı (CEC) altında başvurmalarını
sağlayabilirsiniz.
İkincisi eyalet aday
programlarında kabul edilecek göçmen sayısını arttırabilir ya da kota
uygulamasını kaldırabilirsiniz. Eyalette yaşayanları eyaletin kendisi bilir ve
her eyalet kendi bölgesindeki ihtiyacını hissettiği kalifiye iş gücünü daha iyi
belirleyecektir. Göçmenler Kanada’ya gittikten sonra eyaletlere eşit
dağıtılmıyor. Maalesef yeni gelen göçmenleri belli başlı eyaletler kapıyor.
Nitelikli elemanların ülkeye bölüştürülmesinde de adil olunmalı. Eyaletler daha
özerk göçmenlik programlarını tasarlasınlar ve istedikleri göçmen adayları bölgelerine
kendileri kabul etsinler.
Sonuncusu, Kanada’nın yeni
uygulamaya koyacağı hızlı geçiş (ekspres entry) ile ilgili olarak kamuoyunun
bazı tereddütleri var. Hala üzerinde çalışılan program detaylarının son hale
gelmesinden sonra önümüzdeki sene başından itibaren başlayacak hızlı geçiş
sisteminde göçmen seçimi nasıl olacak? Mesela önce sadece Kanadalı işverenlerin
istedikleri göçmen adayını seçebileceği söylenmiş daha sonra eyaletlerin de
istedikleri kişiyi aday göstereceği belirtilmişti. Göçmen aday belirleme süreci
hem eyaletlerin hem de Kanada’ya yerleşmek isteyen adayın menfaatlerine uygun
olarak belirlenecek mi? Programda şu an son rötuşlar atılıyor. Programın
yürürlüğe girmesiyle Kanada’nın en büyük göçmenlik programı olan federal
nitelikli göçmen programı (FSW) tarihe karışacak. Uzun yıllar FSW sayesinde
ülkeye göçmen alan Kanada ekspres giriş sistemi ile sorunsuz göçmen seçme ve
yerleştirme programına sahip olacak mı? Eğer olmayacaksa bu Kanada göçmenlik
sistemini geriye götürecektir.
Nüfus artış sorunu, yaşlanan
nüfus ve çok düşük doğum oranları vs. gibi sorunlar bundan 25 yıl sonraki nüfus
projeksiyonları hakkında iç karartıcı işaretler veriyor. Tüm göçmenlik
programları en iyi eğitim almış olanı ve kalifiye adamı hedefliyor olabilir ama
program göçmen akışının da önüne ket vurmamalı.
Murat Kandemir, 6 Ekim 2014
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder